7 juli: Inspiratiemiddag ‘Breng geschiedenis tot leven’

Levende geschiedenis in de erfgoedpraktijk

Op 7 juli 2023 organiseert Erfgoedvrijwilliger.nl de inspiratiemiddag ‘Breng geschiedenis tot leven: levende geschiedenis in de erfgoedpraktijk’. Tijdens deze middag wordt in verschillende deelsessies onderzocht hoe kleine erfgoedlocaties levende geschiedenis kunnen inzetten. Ook zijn er verschillende ‘levende geschiedenis’-groepen aanwezig, zij verbeelden de 15e, 17e en 18e eeuw.
De inspiratiemiddag wordt georganiseerd op Kasteel Heeswijk, in Heeswijk Dinther (NB) waar op dat moment verschillende living history-groepen actief zijn. Zij verbeelden de vijftiende eeuw maar ook de zeventiende en achttiende eeuw.

Beleefbaar Erfgoed

Veel erfgoedinstellingen zijn op zoek naar manieren om de geschiedenis van hun erfgoedlocatie beleefbaar te maken. Een vorm van levende geschiedenis, zoals re-enactment, kan daarop een antwoord zijn. Re-enactors, erfgoedvrijwilligers, medewerkers en onderzoekers nemen ons mee in hun dagelijkse praktijk. Welke impact heeft levende geschiedenis op de bezoekerservaring of vrijwilligerswerk?

Programma

De inspiratiemiddag start om 12:00 met een inloop met koffie en thee en om 12:30 starten we met een korte introductie. Omstreeks 17.00 uur wordt het programma afgesloten. Tijdens het programma kunt u kiezen uit de volgende deelsessies:

Terug naar de bron: authenticiteit en onderzoek bij re-enactment (Peter Kalkman, re-enactor)

Hoe ga je om met vraagstukken rondom authenticiteit en historische correctheid? Peter Kalkman is in het dagelijks leven werkzaam als archeoloog en daarnaast al jaren actief als re-enactor, gespecialiseerd in de 15de eeuw. Hij slaat als re-enactor een brug naar de wetenschap. Door je te baseren op historische bronnen voorkom je reenactorism, reenactors die niet door (eigen) onderzoek maar door elkáár worden beïnvloed.

Levende geschiedenis en re-enactment in het museum, de dagelijkse praktijk (Jaap Hogendoorn, Springlevend Verleden)

Wat is de toegevoegde waarde van Levende geschiedenis en re-enactment voor musea en erfgoedlocaties? Hoe kun je Levende geschiedenis en re-enactment inzetten om het verhaal van je museum of collecties voor het voetlicht te brengen en waar moet je dan op letten?

Jaap Hogendoorn van Springlevend Verleden was 16 jaar verbonden aan museum Archeon en adviseert musea over het inzetten van levende geschiedenis en re-enactment. Ook organiseert hij evenementen zoals Hildes Verjaardag (2016 – 2023), VikingFest 2017 – 2023), Gebroeders van Lymborch (2021 & 2022) en de Slag om Vlaardingen (2018) en ontwikkelt hij tentoonstellingen en workshops. Hij werkte ook mee aan de populaire tv-serie Het verhaal van Nederland.

Herinneringen ophalen met ‘Ons moeder’ (Museum de Vier Quartieren, Oirschot)

Thea van Hoof (ons moeder) en Lilian Calame (manager) vertellen over de activiteit ‘Ons moeder’ waarmee Museum de Vier Quartieren onder andere verzorgings- en verpleeghuizen bezoekt. Met een koffer vol voorwerpen halen deelnemers herinneringen en verhalen op uit hun jeugd.
Tijdens deze deelsessie nemen Thea en Lilian je mee in deze activiteit. Welke doelgroepen worden hiermee bereikt en wat is het effect op de doelgroep? Wat moeten museummedewerkers of vrijwilligers kunnen, om een vergelijkbare activiteit te ontwikkelen?

Foto Floris Scheplitz-Erfgoedhuis Zuid-Holland Erfgoedhuis Zuid-Holland

Foto Floris Scheplitz-Erfgoedhuis Zuid-Holland Erfgoedhuis Zuid-Holland

Historische kostuums (Yvette en Els, Robes & Cloaks)

Yvette en Els, de tailors van ‘Robes & Cloaks’, weten alles over historische kostuums! Zij nemen je in vogelvlucht mee door de modegeschiedenis vanaf de late  middeleeuwen tot na WO II.
Waar moet je op letten als beginnende re-enactor? Yvette en Els, zelf actieve re-enactors, maken met de hand en op maat periode-correcte kleding en laten zien hoe een historisch kostuum tot stand komt en wat de valkuilen zijn als je hiermee aan de slag gaat.

Levende geschiedenis en verjonging van erfgoed (Luc Eekhout, Kasteel Heeswijk)

Kasteel Heeswijk is een geliefde plek voor ‘levende geschiedenis-groepen’. Directeur Luc Eekhout vertelt over zijn dertigjarige ervaring met

Kasteel Heeswijk

Kasteel Heeswijk

deze jongere generaties erfgoed “beoefenaren”. Voor de toeschouwers is het allereerst edutainment: een interactieve kennismaking met immaterieel en materieel erfgoed in de menselijke maat. Voor de re-enactors zelf betekent het onderzoek, studie, internationale contacten, speurtochten naar materialen en kennis. Complete gezinnen gaan mee in deze hobby rondom erfgoed. Deze twee kanten van levende geschiedenis maken het tot een jonge, groeiende en waardevolle tak binnen de erfgoedwereld.

 

 

Re-enactment & erfgoed, regionale ontwikkeling en toerisme (Almudena Gonzalez & Michiel Flooren, Saxion Hogeschool)

Elke twee jaar wordt in Groenlo de Slag om Grolle herbeleefd, de belegering van Groenlo door Frederik Hendrik in 1627. Aan dit grootste re-enactment evenement van Europa nemen naast re-enactors uit binnen- en buitenland ook inwoners van Groenlo actief deel. Michiel Flooren en Almudena González, verbonden aan het lecoraat Regio-ontwikkeling van de Saxion Hogeschool, gaan in op de rol die re-enactment kan spelen als katalysator voor erfgoed, regionale ontwikkeling en toerisme. Welke connectie kan een museum maken met omliggende locaties?

Sommige sessies worden gelijktijdig geprogrammeerd, je kunt maximaal drie sessies bijwonen. Inschrijven voor de deelsessies kan bij aankomst op 7 juli. De middag wordt afgesloten met een gezellige borrel waarbij er nog volop gelegenheid is om kennis uit te wisselen of vragen te stellen.

Aanmelden

Deze bijeenkomst is gratis toegankelijk. Wil je erbij zijn dan moet je je wel van tevoren aanmelden.
Heb je vragen over de bijeenkomst? Neem dan contact op met info@erfgoedvrijwilliger.nl.

Kroniek van Overschild: ‘We moeten blijven praten over de gevolgen van de aardbevingen.’

De afgelopen maanden ging het team achter de Kroniek van Overschild op tournee. De laatste bijeenkomst is op vrijdag 7 juli om 20:00 in Wongema Hornhuizen. Documentairemaker Saskia Jeulink en fotograaf Gus Drake ontvangen Commissaris van de Koning van Groningen, René Paas, als gast bij deze bijeenkomst, evenals inwoners van Overschild.

De parlementaire enquête over de aardgaswinning is achter de rug, er is geld toegezegd voor Groningen, is hiermee het aardbevingsverhaal klaar? Nee, zeggen de makers van ‘Bodem in Beweging op tournee’. Ze gaan met de film ‘Bodem in beweging – Als werelden elkaar raken’ en de foto’s uit de expositie ‘Ode to home‘ op tournee, om het overal in het land te hebben over de gevolgen van de aardbevingen. “Op het oog lijken zaken nu goed geregeld, maar daar hebben die tienduizenden Groningers die nog met schade zitten, of versterkingsperikelen of PTSS niks aan. We moeten met elkaar blijven praten, elkaar helpen en aanmoedigen om met goede oplossingen te komen en Nederland te waarschuwen,” zegt journalist en presentator van de debatavonden Louis Stiller. “Want wat in Groningen is gebeurd, kan ook elders gebeuren.”

Op tournee

Documentairemaker Saskia Jeulink en fotograaf Gus Drake zijn de afgelopen maanden met film en foto’s de regio in getrokken en praten na afloop met het publiek en met bestuurders zoals René Paas of Susan Top, oud-secretaris van het Groninger Gasberaad. Alle opnames van de film en de foto’s zijn gemaakt in Overschild, een dorp dat voor 80% tegen de vlakte gaat. Tegelijkertijd is te zien hoe bestuurders hun afwegingen maken en welke desastreuze gevolgen dit heeft voor de regio. Inwoners van dit dorp gaan ook mee op tournee. Zij weten als geen ander hoe het is  als je je huis kwijtraakt. “Het is zeer aangrijpend om die verhalen te horen,” vertelt Louis Stiller. “Zelfs de mensen die nieuwe huizen krijgen, hebben het moeilijk. Want het is niet wat ze gewild hebben.”

Napraten

Na vertoning van de film kan iedereen meepraten. Wat ging er allemaal mis tijdens de afhandeling van de schades en de opmars van de versterkingen? En kan het ook anders?  De eerste avond was op vrijdag 9 juni in Op Maarhuizen met als gast Derwin Schorren, oud bestuurslid van de Groninger Bodem Beweging. Erwin de Vries verzorgt de muziek. Op zondagmiddag 25 juni was er een voorstelling in Woudbloem, hierbij is ook een doventolk aanwezig.

Op vrijdag 7 juli  om 20:00 gaat de tour naar Wongema in Hornhuizen, hier is René Paas te gast. Eerder was de film al te zien in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, een vertoning in Utrecht volgt nog.

Tickets zijn te verkrijgen via www.stichtingbeeldlijn.nl

Tip: Martin Hillenga schreef een boek over wat zich heeft afgespeeld in Overschild. Samen met de documentaire en de fototentoonstelling vormt dit boek de ‘Kroniek van Overschild’ het boek is onder andere te koop bij boekhandels in de provincie Groningen en via de webshop van Erfgoedpartners.

Gedecoreerd! Koninklijke onderscheidingen voor mensen in de Groninger Molenwereld

De afgelopen weken is een aantal mensen in de Groninger molenwereld gedecoreerd. Omdat het eerste nummer van de Zelfzwichter van 2023 al is verschenen, en de volgende pas in september uitkomt, besteden we in een speciale nieuwsbrief aandacht aan de mensen die van verschillende instanties onderscheidingen kregen.

Download de nieuwsbrief of lees hieronder

Finalisten bekend: Wie is ‘De Slimste Erfgoedvrijwilliger?’

Wie weet hoe je een mooie tentoonstelling maakt? Wie is thuis in het besturen van een historische vereniging? Wie kent de ins en outs van het collectiebeheer? Wie o wie is de Slimste Erfgoedvrijwilliger? 

De afgelopen twee maanden streden Erfgoedvrijwilligers door het hele land online om de titel ‘De Slimste Erfgoedvrijwilliger’ op erfgoedvrijwilliger.nl. Inmiddels zijn de provinciale winnaars bekend, maar de zoektocht naar de slimste zet zich voort. De provinciale winnaars spelen op 30 juni 2023 de landelijke finale in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem.

De Slimste Erfgoedvrijwilliger

De erfgoedsector in Nederland draait op de inzet van vele duizenden vrijwilligers. Zij zetten zich in voor het behouden, onderzoeken en beleven van erfgoed. De kennis die deze vrijwilligers hebben over hun eigen werk én dat van andere vrijwilligers testen we tijdens de landelijke finale van de Erfgoedvrijwilliger Quiz ‘De Slimste Erfgoedvrijwilliger’. Uiteraard is er ook aandacht voor waarom het doen van vrijwilligerswerk in de erfgoedsector zo bijzonder en geliefd is. De finalisten maken kans op de felbegeerde titel van ‘Slimste Erfgoedvrijwilliger’ én winnen een mooi bedrag van €2.000,- voor hun erfgoedorganisatie.

De finalisten zijn bekend: een diverse groep

Na een spannende online strijd, is inmiddels bekend welke finalisten zullen afreizen naar Arnhem om deel te nemen aan de finale. De provinciale winnaars vormen samen een mooie afspiegeling van hoe divers het erfgoedveld en de vrijwilligers zijn.

In Overijssel is Peter Krekels, bestuurslid bij de Lonneker Molen, de grote winnaar. Voor Noord-Brabant is de eer aan John Vriends, vicevoorzitter van Stichting Cultureel Erfgoed Bloemencorso Zundert. De provincie Zeeland wordt vertegenwoordigd door Ine Hartgers-Wagener namens Stichting Groede, de provincie Friesland door Co Gelderloos, vrijwilliger bij Tresoar. Ingrid Henssen van het Sint-Hubertus Kunst Centrum doet mee namens Limburg.

Ook verschillende musea dingen mee naar de prijs, zoals het Nederlands Vesting Museum Naarden met gids Ton Koning (Noord-Holland), het Streekmuseum Goeree-Overflakkee met vicevoorzitter Bertrand van den Boogert (Zuid-Holland) en Museum Klooster Ter Apel met vrijwilliger Ina Savenije (Groningen). Uiteraard zijn ook de historische verenigingen aanwezig met Bertus Rietberg, voorzitter bij Historische Vereniging Steenderen (Gelderland), en Mariette van Oosterwijk Bruyn van Historische Kring Baerne (Utrecht).

Het belooft een spannende, maar bovenal feestelijke middag te worden, waarin het vrijwilligerswerk in de erfgoedsector wordt gevierd, en de vrijwilligers bedankt.

Erfgoedvrijwilliger.nl

Deze landelijke kennisquiz is een initiatief van Erfgoedvrijwilliger.nl en wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Erfgoedvrijwilliger.nl is een samenwerking tussen de Nederlandse erfgoedhuizen waarmee wordt bijgedragen aan een toekomstbestendige erfgoedsector. Erfgoedvrijwilliger.nl helpt organisaties door potentiële vrijwilligers te bereiken, te inspireren en met hen in contact te brengen.