Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_textalt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 322 | 25/04/2025

list

In dit  nummer

Beeld header:
luchtfoto Vesting Bourtange
Beeld: archief Erfgoedpartners
  • Platform Borgen
  • Museummagazine 2025-2026 verschenen
  • Groen Erfgoedcafé 2025
  • Erfgoedkaart 2025
  • Meulnfuif voor molenvrijwilligers
  • Publiekslezing ‘Rood op het pluche’
  • Vlog em Mor 2025
  • Herhaalde oproep: cursus erfgoeddocent
  • Archeologielezingen ondertiteld op YouTube-kanaal Erfgoedpartners
  • Webinarreeks ‘Collectie in Bewaring’
  • Data-doe-dag in Den Bosch
  • Met pensioen: Jan Waling Huisman, collectiebeheerder Universiteitsmuseum Groningen
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Vrijheid om alles te laten zien

Volgens de officiële tellingen zijn er 1294 musea in Nederland en de meeste van hen zijn ooit door particulieren gesticht om objecten voor de toekomst te bewaren. Als waardevolle spullen dreigen te verdwijnen willen mensen ze beschermen en veiligstellen. Dat gebeurt niet alleen met tastbare zaken, maar ook met verhalen. In musea worden de verhalen gekoppeld aan objecten en zo ontstaan tentoonstellingen. Het blijft daarom leuk om naar musea te gaan waar je al eens bent geweest, omdat er veel verhalen te vertellen zijn en je op die manier je eigen wereld blijft ontdekken. Zo zijn er nu tal van tentoonstellingen over 80 jaar vrijheid waar veel mensen naar toe gaan om een bekende periode uit de geschiedenis toch weer met andere informatie aan te vullen. Deze rijkdom van vrijheid is voor ons heel vanzelfsprekend, maar er zijn tijden geweest dat musea niet alles mochten laten zien en vertellen en er zijn tijden geweest dat bibliotheken niet alle boeken konden uitlenen. Laten we bij het vieren van 80 jaar vrijheid vooral ook deze vrijheid koesteren, want vrijheid kan alleen blijven bestaan als alle verhalen verteld mogen worden.

column-icon Roeli Broekhuis

Platform Borgen

Op dinsdag 13 mei vindt de voorjaarsbijeenkomst van het Platform Borgen plaats. Deze keer wordt de vergadering gehouden bij de Menkemaborg in Uithuizen.
Aanvang: 10:00 uur. 

Op de agenda:
- Verslag vorige platform/naar
  aanleiding van het verslag;
  eventuele ontwikkelingen op met
  Provincie besproken punten
- Hoe presenteer je je historische
  huis aan je publiek? 
 
Ethische dilemma's, beleving, perspectiefkeuze
- Uitwisseling van gedachten met
  opmaat door Afiena van IJken,
  directeur Menkemaborg
- Signaleringsronde langs
  de deelnemers

Beeld: Menkemaborg, lusthof met zonnewijzer;
foto: archief Erfgoedpartners  

Museummagazine 2025-2026 verschenen

Het Museummagazine 2025-2026 is een aantrekkelijk boekje geworden waarin 230 musea uit Groningen, Friesland, Drenthe, Ostfriesland, Emsland, Oldenburger Land en Elbe-Weser-Dreieck zich aan de lezer presenteren. Momenteel worden de magazines verspreid over de musea en toeristische en recreatieve attracties in het gebied.
Het boekje is ook digitaal te raadplegen via onze website.

Beeld: omslag Museummagazine 2025-2026

Groen Erfgoedcafé 2025
24 mei 2025

Het Groen Erfgoedcafé strijkt dit jaar neer op en rondom de boerderij Hoogheem in Nieuwolda. Alles ademt historie op deze boerenplaats uit 1771. Eigenaren Karin en Ronny Sauselé-Bakker vertellen u over de monumentale geschiedenis van Hoogheem en leiden u rond door de boerderij met zijn gerestaureerde kamers en authentieke elementen in de historische schuur. Buiten wachten u twee prachtige slingertuinen bij de naastgelegen villa’s. Stieneke van der Wal, adviseur Groen Erfgoed Groningen van de Tuinenstichting, vertelt in haar lezing over de stijlkenmerken, het ontstaan en de ontwikkelingen van de Groninger slingertuinen. 13:00 – inloop met koffie en thee
13:30 – welkom door Roeli Broekhuis (directeur Erfgoedpartners)
13:35 – presentatie boerderij Hoogheem: Karin en Ronny Sauselé-Bakker
14:05 – presentatie slingertuinen: Stieneke van der Wal
14:35 – pauze
15:00 – start rondleidingen
16:30 – afsluiting met borrel

Tickets zijn hier verkrijgbaar

Locatie: Hoogheem erfgoed & logies,
Langeweg 2, 9944 CC Nieuwolda


Beeld: villa Hoogheem; foto: Jelte Oosterhuis

Erfgoedkaart 2025

Binnenkort ontvangen de aangesloten instellingen twee exemplaren van de Erfgoedkaart 2025. Met deze kaart kunnen zowel betaalde als vrijwillige medewerkers van een instelling die is aangesloten bij Erfgoedpartners gratis op bezoek bij een collega-erfgoedinstelling in Groningen. Voor een overzicht van aangesloten instellingen verwijzen wij u naar de website.

In 2005 besloten de musea in Groningen een Erfgoedkaart uit te geven waarmee aan medewerkers en vrijwilligers van musea die waren aangesloten bij het toenmalige Museumhuis Groningen, gratis toegang werd verleend in collega-instellingen. Een achterliggende
reden was om hiermee het onderlinge contact uit te bouwen en te verstevigen. Alle musea die destijds waren aangesloten bij het Museumhuis kregen eenmalig een kaart uitgereikt. Deze was niet-persoonsgebonden en geldig voor maximaal 2 personen.

In 2014 is de Erfgoedkaart opnieuw uitgebracht omdat na onderzoek bleek dat veel aangesloten instellingen het gebruik van deze kaart zinvol vonden. Vanaf 2024 wordt de kaart jaarlijks uitgegeven door Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur en is, anders dan voorheen, alleen geldig in het jaar van uitgifte.

Beeld: voorzijde Erfgoedkaart 2025

Meulnfuif voor molenvrijwilligers

Op 22 mei wordt in Oldehove de avond voor molenvrijwilligers gehouden, de jaarlijkse gezellige avond die door Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur wordt aangeboden aan alle mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Groninger molens. Als molenaar, molengids of als bestuurslid. Deze avond gaat vooraf aan het Groninger Molenweekend dat dit jaar wordt gehouden op 14 en 15 juni. Programma
Voorafgaande aan het avondprogramma kunnen ’s middags tussen 16:30 en 18:00 uur koren- en pelmolen Joeswert in Feerwerd en koren- en pelmolen De Leeuw in Oldehove worden bezichtigd.
De laatste molen is op loopafstand van dorpshuis ’t Humsterland in Oldehove waar vanaf 18:00 uur het buffet klaarstaat. Na afloop van de avond, zo rond 21:30 uur, krijgen de aanwezigen een promotiepakket mee voor het Groninger Molenweekend.

Beeld: koren- en pelmolen
De Leeuw in Oldehove;
foto: Jelte Oosterhuis

Publiekslezing ‘Rood op het pluche’
Opkomst en ondergang van de ‘rode regenten’ in Groningen

Donderdag 1 mei 2025 vindt de eerste lezing plaats in een reeks over tweehonderd jaar Provinciaal bestuur in Groningen. De provincie Groningen organiseert de lezingen in samenwerking met Erfgoedpartners | Centrum Groninger taal & cultuur en de Rijksuniversiteit Groningen ter gelegenheid van de publicatie van het boek Voortgang & Tegenwind. 200 jaar Provinciaal Bestuur in Groningen. In het boek en in de lezingen worden niet alleen de grote bestuurlijke vraagstukken belicht, maar ook de markante figuren die deze geschiedenis hebben vormgegeven, van commissarissen en gedeputeerden tot charismatische volksleiders.  Sprekers: Stefan Couperus, politiek historicus aan de Rijksuniversiteit Groningen en Wiek van Gemert, historicus en politiek wetenschapper

Praktische informatie:
Datum: donderdag 1 mei 2025
Tijd: 20:00-21:00 uur (inloop vanaf 19:30 uur)
Locatie: Expositieruimte begane grond Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26, Groningen
Aanmelden
Toegang gratis, aanmelden verplicht.

Beeld: omslag boek; interview met Engel Modderman naar aanleiding van het overlijden in 2012 van Koert Stek, oud-wethouder en oud-gedeputeerde namens de CPN
 

Vlog em Mor 2025

De winnaars van de Grunneger videowedstrijd Vlog Em Mor! 2025 zijn bekend. Op donderdagmiddag 10 april werd de eerste prijswinnaar Emma Schreuder door jurylid Johannes Peetsma, bekend als TikTok Tammo, in bijzijn van RTV Noord bie heur thoes in Stadskanaal verrast. Hij overhandigde Emma de eerste prijs: een cheque van 500 euro. De jury van Vlog Em Mor!, de vlogwedstrijd voor jongeren en een initiatief van Centrum Groninger Taal & Cultuur | Erfgoedpartners, bestaat naast Johannes Peetsma uit Nina Nomden, directeur van RTV Noord, en twee winnaars van de eerste editie van Vlog Em Mor! in 2023: Aukje en Gerben van AOC Terra in Winsum.

Winnoars van Vlog Em Mor! 2025: van haarten filesetaaierd! namens de juryleden en Centrum Groninger Taal & Cultuur | Erfgoedpartners.
Bekijk de winnende filmpjes op het YouTube-kanaal van Centrum Groninger Taal & Cultuur.

Beeld: Emma Schreuder en
Johannes Peetsma;
foto: Fieke Gosselaar

Herhaalde oproep: cursus erfgoeddocent

Vanaf 17 september 2025 start, bij voldoende deelname, de cursus erfgoeddocent. De cursus is bedoeld voor mensen die een onderwijsopleiding hebben afgerond zoals pabo of een lerarenopleiding. In zeven bijeenkomsten leert de cursist betekenisvolle erfgoedonderwijsprojecten te ontwerpen voor verschillende leeftijdsgroepen. Erfgoed verweven in je lessen maakt onderwijs spannend en betekenisvol voor leerlingen. Erfgoedonderwijs prikkelt zintuigelijk leren, doet een beroep op de verbeelding, legt verbindingen tussen verschillende vakgebieden en stimuleert een nieuwsgierige en onderzoekende houding. Ga je met erfgoed aan de slag dan wil je natuurlijk een les of project maken dat beklijft. Daar helpt deze cursus bij.

Nieuwsgierig geworden? Informatie over leerdoelen, wat nodig is om deze cursus te kunnen volgen, de kosten, het aanmeldformulier en dergelijke is te vinden op de website van Erfgoedpartners

Beeld: Archief Erfgoedpartners

Archeologielezingen ondertiteld op YouTube-kanaal Erfgoedpartners

De archeologielezingen van de afgelopen jaren zijn ondertiteld. De elf lezingen waren al geplaatst op het YouTube-kanaal van Erfgoedpartners maar deze zijn toegankelijker gemaakt doordat onze systeembeheerder Frans Driesens ze heeft ondertiteld en gerangschikt.
Geniet (nogmaals) van de boeiende lezingen over archeologie.  

Beeld: crematies in de prehistorie,
collectie Noordelijk Archeologisch Depot Nuis;
foto: Dirk Fennema

Webinarreeks ‘Collectie in Bewaring’

In 2025 organiseren verschillende provinciale erfgoedhuizen, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, restauratoren en andere (ervarings)deskundigen de webinarreeks ‘Collectie in Bewaring’. Aan het eind van de reeks heeft uw organisatie de handvaten om goed voorbereid erfgoed te beschermen. De webinars zijn interessant voor iedereen die een collectie (heemkunde, museum, archief, etc.) beheert in Nederland of in de Overzeese gebieden. Zowel vrijwilligers, beroepskrachten als privé-eigenaren.

Webinar 3 Risicoanalyse voor je collectie
De webinar begint met een introductie over risicomanagement. Wat is risicomanagement en wat is een risicoanalyse? Daarna worden de stappen van het risicomanagementproces uitgelegd. Aan de hand van een casestudie doorlopen de deelnemers de stappen van context en waardering via identificatie en analyse van risico’s tot prioriteiten en mogelijkheden om risico’s te
verkleinen. Al doende maakt u kennis met de methodiek en wordt de drempel om risicoanalyse in de eigen organisatie toe te passen verlaagd.

Bij deze webinar is het de bedoeling dat u met twee mensen uit uw organisatie (achter één pc/laptop/tablet) deelneemt.

Praktische informatie
Datum en tijden: 22 mei 2025, 14:00-16:00 uur (inloop 13:50 uur)
Duur: 90 tot 120 minuten
Doelgroep: Iedereen die een collectie (heemkunde, museum, archief, etc.) beheert in Nederland of in de Overzeese gebieden. Zowel vrijwilligers, beroepskrachten als privé-eigenaren.

De webinar biedt praktische kennis over het identificeren van risico’s voor uw collectie en het opstellen van een risicoanalyse.
Klik hier om naar het aanmeldformulier te gaan.

Beeld: Brandweermuseum
Hoogezand-Sappemeer;
foto: Jelte Oosterhuis

Data-doe-dag in Den Bosch

Op maandag 19 mei wordt in de Verkadefabriek in Den Bosch de Data-Doe-Dag #3: Verbonden data, blij publiek gehouden.
Data standaardiseren en opschonen, en tijdens een ‘Grande Finale’ meteen de resultaten van je werk terugzien in thematische platforms – dat kun je verwachten als je meedoet aan deze landelijke Data-Doe-Dag, georganiseerd door het Netwerk Digitaal Erfgoed. Eén keer invoeren, en daarna veelvuldig profijt van je data.

Tijdens de Data-Doe-Dag helpen collega’s van de datawerkplaatsen om meer uit je digitale collectie te halen in workshops over standaardiseren, verbinden en publiceren van collectiedata, en krijg
je handige tools en tips aangereikt om de kwaliteit van je collectiedata te verhogen.

4 workshops
In 4 workshops ga je met je eigen collectiedata aan de slag. De resultaten van de workshops komen samen in een ‘Grande Finale’, waarin een voorbeeld laat zien hoe handig het gebruik van al die rijke collectiedata kan zijn in publiekstoepassingen zoals provinciale en thematische platformen, websites en games.

Meer weten over het programma?
Data-Doe-Dag #3: Verbonden data, blij publiek - Netwerk Digitaal Erfgoed

Beeld: netwerkdigitaalerfgoed.nl

Met pensioen: Jan Waling Huisman, collectiebeheerder Universiteitsmuseum Groningen

Vanaf dit voorjaar geniet Jan Waling Huisman, collectiebeheerder Universiteitsmuseum Groningen, van zijn pensioen. Jarenlang was hij een vertrouwd gezicht voor collega’s in de erfgoedsector. Jan Waling kende de collectie van het Universiteitsmuseum door-en-door. Voor de gelegenheid interviewde de redactie van Erfgoedloper/ Erfgoednieuws deze betrokken collectiebeheerder.

Het verhaal van Jan Waling is te lezen in het meinummer van Erfgoednieuws.

Beeld: Jan Waling Huisman bij het
wagentje van Sibrandus Stratingh;
foto: lc.nl

Collectie Groningen uitgelicht

Veel Groningse kloosters hebben hun functie tijdens de kerkhervormingen in de zestiende eeuw verloren. Het voormalige kruisherenklooster in Ter Apel is op tamelijk unieke wijze bewaard gebleven. De laatste prior heeft hierin een belangrijke rol gespeeld.

De laatste prior van het voormalige klooster is Johannes Emmen. Hij verschijnt als prior voor het eerst in 1587 in de archiefstukken. Het zijn destijds harde tijden voor het klooster door de Tachtigjarige Oorlog. Dit blijkt onder meer uit de verkoop van rentes en het verkrijgen van vrijbrieven.

In 1593 heeft graaf Willem Lodewijk heerlijkheid Westerwolde veroverd. Het katholieke geloof is met de reductie van Groningen in 1594 afgezworen. Het kloostergebouw krijgt een andere functie en wordt gastenhuis. Johannes beheert het
gastenhuis en de omvangrijke landerijen van het klooster.

In 1603 krijgt hij toestemming om te trouwen en in 1604 is hij de eerste Hervormde predikant in Ter Apel. De voormalige kloosterkerk heeft de functie van een Hervormde kerk gekregen. De diensten worden echter, ondanks reprimandes van de autoriteiten, nog lang volgens de katholieke leer vormgegeven.

Emmen sterft in 1614 en wordt begraven in het koorgedeelte van de kerk. Zijn grafzerk vermeldt onterecht 1613 als overlijdensjaar. In tegenstelling tot twee andere zichtbare priestergraven heeft de grafzerk van Johannes Emmen niet de typerende hostiekelk. Hij was bij zijn overlijden immers geen priester meer maar ‘slechts’ bewaarder van het huis.

Tekst: Museum Klooster Ter Apel
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte

Cursus Molengids
 

column-icon

v.a. 26 maart

clock

avond

column-icon

Berlagehuis
Usquert

Lezing Rood op het pluche

column-icon

1 mei

clock

20:00-21:00 uur

column-icon

Harmoniegebouw Groningen

Platform Borgen
 

column-icon

13 mei

clock

10:00 uur

column-icon

Menkemaborg Uithuizen

Vrijwilligersavond
Groninger Molenweekend

column-icon

22 mei

clock

16:30 – 21:30 uur

column-icon

Oldehove

Groen Erfgoedcafé
 

column-icon

24 mei

clock

13:00-16:30 uur

column-icon

Boerderij Hoogheem Nieuwolda

alt_textalt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2025 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp