Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_textalt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 242 | 29/10/2021

alt_text
list

In dit  nummer

  • Molenzomer 2021
  • Museummagazine 2022/2023
  • Oktober Kindermaand 2021
  • Beste Groninger Boek
  • GRN festival
  • Workshop digitalisering
  • Cursussen op aanvraag
  • Pamflet Cultuur & gemeente
  • Een collectieplan schrijven? Dat doe je zo!
  • Maand van het digitaal erfgoed
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Gronings is een feest

Gisteren sprongen 45 leerlingen uit Zandeweer vol enthousiasme mee op de klanken van Groningstalige muziek. Hun hele dag stond in het teken van het leren van Groningse woorden: ze werden voorgelezen, luisterden muziek en probeerden de nieuwe app uit die is gemaakt om mooie Groningse woorden voor het nageslacht te bewaren. De oudere inwoners van het dorp kozen hun lievelingswoorden uit en die werden verwerkt in het programma Van Old noar Jong. Wat mij trof was het enthousiasme van alle aanwezigen, omdat het zo leuk is om samen met taal bezig te zijn en te onderzoeken hoe oudere mensen iets zeggen of om nieuwe woorden te ontdekken. Er wordt weliswaar steeds minder Gronings gesproken, maar je merkt dat de belangstelling voor deze taal toeneemt. Vooral jongeren pakken dit op door in het Gronings te zingen en te dichten, zelfs als ze Nederlandstalig zijn opgevoed. De taal van ouders en grootouders blijft voor hen een inspiratiebron en achteraf vinden ze het jammer dat ze het niet hebben leren spreken. Toch mooi dat elk een ain nu via de app een beetje Gronings kan leren.

column-icon Roeli Broekhuis

Molenzomer 2021

Anderhalve meter afstand houden en molens gaan niet goed samen. Daarom initieerde Erfgoedpartners de Molenzomer 2021. Doel was om aandacht voor de Groninger molens te vragen door ze wandelend of fietsend te bezoeken. Als het niet mogelijk was om binnen een kijkje te nemen, konden geïnteresseerden ook een kijkje nemen op de website www.groningermolens.nl. Naast alle informatie per molen zijn er extra rubrieken gemaakt als molentermen, kinderen en molens, museale molenvondsten, interviews met molenaars, molentochtjes, molenrecepten en vrijwilligers op de molen. Ook werd wekelijks op de Facebookpagina van Erfgoedpartners en CGTC aandacht besteed aan de molens. Ook het Pronkjewailpad stond in het teken van de molens. Op 6 november zullen naar schatting 250 wandelaars die de hele route hebben gelopen, in de Martinikerk worden onthaald. Dan wordt ook bekend wie de meeste punten heeft gehaald of wie de meeste molens heeft bezocht. Wellicht zijn er mensen die ze alle 91 hebben aangedaan! Voor al deze wandelaars is er een mooie prijs. Informatie over de molens blijven wij delen bijvoorbeeld via ons tijdschrift de Zelfzwichter en natuurlijk via groningermolens.nl.



Beeld: kleurplaat Groninger Molenzomer; illustratie: Marion Roelink

Museummagazine 2022/2023

Deze week kwam de werkgroep Museummagazine Noord-Nederland/Noord-Duitsland digitaal bijeen. Besloten werd om ook voor jaargang 2022/2023 een magazine te maken. Wij zullen de musea
 
binnenkort informeren over deze uitgave: kosten voor deelname, moment van uitgave, aanleveren van kopij enzovoorts.

Beeld: omslag Museummagazine 2021/2022

Oktober Kindermaand 2021: Aan het werk

Oktober is bijna ten einde en dus ook Oktober Kindermaand. Binnenkort hopen wij een evaluatie van dit evenement te kunnen presenteren. Om dat goed te kunnen doen roepen wij de deelnemers op het evaluatieformulier in te vullen. Het formulier kunt u na afloop van de activiteit(en) online invullen en retourneren zodat wij als organisatie een goed beeld krijgen over het verloop van Oktober Kindermaand 2021. Waren er knelpunten, wat kan anders, beter, maar ook wat liep goed, reacties van de kinderen/ouders. Het helpt ons bij de organisatie van de volgende editie(s).

De Groninger Archieven hebben een succesvol Kindermaand achter de rug. Tijdens de Maand van de Groninger Geschiedenis gingen twintig kinderen aan de slag met het maken van een zogenaamde Blauwdruk: een oude techniek om kopieën te maken door middel van licht. Dit kan op papier, maar bijvoorbeeld ook op stof. De kinderen zelf waren enthousiast:
“Het is zo leuk om eindelijk weer te knutselen!” Aan het eind van de middag kregen de deelnemers hun eigen blauwdruk in een echte, zelf versierde, archiefdoos mee naar huis.
De Fraeylemaborg in Slochteren kijkt weer tevreden terug op een geslaagd Oktober Kindermaandzondagen. Annet Westrup van de borg doet verslag.
Op 17 oktober mochten we ongeveer 1.500 bezoekers verwelkomen voor onze kabouter- en paddenstoelen- tocht. Zondag 24 oktober was er veel belangstelling voor de imker in de kas en werden er ruim 350 pannenkoeken gebakken. De schrijf- en tekenworkshop met het thema: Wat zou je doen als je één dag Jonkheer of Jonkvrouw mocht zijn op de Fraeylemaborg trok 27 kinderen. Extra leuk was dat Jonkvrouw Catharina van Panhuis iets kwam vertellen over hoe het was om op de Fraeylemaborg te logeren en later te wonen.

Beeld: kinderen aan de slag in de
Groninger Archieven;
foto: Jaline de Groot

Beste Groninger Boek

Tot 1 januari 2022 kunnen uitgevers weer boeken inzenden voor de jaarlijkse prijs voor het Beste Groninger Boek. De prijs voor het Beste Groninger Boek, in de categorieën fictie en non-fictie, wordt sinds 2010 jaarlijks uitgereikt door de Stichting NOORDWOORD in samenwerking met Forum Groningen. De prijs werd in 2021 gewonnen door Vincent Kortman (fictie) en Emiel Hakkenes (non-fictie). Eerdere winnaars zijn onder andere Anjet Daanje, Martin Hillenga, Auke Hulst, Peter Middendorp, Sander de Hosson, Nhung Dam en Karin Sitalsing.

Prijsuitreiking en bekendmaking winnaars
De feestelijke uitreiking vindt plaats in de Boekenweek (5 tot en met 13 maart 2022, precieze datum en locatie volgen). Naast de uitgebreide media-aandacht voor de genomineerde en winnende boeken, bestaat de prijs voor de winnende auteurs uit een kunstwerk in gelimiteerde oplage.

Criteria
Er zijn twee categorieën: fictie (inclusief poëzie) en non-fictie. Boeken die kans maken en daartoe door de uitgevers kunnen worden ingezonden:
a) zijn voor het eerst in drukvorm verschenen in 2021,
 
b) zijn geschreven door een schrijver woonachtig in de provincie Groningen, en/of spelen zich af in of handelen over Groningen.

Jury
Momenteel wordt de jury samengesteld. De jury stelt uit de ingezonden boeken een shortlist samen en kiest hieruit voor beide categorieën de winnaar.

Inzenden
U kunt de boeken die u in aanmerking wilt laten komen voor het Beste Groninger Boek 2022 tot
1 januari aanstaande in drievoud inzenden naar de jurysecretaris Hilma van Meekeren. Wilt u daarnaast per e-mail: h.vanmeekeren@forum.nl aan de jurysecretaris laten weten dat u boeken heeft ingestuurd?
Voor inzendingen kunt u het volgende adres gebruiken:
NOORDWOORD – Beste Groninger Boek
p/a Forum Groningen t.a.v. Hilma van Meekeren
Nieuwe Markt 1
9712 KN Groningen

Vragen?
Voor vragen kunt u contact met de NOORDWOORD organisatie opnemen via contact@noordwoord.nl

Beeld: logo Beste Groninger Boek

GRN festival

Op zaterdag 13 november organiseren het Kielzog theater, Centrum Groninger Taal & Cultuur, Bibliotheek Hoogezand en Historisch Archief Midden-Groningen gezamenlijk het GRN festival in Hoogezand. Tijdens het middagprogramma van het festival, tussen 14:00 en 18:00 uur, zullen er allerlei activiteiten rond het Gronings georganiseerd worden. Er zijn onder andere een literair café, een pubquiz, lezingen over het onderzoek naar het Gronings, muziek en een taalmarkt. Ook presenteert Jan Groenbroek tijdens het festival zijn boek over Lianne Abeln. De kinderen kunnen 's middags experimenteren met de nieuwe Groningse taalapp Van Old noar Jong, Groningse strips leren tekenen, voorgelezen worden en natuurlijk meedoen aan een speurtocht. Tijdens het avondprogramma, dat begint om 20:00 uur, is er volop Groningstalige muziek, met onder andere Bert Hadders, Erwin de Vries en Nulviefteg. De avond wordt afgesloten met de uitreiking van de gloednieuwe Haide Bliksem Award. Meer informatie over het programma is te vinden op de website van Kielzog.

Beeld: affiche GRN festival

Workshop digitalisering: Standaarden in de collectieregistratie
nog enkele plaatsen beschikbaar

Er hebben al veel mensen ingetekend op de workshop Digitalisering: standaarden in de collectieregistratie. Aan deze workshop kunnen maximaal vijftien mensen meedoen. Er is nog plaats voor vier personen.

Tijdens deze workshop leert u hoe u de verschillende databases kunt opschonen en hoe je ze kunt inrichten zodat in de toekomst niet meer de naam van een schilder op acht verschillende manieren in uw systeem staat. En hoe kan het eigenlijk dat eenzelfde object verschillende objectnamen heeft? Tijdens deze training leren we hoe opschonen efficiënt kan gebeuren en welke kwaliteitsbronnen van het Termennetwerk toegepast kunnen worden per veld.

Deze stappen zijn belangrijk voor de terugvindbaarheid van uw collectie, zowel intern als online.
Als u wilt mee-oefenen in uw eigen systeem (Adlib Collections), dan kunt u uw eigen laptop met uw inlogcodes meebrengen naar de cursus'.

Doelgroep: (vrijwillige) collectiemedewerkers en registratoren in erfgoedinstellingen
Duur: 13:30-16:30 uur
Kosten: € 20,- voor aangeslotenen, € 40,- voor andere belangstellenden
Datum: 11 november 2021

Maximum aantal deelnemers: minimaal 10, maximaal 15
Locatie: Mennozaal, Doopsgezinde Kerk Groningen
Docent: Bibi Bodegom

Aanmelden




Beeld: archief Erfgoedpartners;
foto: Tom Heyne

Cursussen op aanvraag

Voor erfgoedinstellingen is het ook mogelijk cursussen op maat af te nemen. Dat kunnen zowel cursussen voor beginners zijn als voor gevorderden. De plaats van handeling kan variëren van bij Erfgoedpartners of, indien dit vanwege corona niet mogelijk is, op een centrale locatie in Groningen. Ook kan men kiezen voor een zogenaamde in-company-cursus. De duur van de cursussen variëren van een halve dag tot meerdere bijeenkomsten. Zie voor prijzen en andere voorwaarden
erfgoedpartners.nl/cursusaanbod
 
We bieden jaarlijks een selectie aan van vooraf geplande cursussen. Bij ‘cursussen op aanvraag’ op onze website vindt u onze overige cursussen, die gegeven worden bij genoeg aanmeldingen of bijvoorbeeld als in-company cursus.




Beeld: De Mignon is een schrijfmachine die in 1903 werd uitgevonden door Friedrich von Hefner-Alteneck; collectie Vestingmuseum Nieuweschans; foto: Anton Tiktak, Arte del Norte

Pamflet Cultuur & gemeente
Cultuur in het verkiezingsprogramma

Biblionet, Vrijdag, K&C, Erfgoedpartners en CGTC hebben een pamflet geschreven voor politieke partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 met de bedoeling dat zij geïnspireerd raken om cultuur een
 
belangrijke plaats in hun programma te geven. Download dit pamflet en deel dit zoveel mogelijk, bijvoorbeeld met lokale politici.


Beeld: pamflet Cultuur & gemeente

Een collectieplan schrijven? Dat doe je zo!

Een collectieplan is een onmisbaar basisdocument voor musea, (erfgoed)bibliotheken, archieven en andere collectiebeherende instellingen. Het geeft inzicht in de samenstelling en betekenis van de collectie, de prioriteiten, de keuzes en de uitvoering van het collectiebeleid. Om up-to-date te blijven is het goed een collectieplan om de vier tot zes jaar te vernieuwen en aan te passen aan de nieuwste inzichten in collectiebeheer.


 
Met belangrijke nieuwe ontwikkelingen in het erfgoedveld, zoals publieksparticipatie, digitalisering, duurzaamheid, restitutie, inclusiviteit en risicomanagement werd het tijd om ook de bestaande handleiding voor het opstellen van een collectieplan te actualiseren. Daarom is er een nieuwe editie gemaakt: Een collectieplan schrijven? Dat doe je zo!

Beeld:
Een collectieplan schrijven? Dat doe je zo!
foto: faro.be

Maand van het digitaal erfgoed

November is de Maand van het digitaal erfgoed, een maand voor en door Nederlandse organisaties die zich bezighouden met kunst, erfgoed, onderwijs en onderzoek. De hele maand november presenteren zij de actuele vak-ontwikkelingen op locatie en online.
Bekijk het programma

Beeld: logo Maand van het digitaal erfgoed

Collectie Groningen uitgelicht
Zonnewijzer uit 1722 in de tuin van de Menkemaborg

Wanneer men in de achttiende eeuw door Nederland reist, dan moet in elke stad de tijd aangepast worden. Vergelijkbaar met het reizen over de wereld vandaag de dag. Met de komst van de treinen in de negentiende eeuw is er een eenheid in tijd ingevoerd, namelijk de Amsterdamse tijd. Pas in de tweede wereldoorlog werd er een algemene Europese tijd vastgesteld. Dat is eigenlijk nog maar heel kort geleden.
De oudste tijdmeters zijn zonnewijzers en die worden duizenden jaren geleden al gebruikt door de Egyptenaren. Ook in de middeleeuwen en zelfs nog in de negentiende eeuw worden zonnewijzers als tijdmeter gebruikt.

Een zonnewijzer heeft een vaste stift of stijl en de schaduw daarvan geeft een tijd aan op een waaiervormige baan, ingedeeld in lijnen van zonsopgang tot zonsondergang. In de zomer is het langer licht dan in de winter en daardoor krijg je wel uren
van ongelijke lengte. In de tuin voor het theehuis staat een zonnewijzer, gedateerd 1722. 

Boven op de sokkel staan twee diagonaal op elkaar geplaatste kubussen met acht verticale wijzervlakken, die respectievelijk gericht zijn naar Zuid, Zuidwest, West, Noordwest, Noord, Noordoost, Oost en Zuidoost. Aan de bovenzijde een stervormige schijf met twaalf punten waaruit op het bovenvlak een ‘zomerstijl’ steekt te midden van een cirkel met uurlijnen. Op dezelfde manier steekt uit het ondervlak een ‘winterstijl’. Het is een zeldzaam type.

Onder de schijf is een engelkopje te zien en aan de andere kant staat 1722. Het is een uitgebreide zonnewijzer, maar dat past in de achttiende eeuw waar de gnomonica of zonnewijzerkunde ijverig werd beoefend.

Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte

Workshop thesauri

column-icon

11 november

clock

13:30 - 16:30 uur

column-icon

Doopsgezinde Kerk Groningen

Platform moleneigenaren

column-icon

17 november

clock

14:00– 15.30 uur

column-icon

Online

alt_textalt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS Stichting Erfgoedpartners Lopende Diep 8 Groningen, Gr 9712 NW Netherlands (050) 313 00 52. Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2021 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp