Nieuw onderwijsprogramma MOI brengt Grunnegs en Drèents in de klas

Vanaf het schooljaar 2025-2026 gaat MOI: Meertalig Onderwijs in Grunnen en Drenthe, van start. Het project komt voort uit de Sociale Agenda van Nij Begun. MOI brengt het Grunnegs en Drèents spelenderwijs de klas in, als vanzelfsprekend en structureel onderdeel van de dagelijkse lespraktijk. MOI is een initiatief van Erfgoed in Groningen (voorheen Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur), Huus van de Taol, NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen.

Streektaal als krachtbron voor taalontwikkeling

In een tijd waarin streektaalgebruik afneemt en culturele verbondenheid onder druk staat, slaan regionale partners met MOI de handen ineen om het Grunnegs en Drèents een stevige plek te geven in het basisonderwijs. ‘We zijn heel blij dat Nij Begun streektaal omarmt. Streektaal is geen obstakel, maar juist een krachtbron voor taalontwikkeling, cultureel zelfbewustzijn en kennis van de regio. Het project is onderdeel van de bredere programmaonderdelen Toal op Schoule en Toal op Stee, die binnen Nij Begun zijn opgenomen om de streektaal weer een zichtbare, levende rol te geven in het dagelijks leven,’ aldus Cato Piek, medewerker streektaal en educatie bij Erfgoed in Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen.

Taal als brug

Er groeit een generatie op die steeds minder in aanraking komt met de streektaal. Het Grunnegs en het Drèents worden minder gehoord en gesproken door kinderen. Tegelijkertijd tonen wetenschappelijke inzichten aan dat meertaligheid, waaronder regionale talen, een positieve invloed hebben op de taalvaardigheid en cognitieve ontwikkeling van kinderen. MOI geeft taaldiversiteit een vaste plek in de klas. Naast het Grunnegs en Drèents is er ook ruimte voor andere thuistalen die kinderen van huis uit meekrijgen. Op deze manier draagt MOI bij aan taalbewustzijn, zelfvertrouwen en verbondenheid met de eigen leefomgeving en culturele achtergrond.

Vakintegratie en innovatie

Het project MOI biedt basisscholen lesmateriaal, nascholing voor leerkrachten en innovatieve tools zoals een spraakrobot en automatische vertaalsystemen. Geen aparte les ‘streektaal’, maar wél Grunnegs in een muziekles of Drèents in een verhaal tijdens wereldoriëntatie. Zo wordt streektaal een natuurlijk onderdeel van de lesweek. Het lesmateriaal wordt openbaar toegankelijk gemaakt. Zo kan het worden opgenomen in het aanbod van Tijd voor Toekomst, maar kunnen ook niet-deelnemende scholen er gebruik van maken.

Bij MOI horen bovendien activiteiten buiten de klas. Het doel: niet alleen het klaslokaal, maar ook de gemeenschap rondom het kind – zoals ouders, grootouders en verzorgers –  betrekken bij het gebruik van de streektaal. 

Samenwerking met scholen

De organiserende partijen willen het project samen met scholen en leerkrachten in Groningen en Noord-Drenthe oppakken. In september komen ze met een oproep om scholen uit te nodigen om zich aan te melden.

Voor meer informatie over de Sociale Agenda van Nij Begun kijk op www.nijbegun.nl .

Erfgoed in Groningen nieuwe naam Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur

Vanaf 1 juli 2025 heten Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur Erfgoed in Groningen. Daarmee is een herkenbare steuninstelling voor alles wat met erfgoed in de provincie Groningen te maken heeft – van musea tot streektaal, van molens tot verhalen ontstaan.

De nieuwe naam weerspiegelt wat al langer praktijk is: een nauwe samenwerking tussen beide organisaties. Waar Erfgoedpartners zich sinds haar oprichting in 2011 richt op ondersteuning van erfgoedinstellingen zoals musea, molens en orgels, is Centrum Groninger Taal & Cultuur gespecialiseerd in het bevorderen van de Groninger streektaal en cultuur. Onder de vlag van Erfgoed in Groningen blijft dit brede palet aan activiteiten bestaan. De functies en taken van beide organisaties blijven ongewijzigd – alleen de naam verandert. ‘Door de steeds kunstmatiger aanvoelende tweedeling tussen onze organisaties op te heffen, kunnen wij ons werk efficiënter doen. Dat komt de zichtbaarheid van ons werk ten goede’ zegt directeur Roeli Broekhuis daarover.

Wat is Erfgoed in Groningen?

Erfgoed draagt bij aan de kwaliteit van leven, de inrichting van onze leefomgeving en de identiteit van Groningers. Erfgoed in Groningen zet zich daarom in voor een sterk erfgoedveld. Samen met erfgoedinstellingen, vrijwilligers, professionals én iedereen die erfgoed gebruikt of belangrijk vindt, houdt ze het erfgoed van Groningen relevant en levendig – voor nu en voor de toekomst. Wat het veld en de samenleving nodig hebben is daarbij leidend.

Zo helpt Erfgoed in Groningen instellingen, netwerken, overheden en inwoners om het verhaal van Groningen vorm te geven – een verhaal waarin gebouwen, voorwerpen, taal, gebruiken en geschiedenis samenkomen. De organisatie biedt ondersteuning en advies, maar is ook onderzoeker, uitvoerder en kennisdeler. Ze is aanjager als dat nodig is en ondersteunt waar mogelijk. Op die manier draagt ze bij aan betekenisvol en toegankelijk erfgoed in Groningen, voor iedereen.

Wat doet Erfgoed in Groningen?

Erfgoed in Groningen geeft advies aan musea en erfgoedorganisaties, organiseert bijeenkomsten en trainingen, en ondersteunt bij onderwerpen als collectiebeheer, vrijwilligersbeleid en publieksbereik. Met cursussen Gronings, lesmateriaal, publicaties, projecten voor jongeren en evenementen in het Gronings zet de organisatie zich in voor het behoud en het doorgeven van de Groninger streektaal en cultuur. Ook werkt ze aan het zichtbaar en toegankelijk maken van erfgoed, bijvoorbeeld via publieksprojecten, sociale media en (online)platforms zoals Collectie Groningen en De Verhalen van Groningen.

Erfgoed in Groningen blijft daarmee hét aanspreekpunt voor iedereen die zich bezighoudt met het erfgoed van onze provincie. Onder één naam, met dezelfde toewijding.

Pervinzioale Schriefwedstried 2025

In de Pervinzioale Schriefwedstried, dé schrijfwedstrijd in het Gronings, staat dit najaar het thema Roemte/Ruumte centraal. Aanleiding is de conferentie Rust in Ruimte, georganiseerd door Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur, op 13 november.

Tijdens de conferentie staan we stil bij het unieke karakter van het weidse Groninger landschap, maar ruimte – roemte of ruumte in het Gronings – kan ook iets anders betekenen.

Wat betaikent roemte of ruumte veur die? Woarin vindstoe roemte/ruumte? Bedenk t mor, en schrief t op!

Jury

De jury bestaat uit: Merel Weijer (zangeres/bassist van HISTER), Hedwig Sekeres (taalwetenschapper RUG) en Fré Schreiber (Groninger schrijver).

Praktische informatie

Inzenden kan de hele maand september. Priesoetlangen tijdens GRNfestival in het Kielzog op 29 november.

Bekijk voor meer informatie en spelregels de flyer!

Dag van de digitalisering

Verbinding door data

Op vrijdagmiddag 21 november vindt de Dag van de digitalisering plaats, van 13:00 tot 17:00 uur of wat langer als het gezellig is. Een middag waar je kennis en inspiratie opdoet rond digitaal erfgoed en alle gelegenheid krijgt om te netwerken. De locatie is de Niemeyer in Groningen stad. Deze voormalige fabriek is als iconisch erfgoed al een bezoek op zich waard!

De middag is bedoeld voor musea, erfgoedinstellingen en (beleidsmakers van) overheden. De toegang is gratis.

 Programma in een notendop

De dag gaat van start met een interessante keynote van Thomas van Maaren, community manager van WO2net, de organisatie achter sites als Oorlogsbronnen, Onsland en meer. Hoe je door het verbinden van bronnen het verleden dichterbij laat komen en sterker laat spreken, zijn terugkerende onderwerpen in zijn verhaal.

Vervolgens biedt het programma diverse sessies in kleine groepen, waaruit je kunt kiezen. Zo kun je spelenderwijs aan de slag met linked open data. Kom je meer te weten over de plannen om Niemeyer om te toveren tot digitale hotspot. En, krijg je als een van de eersten een glimp te zien van het nieuwe jasje van de verhalenvangroningen.nl.

Het programma sluit feestelijk af met de lancering van de geheel vernieuwde site CollectieGroningen.nl. Tientallen musea in Groningen werkten met steun van de Provincie Groningen vier jaar lang aan het digitaliseren van hun collecties. Tienduizenden Groninger schatten zijn straks online te zien.

Om de lancering te vieren, opent op deze dag de tentoonstelling Collectie Groningen: Offline. Echte objecten uit de deelnemende musea en bijzondere verhalen komen samen in een door Paul & Albert spannend vormgegeven tentoonstelling. Het digitale wordt hier in het echt beleefbaar gemaakt.

Tot slot is er alle ruimte voor ontmoeting tijdens de netwerkborrel met een hapje en een drankje.

Meld je aan

De Dag van de Digitalisering en toegang tot de expositie Collectie Groningen: Offline zijn gratis. Aanmelden is wel verplicht.