Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 327 | 04/07/2025

list

In dit  nummer

Beeld header:
Openluchtmuseum Het Hoogeland Warffum
Foto: archief Erfgoed in Groningen
  • Nieuwe naam: Erfgoed in Groningen
  • Uitvoering Sociale Agenda Nij Begun van start
  • Erfgoednieuws juni verschenen
  • Nomineren voor de Erfgoedvrijwilligersprijs 2025
  • De Onderwijscanon van Groningen komt eraan
  • Pervinzioale Schriefwedstried 2025 – workshops Schrijven in het Gronings
  • Een nieuwe bestemming voor een doodsbaar met Fries houtsnijwerk
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Uitersten

Het was warm deze week en dat werd ons ook van alle kanten verteld. Al een paar dagen voor 1 en 2 juli kwamen de hitteplannen uit de kast. Wat opvalt is dat er niet alleen functionele aandacht is voor bijvoorbeeld ouderen of mensen die buiten werken, maar dat vooral de records om aandacht blijven vragen. Aandacht die wordt gevoed door opwinding omdat je iets meemaakt wat nog niet eerder is gebeurd. Dit fenomeen zie je versterkt terug in de erfgoedwereld omdat je iets wilt bewaren wat bijzonder is en dat ook aan bezoekers wilt vertellen. Afgelopen weken hoorde ik een paar Groningse voorbeelden langskomen en die wil ik graag aan het begin van de zomervakantie delen. Zo staat het grootste dorpsorgel in Midwolda, hangt het grootste familieportret in Verhildersum, is Noordpolderzijl de kleinste zeehaven, bezit Middg-Humsterland het oudste cultuurlandschap, is het klooster van Ter Apel het enig overgebleven middeleeuwse plattelandsklooster van Nederland en was Aduard het grootste klooster van Noordwest Europa. De oudste in Nederland geschreven kroniek ligt in de universiteitsbibliotheek van Groningen en werd geschreven op de wierde van Wittewierum. Bovendien kent Groningen de meeste pelmolens en vroeg-gotische kerken en is ‘ons’ Berlagehuis het enige gemeentehuis dat Berlage heeft ontworpen en ingericht. Al deze uitersten en het andere erfgoed zijn deze zomer een bezoek meer dan waard en als u geluk heeft vangt u gesprekken op van Groningers die met de minste woorden het meest kunnen zeggen.

Roeli Broekhuis

Nieuwe naam: Erfgoed in Groningen

Wij beginnen deze Erfgoedloper met nieuws over onze organisatie: Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur opereren vanaf 1 juli 2025 gezamenlijk onder de naam Erfgoed in Groningen.

Het proces om tot deze stap te komen was de voorgaande jaren al in gang gezet. Vanaf 2021 is er één bestuur en ook de samenwerking tussen (de medewerkers van) de beide instellingen kreeg steeds meer handen en voeten. Zeker sinds de medewerkers – vanaf april 2023 – in Usquert in het Berlagehuis werken.
De tweedeling voelde steeds meer als kunstmatig en bovendien zijn wij ervan overtuigd dat Erfgoed in Groningen als steuninstelling de herkenbaarheid voor alles wat met erfgoed te maken heeft, vergroot.
 
Erfgoed in Groningen ondersteunt nog steeds erfgoedinstellingen zoals musea, molens en orgels, en houdt het zich tegelijkertijd bezig met het bevorderen van de Groninger streektaal en cultuur.

Inmiddels hebben wij een nieuw logo en eind dit jaar willen wij onze nieuwe website presenteren. Het logo kunt u tegenkomen in onze correspondentie en ook de e-mailadressen van de medewerkers zijn veranderd. Afgezien daarvan verandert er voor de partners met wie wij samenwerken niets. Ons doel is en blijft bij te dragen aan betekenisvol en toegankelijk erfgoed in Groningen.

Uitgebreidere informatie is hier te vinden.

Beeld: logo Erfgoed in Groningen

Uitvoering Sociale Agenda Nij Begun van start

Nij begun, wat is het?
De parlementaire enquêtecommissie gaswinning trok 24 februari 2023 harde conclusies. Groningers en Drenten verdienen een nij begun: een mooie, leefbare, veilige en betere toekomst. Dertig jaar lang wordt gewerkt aan herstel en perspectief. De gevolgen van de gaswinning laten diepe sporen na bij een groot deel van onze inwoners. Een noodzakelijke voorwaarde voor een betere toekomst is het herstel van woningen én mensen. Zo lang als nodig. Koste wat kost. Het aanpakken van schade, versterking en herstel is daarom de belangrijkste prioriteit. Daarnaast is 200 miljoen euro per jaar beschikbaar voor sociaal en economisch perspectief. Ook is er in totaal de komende tien jaar (tot 2035) 1,65 miljard euro voor de isolatie van woningen beschikbaar.

Stimuleren Gronings en Drents
De uitvoering van de Sociale Agenda van Nij Begun gaat na de
zomervakantie van start. Er wordt onder andere geïnvesteerd in het stimuleren van het Gronings en Drents (Nedersaksisch). Erfgoed in Groningen heeft daar een belangrijke rol in. Daarvoor hebben wij een plan opgesteld dat financieel ondersteund wordt door Nij Begun. Wij zullen u in de loop van de tijd regelmatig informeren over de voortgang ervan. Juist door de inwoners van Groningen op een positieve manier bewust te maken van hun boeiende verleden en culturele uitingen, en te laten zien dat Gronings uitstekend bruikbaar is in de 21ste eeuw, verwachten wij dat de interesse en de positieve waardering in de eigen taal en regionale identiteit substantieel zal toenemen. Een kleinschalige aanpak is daarbij het motto.

Persbericht

Beeld: Kropswolderbuitenpolder vogelkijkhut;
foto: Stella Dekker

Erfgoednieuws juni verschenen

De vierde aflevering van Erfgoednieuws van 2025, het digitale tijdschrift van Erfgoed in Groningen,  verscheen onlangs. In deze zomereditie het tweede artikel in de serie van drie als aanloop naar de conferentie Rust in Ruimte op 13 november. De auteur trekt, als Amerikanist, onder andere een vergelijking tussen het Groninger platteland en de Amerikaanse prairies.

Verder een vervolg op het artikel over toegankelijkheid van erfgoedinstellingen voor mensen met een visuele beperking. Museum Klooster Ter Apel wil ook voor deze doelgroep gastvrijheid bieden en heeft maatregelen getroffen. Een interview daarover met de directeur. Vanwege de viering van 500 jaar landgoed Nienoord in Leek dit jaar is
door de Groningse scenarioschrijver Jan Veldman een ‘moordstuk’ geschreven. De regisseur Saskia Broertjes is over de voorstelling geïnterviewd.

In de rubriek De Verhalen van Groningen deze keer een verhaal over het zomerkamp dat door studenten en docenten van de Rijksuniversiteit Groningen werd georganiseerd kort na de Duitse inval in 1940. Het doel van dit kamp was om de saamhorigheid en herbezinning op de Nederlandse cultuur na te streven. 

Ook deze Erfgoednieuws wordt afgesloten met een overzicht van tentoonstellingen en activiteiten voor de komende maanden.

Beeld: dorpswierde Saaksum;
foto: Ben Westerink

Nomineren voor de Erfgoedvrijwilligersprijs 2025

Kent u een fantastisch vrijwilligersteam dat zich met passie inzet voor het behoud van ons culturele erfgoed? Geef ze de erkenning die ze verdienen en nomineer ze voor de Erfgoedvrijwilligersprijs 2025.
Uit alle genomineerden wordt per provincie een winnaar gekozen die kans maakt op de landelijke titel én een mooie geldprijs van €10.000 om hun waardevolle werk mee voort te zetten.
Alle provincies, ook het Caribisch deel, waren in 2024 vertegenwoordigd met, helaas, de provincie Groningen als uitzondering. Vorig jaar is namelijk geen enkel Gronings vrijwilligersteam voorgedragen! Dat moet toch anders?! Er zijn ongetwijfeld voldoende
erfgoedvrijwilligersteams in onze provincie die deze prijs verdienen.
Wij hopen dat Groningse vrijwillige erfgoedorganisatieteams nu massaal worden voorgedragen.

De feestelijke prijsuitreiking vindt plaats op 12 december in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

Nomineer uw favoriete team vóór
21 september via www.erfgoedvrijwilligersprijs.nl.

#vrijwilligers #erfgoed #erfgoedvrijwilligersprijs #monumenten #cultureelerfgoed

Beeld: de winnaars van de Erfgoedvrijwilligersprijs 2024;
foto: erfgoedvrijwilligersprijs.nl

De Onderwijscanon van Groningen komt eraan

Dit najaar lanceren we de Onderwijscanon van Groningen op de website www.canonvannederland.nl.

De onderwijscanon van Groningen is bedoeld voor leerlingen van 8 tot 14 jaar en werd ontwikkeld door Museum aan de A, Erfgoed in Groningen (voorheen Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur) K&C, leerkrachten, docenten en medewerkers van erfgoedorganisaties en musea in Groningen.

De canon bestaat uit 25 onderwerpen (vensters) die, gerangschikt op een tijdlijn, samen een beeld geven van de geschiedenis en het erfgoed van de stad en de provincie Groningen. Elk canonvenster is voorzien van een
bijpassende illustratie van een Groninger illustrator, een uitleg bij het venster, aanvullende bronnen, suggesties voor klassengesprekken en doorverwijzingen naar erfgoedlocaties die door middel van lesmateriaal of bezoeklessen het onderwerp verder tot leven kunnen brengen voor de leerlingen.

Vanaf deze maand onthullen we regelmatig één van de afbeeldingen bij de vensters. Vandaag: Muziek in Groningen, met een illustratie van Sam Peters. Herkent u de Groningse artiest?

Meer informatie volgt via onze nieuwsbrieven en die van onze partners in dit project en vanaf het najaar ook op de website 
www.canonvannederland.nl.

Beeld: illustratie Sam Peters

Pervinzioale Schriefwedstried 2025 – workshops Schrijven in het Gronings

Speciaal voor wie zijn of haar schrijfvaardigheden voor deze 26ste schrijfwedstrijd in het Gronings iets (meer) wil aanscherpen geeft Erfgoed in Groningen (voorheen Centrum Groninger Taal & Cultuur | Erfgoedpartners) gratis schrijfworkshops Schrieven in t Grunnegs. Docent is streektaalconsulente en schijfster Fieke Gosselaar. De eerste workshop vindt plaats op 10 juli van 19:30 tot 21:30 uur in het Berlagehuis van Usquert. Voor wie deze datum en locatie niet handig zijn, is er nog een tweede mogelijkheid, namelijk op woensdag 3 september van 19:30 tot 21:30 uur in Bibliotheek Hoogezand.

Informatie over de wedstrijd
Informatie over het thema, de spelregels, de uitslag en de uitreiking van de prijzen is te vinden door op deze link te klikken.

Beeld: schrijven;
foto: Arina Krasnikova

Een nieuwe bestemming voor een doodsbaar met Fries houtsnijwerk

Graag delen wij het volgende bericht van Museum Klooster Ter Apel met de lezers van Erfgoedloper.

Museum Klooster Ter Apel brengt momenteel hun collectie in kaart en wordt bekeken welke objecten niet langer passen binnen hun collectiedoelstellingen.

Een van deze objecten betreft een doodsbaar uit het begin van de 19e eeuw voorzien van motieven in Fries houtsnijwerk, uitgevoerd in de kerfsnee-techniek. Het snijwerk bestaat uit gestoken rozetten en kwartrozetten in de hoeken, typerend voor deze stijl. Via een klep kon de baar worden gevuld met Mariagras
om geuren te maskeren. Hoewel de draagbalken en de relingen bovenop ontbreken, verkeert het object verder in goede staat.

De doodsbaar is al aangeboden via de afstotingsdatabase, maar daarop is helaas geen reactie gekomen. Gezien de bijzondere culturele waarde zou het museum de baar graag onderbrengen op een passende plek.

Als u belangstelling heeft dan kunt u contact opnemen met Jeroen van Pelt, junior conservator van Museum Klooster Ter Apel.

Beeld: doodsbaar met Fries houtsnijwerk;
foto: Museum Klooster Ter Apel

Collectie Groningen uitgelicht

Ze waren razend populair rond 1900: de aardewerken souvenirs met daarop een afbeelding van een landschapje, afgebeeld in zacht-warme kleuren. Dat landschapje kon van alles zijn: een foto van het strand, een dorpsstraatje, een stadsplein of een heideveld. Elk beetje zichzelf respecterend plaatsje gunde zichzelf zo'n souvenir, in binnen- en buitenland en van Zierikzee tot Bad Nieuwschans.

In die jaren heette Bad Nieuweschans nog 'Nieuwschans' en het Vestingmuseum Nieuweschans heeft een aantal fraaie voorbeelden van die souvenirs in haar collectie. Zoals drie kop en schotels met verschillende transfers: een blik op
de Voorstraat, een andere op het gemeentehuis en een exemplaar waarop het postkantoor staat afgebeeld.

Bijzonder is ook het schaaltje met deksel -te gebruiken als bewaarschaaltje voor thee, maar ook als bonbonnière-, waarop eveneens het postkantoor staat afgebeeld. Vier prachtige artefacten, daterend van rond 1920 en die onmiskenbaar nostalgische gevoelens oproepen. Naar een tijd die ver achter ons ligt, maar die op sommige plekken in Bad Nieuwschans nog verrassend dichtbij is.

Tekst: Vestingmuseum Nieuweschans
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte

 

Burgemeestersactie Oktober Kindermaand

column-icon

17 september

clock

09:00-12:00 uur

column-icon

basisscholen

alt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2025 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp