Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_textalt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 297 | 05/04/2024

list

In dit  nummer

Beeld header:
Op vrijdag 2 juni 2023 werd in de Wildervanksterdallen een nieuwe Grunneger Toalroute geopend geheel gewijd aan het werk van de Groninger schrijver
dr. Jan J. Boer.
Foto: Stichting dr. Jan J. Boer
  • Onderzoek: Erfgoedvrijwilligers in beeld 
  • Klankjuwelen 2024
  • Uitnodiging Themabijeenkomst 'Herkomst van collectie'
  • Enquête digitale kunst
  • Gespreksleidraad ongewenst gedrag op het werk
  • Erfgoedvrijwilligersregeling Cultuurfonds
  • Rondleiding orgel Martinikerk Groningen
  • Meubels aangeboden!
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Het gaat om wat je doet

Iedere week leer ik nog bij over erfgoed en de voor mij nieuwe varianten. Omdat we sinds dit jaar ook steunpunt immaterieel erfgoed zijn, hebben we via het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) al op verschillende manieren instructies gekregen over wat immaterieel erfgoed is en hoe we organisaties kunnen ondersteunen bij het behouden en doorvertellen. Het woord ‘immaterieel’ zegt het al: er is geen materie en daarom is het lastig te zien. Zo is het ambacht van molenaar immaterieel erfgoed, maar de molen en de molenaar zelf zijn dat niet. Lastiger wordt het met taal en verhalen. Ik dacht altijd dat je dat onder immaterieel erfgoed kon scharen, maar dat had ik niet goed begrepen. Niet het verhaal zelf, maar het vertellen ervan is immaterieel. Het gaat bij immaterieel erfgoed dus om wat je doet en als je dat eenmaal weet, wordt het leven van een erfgoedadviseur weer gemakkelijker. Het is dus niet de eierbal, maar het maken van de eierbal wat als erfgoed overgedragen moet worden. Eigenlijk klinkt dat heel logisch. Gaat het er in ons leven niet vaak om wat je doet in plaats van wat je hebt?

column-icon Roeli Broekhuis

Onderzoek: Erfgoedvrijwilligers in beeld 

Erfgoedinitiatieven in heel Nederland beantwoordden vorig jaar vragen als hoeveel erfgoedvrijwilligers er bij hun organisatie werken, wat de achtergrond en leeftijd is van hun vrijwilligers en vanuit welke motivatie zij hun vrijwilligerswerk doen.
Eerder las u al in de Erfgoedloper over de resultaten van het deelonderzoek naar erfgoedvrijwilligers in de provincie Groningen.
Het later verschenen definitieve landelijke rapport vindt u hier. De data zijn aangeleverd door 1.180 erfgoed-initiatieven in het land.

Dit rapport schetst een beeld van de erfgoedvrijwilligers die in Nederland actief zijn: voor welk soort initiatieven zij zich inzetten en hoeveel uren, welke werkzaamheden zij doen, wat hun achtergronden zijn. Bij lezing van het landelijke rapport is het goed om te bedenken dat elk erfgoedhuis weer een ander uniek takenpakket
heeft, en zich meestal niet richt op de volledige breedte van het erfgoedveld. Dat verklaart ook het geringe aantal historische verenigingen en -kringen onder de respondenten in het Groningse onderzoek, deze waren niet eerder benoemd als specifieke doelgroep van Erfgoedpartners. Dit jaar brengen we in samenwerking met de Groninger Archieven alsnog de historische verenigingen en -kringen en hun vrijwilligers in beeld.

Het onderzoek was een initiatief van OPEN, een landelijke samenwerking van provinciale erfgoedhuizen waarbij Erfgoedpartners is aangesloten. Met dit rapport kunnen we de overheden informeren over de impact van het werk van erfgoedvrijwilligers per provincie en in Nederland.

Beeld: erfgoedvrijwilliger in actie;
foto: archief Erfgoedpartners

Klankjuwelen 2024

De zesde editie van het orgelblad Klankjuwelen, dit jaar een uitgave van Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur en Stichting Groningen Orgelland, verscheen deze week. Het blad geeft als vanouds een overzicht van de orgelactiviteiten in de provincie Groningen zoals de Tsjechische Week op Het Hogeland in april, en bevat daarnaast informatie over carillonconcerten en activiteiten van de Stichting Groningen Orgelland (orgelconcours en donateursmiddag). Ook uitgebreid aandacht voor het International Martini Organ Competition Groningen, een artikel over dove leerlingen die meehelpen bij de doorontwikkeling van het lespakket Orgelkids in Groningen en diverse interviews. Uiteraard wordt ook deze keer afgesloten met een overzicht van orgelconcerten 2024.
De orgelcommissies kunnen vanaf nu hun voorraad Klankjuwelen 2024 komen afhalen op ons kantoor. Klik hier voor meer informatie.
Losse exemplaren zijn binnenkort verkrijgbaar bij diverse toeristische locaties.

Beeld: omslag Klankjuwelen 2024;
foto: Rosa Veldman

Uitnodiging Themabijeenkomst 'Herkomst van collectie'

Museumfederatie Fryslân houdt op 17 april een themabijeenkomst over collecties met een koloniale herkomst. Dit is onderdeel van een lopend project over co-waarderen. Het programma is goed gevuld met onder andere Hanna Pennock van de RCE, Paul Voogt van Missiemuseum Steyl en Pauljac Verhoeven van Museum Bronbeek. De themabijeenkomst is in het Fries Scheepvaartmuseum.

Aan de hand van een beetje theorie maar vooral veel praktijkverhalen gaat deze dag over koloniale herkomst. Hoe ga je om met koloniale geschiedenis, hoe vind je sporen in je eigen collectie, hoe kun
je verhalen vertellen vanuit meerdere perspectieven, wat is en wat kan het consortium koloniale collecties voor collectiebeherende instellingen doen, wat voor waarde heeft herkomstonderzoek, hoe kom je aan financiering en wat kan het u als museum opleveren?

Deelname kost €10,- per persoon (lunch) exclusief BTW.

Uitnodiging
Aanmelden kan tot 12 april, via een mailtje naar info@museumfederatiefryslan.nl.

Beeld: wandkleed; 
foto: archief Erfgoedpartners

Enquête digitale kunst

Steeds meer museale instellingen hebben digitale kunst [Digitale kunst is een vorm van hedendaagse kunst vanaf 1970 in de 20ste eeuw die met behulp van een digitaal proces is gemaakt en waarbij de computer een belangrijke rol speelt- Wikipedia] in hun collectie. Denk aan software-gedreven installaties en ‘born-digital’ kunst, die volledig digitaal is zonder analoge equivalent. Daarnaast overwegen musea de verwerving ervan, maar hebben ze vragen over hoe ze deze kunstvorm kunnen bewaren en beheren. Het vereist niet alleen de juiste kennis, maar vraagt ook technische expertise om ervoor te zorgen dat dit digitaal erfgoed behouden blijft voor toekomstige generaties. 

In opdracht van NDE (Netwerk Digitaal Erfgoed) onderzoekt een bureau de behoeftes en wensen van musea rondom digitale kunst. Voor dit doel hebben zij een enquête gemaakt. Zij vragen uw medewerking bij dit onderzoek door de enquête in te vullen.

Beeld: Still uit werk van Mouchette 2016,  Whitechapel Gallery. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam & MOTI (collective purchase) – 2016. Zie digitalcanon.nl

Gespreksleidraad ongewenst gedrag op het werk

Half maart is de campagne ‘Met elkaar trekken we de grens’ gestart waarin de overheid organisaties oproept het gesprek te voeren over (on)gewenste omgangsvormen op de werkvloer. Door binnen  teams met elkaar te praten over grenzen en wensen voor hoe we met elkaar omgaan op het werk, kunnen we seksueel grensoverschrijdend gedrag aanpakken en uiteindelijk voorkomen. En maken we de werkplek veilig voor iedereen. Wilt u binnen uw team ook het gesprek hierover voeren? Dan kan de koerskaart een handig hulpmiddel zijn. Hoe u deze koerskaart gebruikt, leest u hier

Beeld: safe-app.nl

Erfgoedvrijwilligersregeling Cultuurfonds

Erfgoedvrijwilligersregeling - het Cultuurfonds staat nog open. De regeling is specifiek bedoeld voor projecten met een digitale insteek en aanvragen kan tot 1 mei.

Bent u of kent u een organisatie waarvan erfgoedvrijwilligers het kloppend hart vormen? En ook bezig
zijn met de digitalisering van hun collectie, een nieuwe website of een audiotour? Laat het ze weten: heel leuk als de regeling bij een breed publiek onder de aandacht kan worden gebracht!
cultuurfonds.nl. Bel of mail gerust.

Beeld: Cultuurfonds.nl

Rondleiding orgel Martinikerk Groningen

De Martinikerk Groningen opent de deuren van de kerk en het orgel tijdens het groot onderhoud aan het beroemde Schnitgerorgel.
Meestal worden de deuren van de kerk gesloten wanneer het orgel wordt gestemd, maar deze keer worden de deuren opengezet. Het is dan ook heel bijzonder dat alle 3500 orgelpijpen van het beroemde Schnitgerorgel in de Martinikerk worden gestemd. Van de hoge fluit tot de lage bassen van de majestueuze pedaaltorens, alle pijpen, registers en tonen komen voorbij.  Een precisie-luisterwerk voor de orgelstemmers maar voor de luisteraar vaak een kakofonie van klanken.
Het stemmen van alle 3500 orgelpijpen is het laatste onderdeel van het groot onderhoud van het grote Schnitgerorgel. De werkzaamheden waren nodig om dit bijzonder klinkend erfgoed bespeelbaar te houden voor de toekomst.
Voor liefhebbers van orgelbouwtechniek is er een heel bijzonder en uniek aanbod. Tijdens de werkzaamheden kan men zich aanmelden voor een rondleiding in het orgel.
Orgeladviseur Theo Jellema neemt belangstellenden mee naar boven het orgel in en vertelt alles over de werking van het instrument.
De rondleidingen zijn gratis en beperkt beschikbaar. Vooral jongeren die geïnteresseerd zijn in meubel-interieurbouw en orgelbouw worden uitgenodigd gebruik te maken van deze unieke kans. Deelnemers moeten wel een paar (wentel)trappen op kunnen klimmen.
De kerk is tijdens het stemmen geopend van 8 t/m 25 april van maandag tot en met donderdag van 11:00 tot 14:00 uur. Entree 2,- .Voor meer informatie kijk op www.martinikerk.nl.

Beeld: detail Schnitgerorgel Martinikerk

Meubels aangeboden!

De afgelopen weken werd Erfgoedpartners een aantal keren benaderd door particulieren die meubels aanboden aan musea.

I Meubels nalatenschap mevrouw Toren
Mevrouw Toren uit Scheemda, die in november 2023 overleed op 99-jarige leeftijd, heeft aangegeven dat zij haar meubels, waaronder van de bekende meubelmakerij Huizinga in Groningen, wilde aanbieden aan musea. Haar nicht, die over de nalatenschap van mevrouw Toren gaat, geeft de volgende toelichting op de collectie.

Het verhaal achter de meubels is dat tante’s oma, (mijn overgrootmoeder) Jantina Bosch (1863-1931), getrouwd met Robertus F. Toren (1865-1942) twee schoondochters had die ze goed gemeubileerd wilde huisvesten… wellicht kwam ze zo bij de firma Huizinga terecht. Jantina Bosch is opgegroeid in Wildervank waar haar vader (Kier Jans Bosch) een boerderij had maar tevens een houthandel. Hij voer onder andere
op Sint Petersburg en richtte een rederij en houthandel in Rotterdam op. De meubels verkeren alle in goede staat.

Bent u geïnteresseerd in één of meerdere meubels, dan kunt u dat laten weten aan Erfgoedpartners. Wij zullen u dan in contact brengen met de nicht van mevrouw Toren.

II Vier eetkamerstoelen
Een particulier uit Schiermonnikoog biedt een viertal eetkamerstoelen aan. Hij geeft daarover de volgende toelichting:
Deze vier eetkamerstoelen zou ik graag schenken (gratis weggeven) aan een organisatie of ruimte met een publieke functie. Ze zijn uit 1800-1850. De stoelen zijn bekleed met het zogenaamd Velours Anvers en nog redelijk stabiel. Ik verkreeg ze uit een erfenis.
Ook hier geldt: bent u geïnteresseerd dan kunt u dat Erfgoedpartners laten weten. Wij brengen u dan in contact met de aanbieder.

Beeld: stoel; foto: eigenaar stoel

Collectie Groningen uitgelicht

Deze klok werd in 1734 gegoten door J. Borchardt uit Groningen voor de kerk van Oldehove, in opdracht van de bekende en beruchte Groninger landjonker Rudolf de Mepsche. Gelet op de rijke versiering moet het een dure klok zijn geweest en is ze voor zo'n afgelegen dorpje als Oldehove tamelijk omvangrijk.

Het verhaal gaat dat de klok was bedoeld als dank voor de redding van twee adellijke jongedames uit een dreigende schipbreuk. Maar De Mepsche liet al zijn functies op de
rand, de ‘lip’, van de klok vermelden, en repte met geen woord over de geredde dames.

Als grietman had hij in 1730 de beruchte ‘sodomieten-processen’ gevoerd, die aan 22 mensen uit Faan en omgeving het leven kostte. Dat had zijn reputatie geen goed gedaan. Misschien wilde hij met de opsomming van zijn ‘verdiensten’ op de klok een ijdele poging doen dat die bij het Laatste Oordeel niet zouden worden vergeten?

Tekst: Klokkengieterijmuseum Heiligerlee
foto: Anton Tiktak, Arte del Norte

 

Platform moleneigenaren

column-icon

22 mei

clock

10:00-12:00 uur

column-icon

Berlagehuis Usquert

alt_textalt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2024 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp