|
Column
|
Samen voor erfgoed
Gisteren bij een collegiaal overleg vroegen we ons af waarom erfgoed geen vuist kan maken in alle discussies die nu spelen. De energietransitie die aanpassingen in onze leefomgeving veroorzaakt, heeft grote invloed op de cultuurlandschappen en monumenten, maar toch is de erfgoedsector geen zichtbare partij in het debat. De stikstofcrisis die mogelijk tot plannen leidt om piekbelasters naar de randen van de samenleving te verbannen, heeft gevolgen voor cultuurlandschappen met wierden, borgen, kerken en molens maar over de gevolgen voor cultureel erfgoed heb ik nog niemand gehoord. Hoe komt het dat erfgoed in de debatten niet zichtbaar is?
Daar zijn verschillende redenen voor aan te wijzen. Erfgoed is een verzamelnaam voor veel verschillende dingen, ooit bedacht om overheidsbeleid in handzame dossiers in te delen. Monumenten, groen erfgoed, musea, archeologie en streektaal zijn allemaal erfgoed, maar de mensen die in iedere sector werken zijn niet verbonden met collega’s in de andere sector, waardoor er ook geen gezamenlijk gezicht naar buiten ontstaat. Mensen voelen zich molenaar of collectiebeheerder, maar geen erfgoedmedewerker. Hierdoor is de erfgoedsector alleen zichtbaar voor beleidsmedewerkers. “Gewone mensen” – en politici horen daar ook bij – zien vooral de afzonderlijke onderdelen en zien daarom ook geen verband met vraagstukken als leefbaarheid en inrichting van het landschap. We kunnen het belang van erfgoed en de inrichting van de samenleving alleen onder de aandacht brengen als erfgoedinstellingen en hun medewerkers steeds de relatie met de samenleving en met andere erfgoedinstellingen onder de aandacht brengen. Samen zichtbaar zijn voor de mensen in Groningen en collega’s in het erfgoed als partners zien in plaats van concurrenten is een eerste stap. Het is de moeite waard want als je goed doordenkt ligt zorg voor erfgoed en omgeving aan de basis van een leefbare samenleving.
|
Roeli Broekhuis
|
|
|
|
|
Dag van de digitalisering
Wat beweegt bezoekers van erfgoedwebsites?
De eerste lezing (ook wel keynote-lezing genoemd) op de Dag van de digitalisering op 25 november in het Provinciehuis, wordt gegeven door Maurits van der Graaf. Zijn lezing heeft de titel ‘Klant in zicht: wat beweegt bezoekers van erfgoed-websites?’ Graag zetten wij deze lezing nog eens extra onder de aandacht.
Wat maakt dat mensen erfgoedwebsites bezoeken? Wat doen ze daar precies, en bieden erfgoedsites voldoende functionaliteit om aan hun wensen tegemoet te komen? Deze vragen stonden |
centraal in het project ‘Klant in zicht van het Netwerk Digitaal Erfgoed’ dat resulteerde in drie onderzoeken onder gebruikers van digitaal erfgoed. Dit jaar verscheen ook een op de onderzoeksresultaten gebaseerde praktische handleiding voor een gebruiksvriendelijke presentatie van digitaal erfgoed op de websites van erfgoedinstellingen. Projectleider van het onderzoek, Maurits van de Graaf, introduceert u in de wereld van de ‘digitale klantreizen’ en ‘Gedragsprofielen Digitaal Erfgoed’.
Beeld: wat beweegt bezoekers van erfgoedwebsites; foto: Netwerk Digitaal Erfg
|
|
|
|
Enquête financiële situatie erfgoedinstellingen provincie Groningen door gestegen energieprijzen
Recent stuurde Erfgoedpartners een korte enquête uit waarin we vroegen welke gevolgen erfgoedorganisaties in de provincie Groningen ondervinden van de hoge energieprijzen en de verminderde bezoekersaantallen.
Op basis van de reacties hebben wij een analyse gemaakt. Deze deelden we met landelijke collega's en de provincie, omdat we het belangrijk vinden om te signaleren dat een gezamenlijke aanpak gewenst is bij |
de ondersteuning van erfgoed- instellingen. Daarnaast blijft het belangrijk dat erfgoedorganisaties – als dat aan de orde is - ook zelf actie ondernemen richting financiers over de eigen financiële situatie. Lees hier de beknopte analyse op basis van de respons, deze is niet te herleiden tot individuele organisaties en geeft een beeld van de tendensen in de sector.
Beeld: spaarzaam verlichten zoals in de
18e eeuw; foto: Collectie Groningen |
|
|
|
Festival GRN: thuiskomen in Groningen
Zaterdagmiddag 19 november is het thuiskomen in het Huis van Cultuur en Bestuur in Hoogezand. Tijdens de tweede editie van festival GRN staat het gebouw geheel in het teken van Groningen en het Gronings. De organisatie is in handen van Kielzog, Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC), Bibliotheek Hoogezand, Stichting t Grunneger Bouk en Historisch Archief Midden-Groningen. Centrum Groninger Taal & Cultuur presenteert deze middag verschillende activiteiten waarbij het gevoel van thuiskomen in Groningen centraal staat.
Er is een literaire talkshow onder leiding van cabaretier, presentator en muzikant Anne Jan Toonstra. Hij gaat in gesprek met drie generaties Groninger schrijvers en dichters. |
Ook wordt er een fragment uit de film Kroniek van Overschild – over de sloop van 80% van de huizen van Overschild – getoond. Verder wordt het vrundenboukje van de bekende Groninger schrijver Jan Siebo Uffen, die dit jaar 80 werd, gepresenteerd en zijn er verhalenvertellers van vertelcollectief Kom op Verhoal.
Voor het volledige programma zie de website van CGTC.
Praktische info
Datum: zaterdag 19 november 2022
Tijden: 13:00 - 17:00 uur
Locatie: Huis van Cultuur en Bestuur (Gorecht-Oost 157, 9603 AE Hoogezand)
Kosten: gratis toegang
Beeld: Anne Jan Toonstra; foto Ewoud Rooks |
|
|
|
Cursus Emotienetwerken en erfgoedwijsheid
Wanneer het gaat over erfgoed kunnen emoties hoog oplopen. Denk bijvoorbeeld aan de discussies rond Zwarte Piet of het afsteken van vuurwerk. Hoe graag mensen misschien ook willen dat tradities blijven zoals zij ze kennen, erfgoed is geen vaststaand gegeven. Het is een dynamisch proces waar verschillende groepen bij betrokken zijn.
De werkvorm emotienetwerken biedt inzicht in het krachtenspel van belangen en emoties rond erfgoed en helpt mensen om zich kritisch tot het erfgoed te verhouden. Door samen de complexe interacties tussen mensen en erfgoed en tussen mensen onderling te onderzoeken worden we meer ‘erfgoedwijs’.
In deze workshop gaan we met elkaar ‘emotienetwerken’ onder begeleiding van Jacquelien Vroemen. Aan de hand van een prikkelende erfgoedcasus onderzoeken we de werkvorm. We bepalen onze eigen posities ten opzichte van dit erfgoed en we zullen ervaren of onze emoties daarbij verschuiven door de inbreng van andere perspectieven. Door op deze manier naar erfgoed te kijken |
ontstaat er een meer erfgoedwijze houding.
Het tweede deel van de bijeenkomst bestaat uit een werksessie waarin we een bestaand educatief erfgoedproduct meer erfgoedwijs gaan maken. Jacquelien Vroemen geeft feedback op de ideeën uit de groep.
Doelgroep: (Educatie)medewerkers en -vrijwilligers van erfgoedinstellingen, erfgoeddocenten, studenten
Duur: 14:00 – 17:00 uur (inloop vanaf 13:30 uur)
Docent(en): Jacquelien Vroemen en Kim van Steenwijk
Locatie: De Mennozaal in de Doopsgezinde Kerk; Oude Boteringestraat 33, Groningen
Kosten: €40,- excl. BTW / €48,40 incl. BTW voor aangeslotenen, €50,- excl. BTW / €60,50 incl. BTW voor andere belangstellenden
Datum: 30 november 2022
Aanmelden: erfgoedpartners.nl/cursus/erfgoedwijs-onderwijs/
Maximum aantal deelnemers: Minimaal 7,
maximaal 25
Beeld: kleurenpieten; foto: Universiteit Utrecht |
|
|
|
Cursus Molengids
De vele prachtige molens die de provincie Groningen rijk is, verdienen de aandacht van een breed publiek. Veel molens zetten daarom graag hun deuren open voor bezoekers. Maar het ontvangen, begeleiden en informeren van ‘kijkers’ is een taak die molenaars er niet altijd bij kunnen doen. Het laten draaien van de molen vergt immers voortdurende focus. Een molengids als rechterhand van de molenaar biedt dan uitkomst.
De cursus molengids is bedoeld voor mensen die graag op een molen willen werken, maar die om uiteenlopende redenen zelf (nog) geen molenaar willen worden. Als molengids ben je er voor het publiek. Je organiseert activiteiten, ontvangt bezoekers en geeft uitleg op de molen.
Om dit werk op de molen goed en veilig te kunnen doen, volg je eerst de cursus molengids. In deze cursus leer je hoe je bezoekers- van jong tot oud- op een boeiende manier rond |
kunt leiden op de molen. Je vertelt op een aansprekende manier over de werking en de geschiedenis van de molen waarbij je de veiligheid van bezoekers nooit uit het oog verliest. Bij het organiseren van activiteiten leer je rekening houden met de behoeftes van de doelgroep waardoor je net zo makkelijk schoolklassen als gezinnen met kinderen ontvangt. Tot slot leer je hoe je publiciteit kunt krijgen voor de activiteiten die je organiseert.
Doelgroep: mensen die graag op een molen willen werken, maar die om uiteenlopende redenen zelf (nog) geen molenaar willen worden
Duur: zes bijeenkomsten
Docent(en): Kim van Steenwijk, Arjen Strijkstra, Marjan Brouwer
Kosten: de kosten voor deelname bedragen € 200,-
Datum: start 25 januari 2023
Voor informatie over data en aanmelden zie onze website.
Beeld: cursisten op de stelling; foto: fotoarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
Erfgoededucatieproject Martinitoren
Er is een nieuw erfgoedproject over de Martinitoren beschikbaar voor leerlingen van groep 5/6. Het heet D’Olle Grieze roept jou! Het gaat over de signaalfunctie van de toren door de eeuwen heen met daarbij veel aandacht voor het carillon. Het project bestaat uit |
een introductieles in de klas met leskoffer, een bezoek aan de toren onder begeleiding van een gids en verwerkingsopdrachten op school.
Meer informatie vind je hier.
Beeld: Martinikerk en -toren;
foto: John Stoel |
|
|
|
Vitrines aangeboden
Het Museum aan de A in Groningen (voorheen het Noordelijk Scheepvaartmuseum) heeft een serie vitrines in de aanbieding. De vitrines zijn gratis en af te halen bij het museum behalve twee afsluitbare vitrines. Die staan in het depot in Nienoord en kunnen daar worden opgehaald. |
Geïnteresseerden kunnen een mail sturen naar Maaike Modderman, collectiemedewerker of naar conservator Wicher Kerkmeijer.
Beeld: vitrines Museum aan de A
|
|
|
|
Educatie-dag door Fries erfgoededucatieplatform
Op maandag 28 november organiseert het Fries Educatief Platform (FEP) haar eerste inspiratiedag. Een dag met vier workshops rond actuele thema's in (museum)educatie.
Sprekers & onderwerpen
● Anja Sinnige: Empathie, burgerschap en educatie;
● Astrid Poot: Spelend leren;
● Else Gootjes: Diversiteit & inclusie en erfgoed;
● Henkjan de Haan: Een denkavontuur
|
Praktische informatie
● € 100,- inclusief btw Je krijgt voor dit geld een dag vol inspiratie, inclusief koffie/thee, lunch en een borrel na
● 28 november 2022 van 9:00 tot 17:00 uur Voor iedereen die geïnteresseerd is in museum-/erfgoed)educatie
● Aanmelden kan via www.bit.ly/inspireermij
De educatie-dag wordt gehouden bij Tresoar, Boterhoek 1, 8911 DH Leeuwarden
Vragen? Stuur een mail naar educatie@planetarium-friesland.nl
Beeld: Ynspirearje; foto: FEP |
|
|
|
Cursus ‘Gastheer/Gastvrouw Waddenzee Werelderfgoed’
Speciaal voor ondernemers in Noord-Groningen organiseert de Waddenvereniging samen met Marketing Eemsdelta en Promotie Waddenland de cursus ‘Gastheer/Gastvrouw Waddenzee Werelderfgoed’.
Tijdens deze cursus leer je waarom het gebied zó uniek is en tot Werelderfgoed is uitgeroepen. En hoe je deze informatie weer aan bezoekers kunt overbrengen. Je weet wat er in de omgeving interessant, zichtbaar en te beleven is op het gebied van natuur, landschap en cultuur. De training is toegespitst op de regio en bevat veel |
gebied-specifieke informatie die je direct kan inzetten om bezoekers meer te vertellen.
Wanneer en waar?
De tweedaagse cursus vindt plaats op donderdag 24 november
en donderdag 1 december
van 10:00 uur tot 16:30 uur.
De training wordt verzorgd in het Spijslokaal te Warffum.
Kosten
Deelname is € 40,00 p.p. in totaal voor beide dagen.
Beeld: ontdek het Waddengebied; foto: fotoarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
Even voorstellen: Mendy van Lohuizen
Op 21 september 2022 maakte Mendy van Lohuizen (34) kennis met Erfgoedpartners en andersom. Komend van Ateliers MTW is zij nu iedere maandag- en woensdagochtend te vinden op het bureau van Erfgoedpartners. Daarom een korte kennismaking. Mendy werd geboren in Den Helder en woonde achtereenvolgens in Anna Paulowna (1 jaar), Doesburg (8 jaar), Drempt (8 jaar) en Veendam. In Groningen begon zij aan de Rijksuniversiteit aan de studie, die toen nog ‘gewoon’ een Nederlandse naam had, Internationale Betrekkingen en Internationale Organisaties. Tegenwoordig heeft ook deze studie een Engelstalige naam. Mendy koos voor deze studie vanwege het interdisciplinaire karakter ervan. Het bevat zowel geschiedenis, economie, politiek als recht. Zij haalde haar bachelor, maar strandde tijdens haar masterstudie. ‘Ik hoefde alleen nog een scriptie te schrijven en een stage in het buitenland te volgen. Ik liep echter vast, ontwikkelde een burn-out en heb lang in een diepe depressie verkeerd. Tot ik hulp zocht bij de huisarts, die mij doorverwees naar |
het Universitair Centrum Psychiatrie – UCP. Daar heb ik een behandeling van negen maanden gevolgd. Dat heeft me goed gedaan. Na dit traject belandde ik bij Ateliers MTW. Daar heb ik drie jaar op de brons-afdeling gewerkt. Ik vind het prettig met mijn handen te werken.’ Mendy is enthousiast over MTW: ‘Een super goed bedrijf. Helaas moet het stoppen.’ Ook nu nog werkt ze er twee dagen in de week. Behalve voor Erfgoedpartners werkt Mendy momenteel 1 dag in de week voor Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG). Daar houdt ze zich onder meer bezig met het bijwerken van verzetskaarten. Ze zoekt uit of de kaarten op internet mogen worden geplaatst door overlijdensdata te achterhalen of geboortedata. Is iemand meer dan 100 jaar geleden geboren, dan is dat mogelijk. Daarnaast heeft ze dagboeken getranscribeerd en kon bijvoorbeeld aan de hand daarvan de bevrijding van de stad Groningen volgen. Bij Erfgoedpartners is ze op dit moment belast met het actualiseren van het relatiebeheersysteem. Mendy voelt zich thuis in (de stad) Groningen, waar ze dan ook het liefst blijft.
Beeld: Mendy van Lohuizen; foto: eigen foto |
|
|
|
Op collectiegroningen.nl vindt u de topstukken van de Groninger musea en andere erfgoedorganisaties in beeld en toegankelijke tekst. Al het materiaal is voor iedereen rechtenvrij beschikbaar. Bijvoorbeeld om te gebruiken als lesmateriaal, als illustratie van beleidsplannen, bij evenementen, in kunstwerken of tentoonstellingen. Wie een afbeelding in hoge resolutie wil ontvangen kan daar om vragen via info@erfgoedpartners.nl.
Nog steeds wordt dit online museum met een publieke archieffunctie aangevuld met nieuw materiaal. Zo vindt u er sinds de zomer twintig topstukken uit de archeologiecollectie van het Groninger Museum, beschreven door Egge Knol, conservator Archeologie, Geschiedenis en Oude Kunst bij het Groninger Museum. |
Romeins zakmes
Een van de voorwerpen, die conservator Egge Knol beschreef, is een van ivoor gemaakt handvat van een zakmes dat tijdens de afgraving van de wierde van Eenum rond 1910 werd gevonden.
Het stelt een buste voor van een man, zijn mantel wordt door een speld (een fibula) op zijn rechterschouder vastgemaakt. Die schouder is voor ons aan de linkerkant te zien. Daar is ook de gleuf herkenbaar waar het zakmes in moest vallen.
Afbeeldingen van mensen werden voor zover bekend in het wierdenland niet vaak gemaakt. Romeinen deden dat echter volop, en zo belandde deze Romeinse man in Eenum. Het zal jaren gekoesterd zijn als iets heel bijzonders voordat het in de wierdegrond verdween, om eeuwen later weer als iets heel bijzonders gewaardeerd te worden.
Tekst: Egge Knol
Beeld: Marten de Leeuw
|
|
|
|
|
|
|
2022/2023
|
|
diverse locaties
|
|
|
|
|
|
9 november
|
|
10:00-12:00 uur
|
|
kantoor Erfgoedpartners
|
|
|
|
|
Platform Archeologie & Publiek
|
|
10 november
|
|
13:00-15:00 uur
|
|
kantoor Erfgoedpartners
|
|
|
|
Dag van de digitalisering
|
|
25 november
|
|
09:30-16:15 uur
|
|
Provinciehuis Groningen
|
|
|
|
Cursus Emotienetwerken en erfgoedwijsheid
|
|
30 november
|
|
13:00-17:00 uur
|
|
Doopsgezinde kerk Groningen
|
|
|
|
Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS Stichting Erfgoedpartners
Lopende Diep 8
Groningen, Gr 9712 NW
Netherlands (050) 313 00 52. Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.
Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken. Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.
U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.
Copyright (C) 2022 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.
Stuur deze mail door naar een vriend Update profiel
|
|
|