Leerlingen maken kennis met Gronings muzikaal erfgoed

Scholen kunnen klassen aanmelden voor speciaal programma ‘Kleintje Schnitger’.

Om de twee jaar in oktober organiseert Groningen Orgelstad het Schnitgerfestival waarbij de vele bijzondere orgels die onze provincie rijk is in het zonnetje worden gezet. Dit jaar is er aan het festival een scholenprogramma gekoppeld getiteld ‘Kleintje Schnitger’.

Leerlingen groep 3 t/m 6 maken kennis met het grootste instrument ter wereld

Het scholenprogramma biedt leerlingen uit de groepen 3 t/m 6 de kans om op een unieke manier kennis te maken met de grootste instrumenten ter wereld. De orgels in Groningen zijn extra bijzonder omdat ze van zeer goede kwaliteit zijn. Mensen komen vanuit de hele wereld naar Groningen om naar onze orgels te luisteren.

Proefjesircuit in de Lutherse kerk

Kleintje Schnitger bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een (anderhalf uur durend) bezoek aan de Lutherse Kerk in het centrum van de stad, waar een speciaal voor kinderen gemaakte korte animatiefilm wordt vertoond over de Hamburgse meester orgelbouwer Arp Schnitger die in de zeventiende en achttiende eeuw in Groningen veel orgels in opdracht bouwde. Tegenwoordig wordt Schnitger beschouwd als de Stradivarius onder de orgelbouwers.

Vervolgens volgen de kinderen in groepjes een proefjescircuit over lucht en geluid waardoor ze spelenderwijs zelf de werking van het orgel ontdekken. Onderdeel van het circuit is een kijkje aan de achterkant van het grote kerkorgel onder begeleiding van een echte organist. Het bezoek aan de Lutherse kerk vindt plaats in de week van 9 oktober.

Kinderconcert in de Akerk

Het tweede deel is de spannende, muzikale voorstelling ‘Polle de orgeljongen’ op vrijdagochtend 20 oktober in de Akerk, uitgevoerd door verhalenverteller Frank Belt en organist Eeuwe Zijlstra die op het beroemde Schnitger-orgel speelt. Tijdens de voorstelling ervaren de kinderen de vele klankkleuren die een orgel kan voortbrengen. Het is als een heel orkest, samengevoegd in één instrument.

Praktische informatie

Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor vervoer en begeleiding. Per 5 à 6 leerlingen vragen we 1 begeleider. De kosten bedragen 4 euro per leerling. Met dit bedrag dekken we de materiaalkosten van het proefjescircuit en kunnen we de leerlingen en de ouders een versnapering aanbieden.

Aanmelden voor Kleintje Schnitger doe je door een mail te sturen naar michelle.corbier@museumaandea.nl met vermelding van de naam van de school en het aantal leerlingen en begeleiders dat meekomt. Meer informatie is te vinden op kultuurcentrale.nl of schnitgerfestival.nl

Kleintje Schnitger is een initiatief van Stichting Groningen Orgelstad, Museum aan de A, Groninger Kerken, Binnenstadskerken, Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Het schoolprogramma is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Fonds voor Cultuurparticipatie en Cultuureducatie met Kwaliteit Groningen.

Nominatie Erfgoedvrijwilligersprijs van start

In 2020 riep het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Erfgoedvrijwilligersprijs in het leven. Op 1 december 2023 zal de prijs voor de derde keer uitgereikt worden door demissionair staatssecretaris Gunay Uslu. Nomineren kan vanaf 1 september via de website erfgoedvrijwilligersprijs.nl. Erfgoedpartners en CGTC roepen al hun leden en aanverwante organisaties met vrijwilligers in hun midden op om vrijwilligersteams te nomineren. Het is een goed moment om erfgoedvrijwilligers weer even in de schijnwerpers te zetten.

Over de prijs

Met de Erfgoedvrijwilligersprijs wil het ministerie vrijwilligersteams die zich het afgelopen jaar uitzonderlijk hebben ingezet voor het erfgoed van Nederland belonen voor hun inzet. Het winnende team ontvangt een cheque van 10.000 euro. De nummers twee en drie kunnen een cheque van 5.000 euro winnen.

Nomineren

Erfgoedvrijwillgersteams die aan de criteria voldoen kunnen door een vertegenwoordiger van de eigen organisatie worden genomineerd voor de prijs. De nominatieperiode gaat van start op 1 september en sluit op 27 september. Een onafhankelijke jury kiest uiteindelijk drie finalisten uit de inzendingen. Op deze finalisten kan in de periode van 1 tot en met 30 november worden gestemd door het publiek. Het vrijwilligersteam met de meeste stemmen wint de hoofdprijs. De prijsuitreiking vindt vervolgens plaats op 1 december in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag door staatssecretaris Uslu.

De criteria

Het team

  • telt minimaal vier leden;
  • zet zich in voor een erfgoedorganisatie die deel uitmaakt uit een van de volgende domeinen: Archeologie, Collecties & Musea, Monumenten en Landschap en Leefomgeving, óf is onderdeel van een burgerinitiatief met een relatie tot erfgoed;
  • is hecht en werkt als een geoliede machine;
  • zet zich frequent door het jaar heen in of binnen een aaneengeschakelde periode van minimaal twee maanden;
  • functioneert bewezen goed: er zijn concrete resultaten behaald, bijvoorbeeld: tevreden bezoekers, een succesvolle herbestemming, de totstandkoming van een publicatie of een geliefde rondleiding voor kinderen.

Dove leerlingen helpen bij doorontwikkeling lespakket Orgelkids in Groningen

De provincie Groningen staat vol met kerken met prachtige orgels. Een deel daarvan is gebouwd door Arp Schnitger, een meester-orgelbouwer uit Hamburg. In 2018 ontwikkelde Erfgoedpartners het lesprogramma Orgelkids om kinderen in aanraking te brengen met dit bijzondere erfgoed. Het programma wordt momenteel doorontwikkeld om het beschikbaar te maken voor dove en slechthorende kinderen. Het programma zal voor het eerst ingezet worden tijdens het Schnitgerfestival in oktober 2023.

Kinderen bij speeltafel Schnitgerorgel Martinikerk; foto Jelte Oosterhuis

Kinderen bij speeltafel Schnitgerorgel Martinikerk; foto Jelte Oosterhuis

Dove en slechthorende leerlingen denken mee over aanpassen lespakket
In samenwerking met de leerlingen van de Guyotschool in Haren wordt Orgelkids geschikt gemaakt voor dove en slechthorende leerlingen. Omdat de geluidstrillingen van het orgel goed voelbaar zijn, is dit instrument heel toegankelijk voor deze doelgroep. De leerlingen van havo 3 van de Guyotschool hebben de lessen zelf uitgevoerd in de klas. De tips en adviezen van de leerlingen worden in de komende weken verwerkt in een nieuwe versie.

De belangrijkste aanpassingen worden gedaan in het proefjescircuit over lucht en geluid, dat onderdeel is van het pakket. Alles wat voor leerlingen in het reguliere onderwijs hoorbaar is, wordt voor dove en slechthorende leerlingen zichtbaar of voelbaar gemaakt. Het lespakket kan na de aanpassingen gebruikt worden door de leerlingen van de groepen 6, 7 en 8 van de Guyotschool.

Animatie over Arp Schnitger
Daarnaast wordt er aan het lespakket een animatie toegevoegd over de zeventiende-eeuwse orgelbouwer Arp Schnitger en de wijze waarop de orgels vanuit Hamburg naar Groningen werden vervoerd. De animatie wordt getekend door de Groningse animator John Croezen en zijn dochter Sophie. Leerlingen van de Guyotschool zetten de bijbehorende voice-over om in gebarentaal. Hiervan wordt een filmpje gemaakt dat in de animatie wordt gemonteerd. Zo kunnen ook dove en slechthorende leerlingen de tekst bij de animatie volgen.

Kleintje Schnitger tijdens Schnitgerfestival

In oktober 2023 wordt het aangepaste lespakket ingezet tijdens ‘Kleintje Schnitger’, een scholenprogramma dat is gekoppeld aan het tweejaarlijkse Schnitgerfestival. Het aangepaste proefjescircuit wordt dan uitgevoerd in de Lutherse kerk in Groningen door leerlingen van de Guyotschool en leerlingen van reguliere scholen. Op vrijdagochtend 20 oktober vindt er een kinderconcert plaats in de A-kerk in Groningen. Frank Belt vertelt daar het verhaal van Polle de Orgeljongen, de muzikale begeleiding wordt verzorgt door organist Eeuwe Zijlstra. Voor de dove en slechthorende leerlingen zal er een doventolk aanwezig zijn.

Aanpassing lespakket mogelijk dankzij financiële bijdrage fondsen
De doorontwikkeling van Orgelkids voor dove en slechthorende leerlingen werd mogelijk gemaakt door een bijdragen van Het Fonds voor Cultuurparticipatie en van CMK Groningen. Het scholenprogramma ‘Kleintje Schnitger’ en de doorontwikkeling van Orgelkids in Groningen is het resultaat van een samenwerking tussen Groningen Orgelstad, Groninger Kerken, Museum aan de A, Erfgoedpartners en Kentalis (Guyotschool Haren)

Lezing Peter Suidman over architect Gerrit Nijhuis

Gerrit Nijhuis. Foto: Reinder Smith

Gerrit Nijhuis. Foto: Reinder Smith

Gerrit Nijhuis (1860 – 1940) was een vooraanstaande Nederlandse architect, die tussen 1880 en 1920 veel in de provincie Groningen bouwde en daarmee een belangrijke stempel drukte op de architectuur in stad en ommeland. Samen met Karel Reker richtte hij het gerenommeerde architectenbureau Nijhuis-Reker op.

Veel van zijn gebouwen zijn vandaag de dag nog terug te vinden in onze provincie. Eén van zijn bekendste werken is het karakteristieke Jugendstil-ontwerp voor het kantoor van het Nieuwsblad van het Noorden (1903) aan het Gedempte Zuiderdiep in Groningen. Maar er valt nog veel meer te ontdekken.

Erfgoedpartners heeft de heer Peter A.M. Suidman, een gepassioneerde pleitbezorger van het Groninger land, uitgenodigd een lezing te geven over de veelzijdige carrière en nalatenschap van Gerrit Nijhuis.

Mis deze unieke kans niet om meer te leren over de architectuur en invloed van Gerrit Nijhuis in Groningen.

  • Datum: 28 september
  • Tijd: 19:30 – 21:15 uur
  • Locatie: Berlagehuis, Raadhuisstraat 3, Usquert