|
|
|
|
Groningen sterk vertegenwoordigd bij de Erfgoedvrijwilligersprijs 2025
Dit jaar mag Groningen trots zijn: maar liefst acht erfgoedorganisaties uit onze provincie zijn genomineerd voor de landelijke Erfgoedvrijwilligersprijs 2025. Dat is een prachtig compliment aan de vele vrijwilligers die zich inzetten om ons erfgoed zichtbaar, beleefbaar en levend te houden.
Omdat we ieder van hen graag in het zonnetje zetten, stellen we in deze en de volgende Erfgoedloper de Groningse genomineerden aan u voor. Deze keer de eerste vier:
De genomineerden
Stichting Folkingestraat Synagoge Groningen
De vrijwilligers van de synagoge vormen een hecht team dat permanent zorgt voor de openstelling van dit bijzondere gebouw. In al hun diversiteit zijn ze een eenheid: samen maken ze de synagoge tot een gastvrije plek waar bezoekers welkom zijn en de betekenis van dit erfgoed levend blijft.
De Jatrianen – Stichting De Jatrie / Dieverdoatsie
Met veel toewijding zetten de Jatrianen zich in om twee historische schepen in de vaart te houden. Ooit was het Stadskanaal een van de drukst bevaren waterwegen van Nederland; dankzij dit vrijwilligerswerk blijft dat stukje maritieme geschiedenis tastbaar en beleefbaar.
Stichting De Groninger Poldermolens
Het team van vrijwilligers houdt maar liefst achttien poldermolens – |
allemaal rijksmonumenten – draaiende. Hun werk is letterlijk van levensbelang: de molens zorgen ervoor dat we droge voeten houden. Bovendien zijn ze beeldbepalend voor het Groninger landschap.
Festival Muziek & Monument – Stichting Hintsorgel Midwolda
Deze stichting organiseert het jaarlijkse festival Muziek & Monument in karakteristieke monumenten in het Oldambt. Ze slaan een brug tussen erfgoed en cultuur: historische gebouwen vormen het decor, en regionale musici krijgen een podium om hun talent te laten horen.
Volgende keer weer vier genomineerden
In de volgende Erfgoedloper stellen we de overige vier genomineerden aan u voor. Samen laten ze zien hoe breed, divers en waardevol het erfgoed in Groningen is – en hoeveel passie er achter de schermen schuilgaat.
Stem mee
Op 1 november wordt de selectie van de vakjury bekend gemaakt. Van alle genomineerden wordt er per provincie één geselecteerd. Vanaf dat moment kan iedereen stemmen op zijn of haar favoriete genomineerde. Door te stemmen helpt u mee om Groningse erfgoedvrijwilligers landelijk in de spotlights te zetten. Hou onze sociale media en de Erfgoedloper in de gaten voor updates!
Beeld: 3 molenaars die actief zijn voor molens van Stichting De Groninger Poldermolens;
foto: Jelte Oosterhuis |
|
|
|
|
Onderwijscanon van Groningen
De Canon van de Nederlandse geschiedenis, we hebben er waarschijnlijk allemaal wel eens mee te maken gehad. Bijvoorbeeld tijdens een geschiedenisles op school. Het is geen complete geschiedenis, maar een selectie van verhalen, personen en objecten die samen een beeld schetsen van de geschiedenis van ons land.
Feestelijke lancering
Ook voor Groningen ontwikkelen we zo’n Canon, speciaal gericht op het onderwijs. Ruim anderhalf jaar geleden begonnen we – Museum aan de A, Erfgoed in Groningen (toen nog Erfgoedpartners), Stichting Kunst en Cultuur en onafhankelijke projectleiders met de voorbereiding van deze Onderwijscanon van Groningen.
Klankbordgroepen en werkgroepen deden het denkwerk vooraf, zodat de schrijvers daarna goed aan de slag konden. Het moment van de officiële lancering komt steeds dichterbij! Op 6 november maken we om 15:00 uur de canon officieel openbaar op de website www.canonvannederland.nl! bij een feestelijke lancering in Op Maarhuizen.
Wilt u erbij zijn? Aanmelden kan hier |
Wist u dat….
In de aanloop naar de lancering laten we steeds een klein stukje van de canon zien. Wist u bijvoorbeeld dat er ooit wel tweehonderd borgen waren in Groningen?
‘In het noorden van Nederland is er tussen de 14e en 15e eeuw niemand echt de baas. Het gebied valt officieel onder het Duitse keizerrijk, maar in de praktijk blijkt daar weinig van. Steden als Groningen en Appingedam proberen met handelsverdragen rijk en machtig te worden en zo controle uit te oefenen. Maar op het Groningse platteland is het vaak onveilig. Er zijn vijandelijke bendes, de natuur is onbetrouwbaar en op je buren kun je lang niet altijd vertrouwen. Daarom besluiten mensen grote stenen huizen te bouwen, vaak met dikke muren en een gracht eromheen. Zo kunnen ze zichzelf en andere mensen beschermen.’
Over bestuurder Rudolf de Mepsche (1695-1754) is een filmpje gemaakt door productiehuis De Spinbarg. Die ontbreekt natuurlijk niet in de Onderwijscanon! Bekijk het filmpje
Beeld: still uit het filmpje over Rudolf de Mepsche; foto: Productiehuis Spinbarg |
|
|
|
|
MOI!vember: Een maand vol Gronings en erfgoed in de Groningse bibliotheken
In november organiseren de Groningse bibliotheken voor het eerst MOI!vember – een activiteitenmaand rondom Groningse taal en cultuur, in samenwerking met Erfgoed in Groningen. Met een eigentijds en laagdrempelig programma willen de bibliotheken hun rol als ontmoetingsplek voor taal en cultuur versterken.
Voor jonge gezinnen en nieuwe generaties
De campagne richt zich met name op jonge gezinnen die het Gronings niet van huis uit meekrijgen. Via speelse activiteiten maken kinderen op een natuurlijke manier kennis met de streektaal. Een voorbeeld hiervan is Alies ien Wonderlaand, de Groningse vertaling van Alice in Wonderland, waarin kinderen via verhaal en spel worden ondergedompeld in het Groningse taallandschap.
Creatieve verdieping voor volwassenen
Ook voor volwassenen is er ruimte voor verdieping. In samenwerking met kunstenaarscollectief ARTisBOOK kunnen zij een persoonlijke interpretatie maken van |
de Groningse vlag. Deze creatieve workshop nodigt uit tot reflectie op identiteit en verbondenheid met de provincie.
Taal en erfgoed toegankelijk voor iedereen
Met MOI!vember willen de bibliotheken erfgoed niet alleen toegankelijk, maar ook actueel maken. ‘We creëren een zo laag mogelijke drempel om mensen met het Gronings in aanraking te laten komen,’ aldus bibliotheekmedewerker Jelte Hommes. ‘Op deze manier zorgen we ervoor dat alle inwoners van de provincie zich kunnen verbinden met de taal en cultuur die deze regio rijk is.’ Zo dragen de bibliotheken bij aan het behoud van de streektaal en versterken ze de verbinding tussen inwoners en hun omgeving. En bouwen ze mee aan een toekomst waarin het Gronings erfgoed doorgegeven blijft worden – van generatie op generatie.
Meer informatie en het programma per locatie is hier te vinden
Beeld: een activiteit in de bibliotheek;
foto: Groningse bibliotheken |
|
|
|
|
Streektaalsymposium: Laot ow heuren veur streektaal!
Op woensdagavond 5 november 2025 houdt het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers het Streektaalsymposium Laot ow heuren veur streektaal! in stadion De Vijverberg (het stadion van De Graafschap) in Doetinchem. Tijdens dit evenement staat het gebruik en de toekomst van de streektaal centraal.
Streektaal en jongeren
Het symposium biedt inzicht in hoe streektaal vandaag de dag gebruikt wordt en welke rol deze speelt binnen verschillende generaties en platforms. Onder leiding van Frans Miggelbrink gaan onder anderen schrijver en taalkundige Wim Daniëls en hoogleraar Nedersaksische en Groningse taal en cultuur Martijn Wieling in op de betekenis en ontwikkeling van streektaal. Daarnaast wordt belicht hoe jongeren streektaal inzetten in onder andere de keet, muziek en online omgevingen. |
De toegang tot het symposium is gratis, maar vooraf aanmelden is gewenst via het aanmeldformulier op ECAL.nu.
Praktische informatie
Wanneer: woensdag 5 november 2025
Tijd: aanvang 19:30 uur, inloop vanaf 19:00 uur
Waar: Graafschap-stadion De Vijverberg, Lijsterbeslaan 101-A in Doetinchem
Waar: Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, 't Brewinc, IJsselkade 13 te Doetinchem
Entree: gratis
Meer weten over de inhoud van het programma? Kijk dan op Streektaalsymposium 2025.
Beeld: banner Laot ow heuren |
|
|
|
|
Congres Governance Code Cultuur: de code wordt vernieuwd
| De culturele sector is volop in beweging en goed bestuur en toezicht wordt steeds urgenter. Daarom wordt de Governance Code Cultuur (GCC) in 2025 geactualiseerd: dit gebeurt mét en vóór de sector. Werkt u in de culturele of creatieve sector? En bent u als bestuurslid, toezichthouder of zakelijk verantwoordelijke betrokken bij goed bestuur en toezicht? Cultuur + Ondernemen organiseert daarom hierover een bijeenkomst. Deze |
wordt gehouden op dinsdag 11 november waar in plenaire en deelsessies onderzocht wordt wat goed bestuur en toezicht betekent, en hoe de code toekomstbestendig gemaakt kan worden. Bekijk het programma op de congrespagina.
Het congres zit echter al wel vol. Indien u een plekje op de wachtlijst wilt, dan kunt u mailen met Fleur Kronenberg Fleur@cultuur-ondernemen.nl
Beeld: zelforganisatiefabriek.nl |
|
|
|
|
Faro Podium: neem de ruimte!
Mensen en gemeenschappen als actor?
De afgelopen jaren is er meer aandacht voor de rol van burgers/bewoners bij cultureel erfgoed in de leefomgeving. Hoe kunnen zij actor zijn – dat wil zeggen: desgewenst tot handelen komen – in het voortdurende proces van erfgoed maken? Over welk erfgoed hebben we het dan? En hoe kunnen burgers/bewoners zeggenschap hebben bij wat we willen bewaren, door ontwikkelen of slopen? Tijdens het Faro Podium wordt er van gedachten gewisseld over hoe dit actorschap in de praktijk gestalte kan krijgen en kan worden verankerd in processen van beheer, behoud en ontwikkeling.
Het Faro Podium geeft als eerste het woord aan een aantal erfgoedinitiatieven waarin het actorschap van mensen en |
erfgoedgemeenschappen op de een of andere manier een rol speelt. Daarna wordt in workshopvorm stilgestaan bij een drietal thema’s: erfgoed en een gelijkwaardige en wederkerige relatie tussen burgers en overheid, erfgoed als gemeenschapskracht en de zachte kant van erfgoed.
Praktische informatie
Wanneer: woensdag 19 november 2025
Tijd: van 13:30 uur tot 17:00 uur
Waar: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, te Amersfoort
Programma en meer informatie
Direct aanmelden
Beeld: het onderhoud van de tuin van Museum Klooster Ter Apel door betrokken vrijwilligers uit de buurt; foto: Elmer Spaargaren |
|
|
|
|
Mondriaan Fonds: HERE Heritage Reflections
Op maandag 10 november wordt in het Wereldmuseum in Amsterdam een nieuwe editie van HERE: Heritage Reflections van het Mondriaan Fonds gehouden. In deze editie staat het thema restitutie centraal. Zo keerde in 2024 een Balot-sculptuur tijdelijk terug naar Congo in het kader van de kunstbiënnale van Venetië. Wat ging er vooraf aan deze bijzondere bruikleen? Welke obstakels zijn ze tegengekomen? Welke lessons learned willen zij delen? Maar ook: hoe nu verder?
HERE is een kennisevent en netwerkbijeenkomst voor nieuwe en ervaren erfgoedprofessionals. |
Het doel is het samenbrengen van professionals om zo kennisuitwisseling en vernieuwing te stimuleren.
Datum: 10 november 2025
Tijd: 14:00-17:30 uur programma + borrel tot 19:00 uur
Locatie: Wereldmuseum, Amsterdam
Kosten: €15,- (inclusief koffie, thee, versnaperingen, borrel en een publicatie van Wereldmuseum)
Meer informatie
Beeld: Filmstill van The Return of Balot, CATPC, 2024; foto: Jurgen Lisse |
|
|
|
|
Vacature: Directeur Visserijmuseum Zoutkamp (0,6 - 0,8 fte)
Graag attendeert de redactie van Erfgoedloper de lezers op de vacature van het Visserijmuseum Zoutkamp waarin een directeur wordt gevraagd. Het betreft een betaalde parttime functie.
Het Visserijmuseum Zoutkamp staat aan de vooravond van een grote verandering. Het gebouw wordt vernieuwd en uitgebreid. De museale presentatie en de interne organisatie worden opnieuw ingericht.
We zoeken een directeur die niet alleen de transitie van het museum leidt, maar daarna ook zorg draagt voor een gezonde, duurzame exploitatie. |
Het projectplan voor de vernieuwing én 90% van de daarvoor benodigde fondsen zijn er, met dank aan verschillende partners. Nu zoeken we de directeur die vormgeeft aan het doel: een toekomstbestendig museum dat het verhaal van vissers en hun families bewaart én een eigentijdse plek vormt voor bewoners, toeristen en onderzoekers die geïnteresseerd zijn in de cultuurhistorie van Zoutkamp en de Waddenregio.
Meer weten over deze vacature?
Reageren kan nog tot 24 oktober 2025.
Beeld: logo Visserijmuseum Zoutkamp |
|
|
|
|
Op de kwartierstaat zoals die hangt in de hal van Verhildersum boven de deur naar de eetkamer, zijn tal van wapens van oude adellijke geslachten terug te vinden. Zo ook het wapen van de familie Van Starkenborgh, een zwarte adelaar in goud. Met de vleugels wijd gespreid en de klauwen dreigend gekromd, krijst het beest de bezoeker direct na binnenkomst een intimiderend ‘WELKOM!’ tegemoet.
De kwartierstaat is die van de voorouders van Margaretha Bouwina Tjarda van Starkenborgh. De stamboom gaat uit van één persoon, in dit geval van Margaretha Bouwina. Haar naam staat onderaan met het jaartal 1729. Zij werd eigenares van de borg in 1742. In 1753 verkocht ze het landgoed voor 19.400 gulden aan een ander lid van de familie. Margaretha heeft er nooit gewoond, maar verhuurde de borg. |
Aan de linkerkant, heraldisch rechts, staat de naam van haar vader, diens ouders, grootouders en zo verder. Aan de rechterkant, heraldisch links, de voorouders van haar moeders kant. De vier grootouders zijn de vier kwartieren, vandaar de naam kwartierstaat. Wanneer men vroeger in het ridderschap van de provincie opgenomen wilde worden, dienden de voorouders al geslachten lang van adel te zijn. In adellijke families waren de leden vaak familie van elkaar. Dit is te zien bij de grootouders van Margaretha. Grootmoeder van vaderskant en grootvader van moederkant waren broer en zus. Haar vader en moeder waren dus neef en nicht.
De kwartierstaat is gemaakt op perkament van kalfsleer. Het geeft aan hoe belangrijk de familie was.
Tekst: Landgoed Verhildersum Leens
Beeld: Harm Bellinga, Arte del Norte |
|
|
|
|
|
|
Workshop professionele video’s maken
|
|
3 november
|
|
hele dag
|
|
Groningen
|
|
|
|
Lancering website Onderwijscanon
|
|
|
6 november
|
|
|
15:00 uur
|
|
|
Op Maarhuizen Winsum
|
|
|
|
|
Expeditie Nieuwe Gezichten
|
|
|
10 november
|
|
|
1 dag
|
|
|
nader te bepalen
|
|
|
|
Conferentie Rust in Ruimte
|
|
|
13 november
|
|
|
14:00-17:30 uur
|
|
|
Op Maarhuizen Winsum
|
|
|
|
|
|
15 november
|
|
|
hele dag
|
|
|
Kielzog Hoogezand
|
|
|
|
|
Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOED IN GRONINGEN
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: communicatie@erfgoedingroningen.nl.
Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken. Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoed in Groningen. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.
U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.
Copyright (C) 2025 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.
Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel
|
|
|
