|
|
Uitnodiging Netwerk Levend Erfgoed in Groningen
Het Netwerk Levend Erfgoed (NLE) is er voor iedereen die erfgoed maakt, beoefent en bewaart, maar ook voor organisaties en professionals die hierbij ondersteunen. Samen vormen ze een dynamisch netwerk waarin ontmoeting, samenwerking en kennisuitwisseling centraal staan. Netwerk Levend Erfgoed brengt professionele en informele organisaties, overheden, erfgoed-gemeenschappen, initiatiefnemers en makers samen om gezamenlijke doelen te bereiken.
Het Netwerk Levend Erfgoed organiseert een tweedaags programma dat wordt gehouden op donderdag 26 juni in Groningen stad en vrijdag 27 juni in Warffum. De twee bijeenkomsten richten zich op verschillende aandachtspunten. U bent van harte uitgenodigd om aan één of beide dagen deel te nemen.
Donderdag 26 juni – Groningen ligt de nadruk op Democratisering van Onderzoek. Welk erfgoed geven wij naar de toekomst door, en wie bepaalt dat? Op deze vraag bestaat geen simpel antwoord. Wat voor de een vanzelfsprekend ‘erfgoed’ is, kan volgens de ander bij het culturele grofvuil horen. Erfgoed is altijd politiek, een spiegel van de machtsverhoudingen… en democratisering gaat niet vanzelf. |
Ook in erfgoed is sprake van kansenongelijkheid. Er zijn drempels, kaders, richtlijnen, criteria, en meer talige obstakels.
Wat hebben we nodig om het voor mensen en gemeenschappen makkelijker en eerlijker te maken om dat wat ze belangrijk vinden te behouden? Hoe kunnen we erfgoed (blijven) democratiseren en welke rol speelt erfgoedonderzoek daarbij?
Vrijdag 27 juni – Warffum over Over/Dragers | verjonging van het erfgoed. In een tijd waarin vrijwilligerswerk verandert, erfgoedpraktijken zich verplaatsen naar online ruimtes en de leefwereld van jongeren verschilt van gevestigde structuren, zoeken we naar manieren om bruggen te slaan.Niet alleen door erfgoed te bewaren, maar door het in vertrouwen over te dragen, open te stellen en samen opnieuw vorm te geven.
Voor wie: erfgoeddragers, erfgoedmakers, professionele en informele erfgoedorganisaties, overheden, initiatiefnemers, onderzoekers en maatschappelijke organisaties.
Meer informatie en aanmelden
Beeld: Slag om Bourtange; foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
Leer je Erfgoed: Groen Erfgoed
Nu het voorjaar op gang is gekomen staat Groen erfgoed volop in de belangstelling. Op 24 mei vindt in Nieuwolda het Groen Erfgoedcafé plaats, waarover we eerder al een uitgebreid artikel publiceerden in Erfgoednieuws april (lees terug).
E-learning platform ‘Leer je Erfgoed’ publiceerde een eerste digitale module van de reeks Groen erfgoed.
Groen erfgoed is overal om ons heen: van het stadspark waar je dagelijks wandelt tot de kunstig aangelegde kasteeltuin die je bezoekt. Een groot aantal vrijwilligers werkt bevlogen mee aan het onderhoud van deze waardevolle plekken. Het in stand houden van groen erfgoed vraagt veel inspanning en specifieke kennis.
Deze eerste digitale module van de reeks Groen erfgoed is een kennismaking met historische tuinen en parken. Er wordt uitgelegd wat groen erfgoed is en hoe vrijwilligers kunnen bijdragen aan het onderhoud. Maar ook welke ontwikkeling historische tuinen en parken hebben doorlopen, in welke
|
stijl zijn ze aangelegd en wie dit groene erfgoed onderhoudt en beschermt.
Deze module is ontwikkeld door de Stichting Kennisontwikkeling Groen Erfgoed en mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Er volgen nog meer verdiepende modules over groen erfgoed. Voor wie zich interesseert in het onderwerp, is het dus zeer de moeite waard om het platform in de gaten te houden.
Over Leer je Erfgoed
Leer je Erfgoed is hét e-learningplatform voor vrijwilligers en professionals die zich inzetten voor ons erfgoed. Op de website staan over veel uiteenlopende onderwerpen binnen het erfgoedveld interessante en gratis online cursussen. De eerste modules zijn vrij toegankelijk (voor wie nieuwsgierig is), om de andere modules gratis te kunnen volgen, moet men zich registreren.
Naar Leer je Erfgoed
Beeld: Menkemaborg Uithuizen, lusthof in juni; foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
Grunneger literatuur op festival Dichters in de Prinsentuin
Ook dit jaar presenteert Centrum Groninger Taal & Cultuur| Erfgoedpartners weer haar literair streektaalprogramma op het festival Dichters in de Prinsentuin ‘Grunnegers in t gruin’. Op het podium dit keer alleen maar vraauwlu!
Vraauwlu op het programma
Dichter Ineke Berenschot schrijft in het Achterhoeks, kalm, geen woord teveel en glashelder. Stadskanaalster schriever Harma de Roo maakte eerder al indruk op Veenkolonioa/aols! met een prachtig actueel en eigen gedicht. De derde schrijver die voordraagt is Carleen de Graaf, het is haar debuutoptreden. Ze leerde Grunnegs op een taalcursus van CGTC van docent Coby Vermeeren en nog steeds zoekt ze fanatiek naar nieuwe woorden die ze kan gebruiken in haar taal. Tot slot onze streektaalconsulent zelf, Fieke Gosselaar. Vorig jaar droeg zij voor uit de gedichten van Simon van Wattum, dit jaar kiest ze uit een breed palet van vrouwelijke schrijfsters.
Leutje Grensland
Centrum Groninger Taal & Cultuur | Erfgoedpartners slaat de handen ineen met NOORDWOORD en het Emsländische Landschaft voor een kleinere vorm tijdens de derde editie van Grensland: Leutje Grensland. |
Het werkt einfach om Plattdeutsch te mengen met Grunnegs en de dichters, afkomstig van zowel het Nederlandse als het Duitse grensgebied, samen nieuw werk te laten maken. Dit jaar laten Willemijn van de Walle, Gesche Gloystein, Sacha Landkroon, Arne Lentföhr zich inspireren door de liefde voor streektaal, het gemeenschappelijke én de verschillende regio’s, en de persoon in wie dit alles perfect samenkwam: Henk Scholte (21 februari 2025 oet tied kommen). Met het werk van Scholte en zijn gedachtengoed over streektalen als startpunt maken zij hun eigen verhalen. Onder regie van Theo de Groot wordt het ongetwijfeld een verrassende nieuwe streektaalproductie.
Praktische informatie
Festival Dichters in de Prinsentuin is dit jaar van 26 tot en met 29 juni 2025 in de Prinsentuin (e.o.) van Groningen. Grunnegers in het Gruin is geprogrammeerd op 29 juni, met twee blokken verrassende Groningse en Nedersaksische onderdelen. Voor meer informatie en het complete festivalprogramma kijk op de website van NOORDWOORD
Beeld: Fieke Gosselaar leest voor in de Prinsentuin 2024; foto: YouTube |
|
|
|
Wiesneus magazine 2025: Winnaars puzzels en kleurploat bekend!
De winnaars van de puzzels en de kleurplaat in Wiesneus zijn bekend. Met de puzzels en kleurplaatwedstrijd waren schiere priezen te winnen. Via de mail ontving Centrum Groninger Taal & Cultuur dit keer weer mooie en bijzondere kleurplaten en ook hebben we weer veel goede oplossingen voor de Woordzuiker en Diagrampuzzel ontvangen. Een deskundige jury heeft uit alle inzendingen vier winnaars gekozen. Zij gaan er allen vandoor met n schiere boukenpries!
Prieswinnoars
Uit de Woordzuiker kwam de volgende oplossing: ‘Bist ook n wiesneus’. Jelmar uit groep 4 van basisschool Op de Zandtange in Lutjegast had de puzzel goed |
opgelost. Wie als uitkomst ‘Aigenwies’ uit de Diagrampuzzel kreeg had het goed. We hebben voor de Diagrampuzzel ook een winnaar getrokken en dit is geworden: Iva uit groep 6 van CBS de Rehoboth in Oldekerk.
De ingezonden kleurploaten waren ook dit jaar weer bijzonder mooi en divers. Groningen heeft veel jong teken- en kleurtalent. Het was lastig om te kiezen, maar het is gelukt. We hebben in de leeftijdscategorieën Groep 1 – 4 en Groep 5 – 8 twee winnaars gekozen: Milou uit groep 3 van basisschool De Regenboog in Bedum en Vayenne uit groep 4/5 van basisschool De Piramiden in Winsum.
Beeld: het werk van één van de winnaars: Milou Huiskens |
|
|
|
Subsidieregeling Faro: laatste ronde
Tot en met 8 juli kunnen nog ideeën, plannen, oproepen worden aangedragen voor de laatste ronde van de Subsidieregeling Faro. De eerste zes voorstellen staan online. Neem een kijkje en laat de initiatiefnemers weten wat u van hun voorstel vindt. Discussie is altijd goed. Heeft u zelf een idee en wilt u dit posten op het prikbord, dan kunt u dit doorgeven door een mail te sturen naar |
faro@cultureelerfgoed.nl met een korte omschrijving van uw idee en waarom dit bijdraagt aan de Uitvoeringsagenda Faro. Zo'n idee mag best een beetje prikken om verandering teweeg te brengen in de erfgoedzorg.
Beeld: Goudschat Feerwerd, collectie Groninger Museum; foto: Marten de Leeuw |
|
|
|
Netwerkochtend Faro-regeling
- 17 juni 2025
- 09:30 - 12:30 uur
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, Amersfoort
Deze ochtendbijeenkomst staat in het teken van de Faro-regeling. Het Verdrag van Faro stelt de mens en de samenleving centraal en hún relatie met erfgoed. Het recht om deel te kunnen nemen, het openstaan voor andere erfgoedopvattingen en het verbinden van de erfgoedzorg met maatschappelijke opgaven zijn de drie kernwaarden. Wilt u zich ook inzetten voor deze kernwaarden? En hebt u een idee om de erfgoedzorg meer Faro te maken? Kom dan naar de Netwerkochtend Faro-regeling.
Op dinsdag 17 juni is er een ochtendbijeenkomst speciaal voor mensen die geïnteresseerd zijn in de Faro-regeling of nieuwsgierig zijn naar de lopende ideeën en willen meedenken. De financiële regeling is |
gericht op aanpassing van de erfgoedzorg zodat deze meer Faro wordt. Faro maken we samen en in alle openheid. Om een plan te kunnen indienen, is het nodig om uw initiatief vóór 9 juli kenbaar te maken via het Faro-prikbord.
Initiatiefnemers kunnen op 17 juni hun ideeën en plannen delen en inbreng van anderen vragen. Iedereen kan op de ideeën van anderen reageren, en wie weet ontstaan er nieuwe samenwerkingen. Ook zijn er voor de initiatiefnemers praktische workshops over het opstellen van een begroting en over diverse manieren van kennisdeling. Voor de aanwezigen die daar geen gebruik van maken (omdat zij bijvoorbeeld zelf geen initiatief zullen indienen) is er een excursie.
Programma en aanmelden
Beeld: twee visueel beperkte mensen bezoeken de tentoonstelling Oorlog dichtbij in de Akerk in Groningen; foto: Peter Wassing |
|
|
|
Faro Podium: Ongekend erfgoed – Are you in or are you out?
- 17 juni 2025
- 13:30 - 17:30 uur
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, Amersfoort
Op dinsdag 17 juni is er een Faro Podium voor iedereen die geïnteresseerd is in het Faro-gedachtengoed en hoe dit in de praktijk vorm krijgt. Deze middag heeft als thema 'ongekend erfgoed'. Meerdere initiatiefnemers die een bijdrage hebben gekregen uit de Faro-regeling vertellen in dit kader over hun project en ervaringen. Vervolgens wordt hier met elkaar dieper op ingegaan.
Het Verdrag van Faro vraagt van overheden en erfgoedinstellingen een open blik voor andere erfgoedopvattingen en -perspectieven. De afgelopen jaren hebben verschillende erfgoedbeoefenaars en erfgoedgemeenschappen aandacht en erkenning gevraagd voor hun waarden, hun identiteit en hun |
cultureel erfgoed. Het gaat om cultureel erfgoed dat soms niet eens zo betiteld wordt door de gemeenschap zelf en nog niet echt op het netvlies staat van beleidsmakers en erfgoedzorgers. Denk aan graffiti en murals, oral history of archieven van mensen met een migratieachtergrond.
In deze bijeenkomst geven erfgoedinitiatieven die als ongekend erfgoed zouden kunnen worden bestempeld inzicht in hun erfgoedpraktijk. Waar lopen ze tegen aan en hoe is hun relatie met de georganiseerde erfgoedzorg? Horen ze inmiddels bij het systeem en plukken ze daarvan de vruchten, of toch niet?
Dit is de eerste editie van Faro Podium, daarin worden lopende Faro-initiatieven voor het voetlicht gebracht.
Aanmelden
Beeld: expositie van straatkunstenaar JR in Groninger Museum; foto: RTV Noord |
|
|
|
Erfgoednieuws mei 2025 verschenen
Het derde nummer van Erfgoednieuws 2025 verscheen eerder deze maand en ook in deze aflevering treft de lezer een keur aan onderwerpen aan. In aanloop naar de conferentie Rust in Ruimte die in november wordt gehouden en door Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur wordt georganiseerd, het eerste artikel in een serie van drie. In dit artikel een interview met initiator, inspirator en organisator Derwin Schorren uit Stitswerd. Waarom vindt hij rust in ruimte, wat (nog) kenmerkend is voor de provincie Groningen, maar dat bedreigd wordt, zo’n belangrijke kernwaarde voor onze provincie? Verder een mooi artikel over het aandacht vragen voor het Joodse erfgoed in Groningen. Het Mandlboym-project maakt zich daar hard voor. De projectleidster legt uit hoe dat gebeurt, waarbij ook basisscholen worden ingezet. Ook aandacht voor mensen met een visuele beperking in relatie |
tot museum- of tentoonstellingsbezoek. Is dat mogelijk? Wij zochten het uit en interviewden twee ervaringsdeskundigen in de Akerk in Groningen waar momenteel de tentoonstelling Oorlog dichtbij te zien is. In Van moeras tot muziek wordt een interessante vergelijking getrokken tussen de Veenkoloniën enerzijds en sommige plattelandsculturen in Amerika, zoals Ohio, anderzijds. Wat hebben zij gemeen? Het laatste artikel in deze aflevering is een interview met de collectie-depotbeheerder van het Universiteitsmuseum Groningen, Jan Waling Huisman, die onlangs met pensioen ging. Ook deze keer sluit de nieuwsbrief af met een tentoonstellingen- en activiteitenoverzicht.
Erfgoednieuws 2025
Beeld: voor de voormalige synagoge in Delfzijl staat sinds 11 maart 2020 het monument ‘Licht der Zee’; foto: R. Bakker |
|
|
|
Over ons: Maak kennis met Obby Veenstra
Producten op maat en verbinding: twee belangrijke aandachtsvelden voor adviseur erfgoed
Op 1 april 2025 begon Obby Veenstra, naast haar werk als directeur van het MOW | Museum Westerwolde te Bellingwolde, aan een nieuwe uitdaging. Op verzoek van Roeli Broekhuis is zij vanaf dat moment werkzaam als adviseur erfgoed voor Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur voor 14,4 uur of twee dagen per week. Voor we ingaan op haar taken, eerst een korte kennismaking met Obby.
Zoals hierboven al aangegeven, is zij directeur van het MOW. Inmiddels alweer zo’n 15 jaar. In die tijd heeft het museum zich ontwikkeld tot een toonaangevend museum op het gebied van hedendaagse beeldende kunst mét aandacht voor de geschiedenis en identiteit van de eigen streek. Of, zoals het museum het zelf verwoord een modern museum dat steeds weer nieuwe exposities toont. Die zijn vaak een combinatie van kunst, erfgoed en storytelling waarin de bijzondere kanten van het Groninger platteland, in het bijzonder Westerwolde, centraal staan.
Studies
Geboren in Delft maar opgegroeid in Friesland kwam zij op haar 18e naar de stad Groningen om te gaan studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Ik heb geschiedenis gestudeerd’, vertelt Obby, ‘maar dan vrij doctoraal’. Dat betekent dat je 1/3e buiten je eigen faculteit kunt studeren en je eigen vakkenpakket mag samenstellen. Overigens kan dat alleen in overleg. Ik koos destijds voor filosofie en letteren omdat vooral cultuurstudies mij erg aanspraken.’ In Groningen woonde Obby tot haar 32ste. Inmiddels woont ze in Leeuwarden. ‘Puur om praktische redenen’, legt ze uit. ‘De huizen zijn daar betaalbaarder dan in Stad. Al moet ik zeggen dat Leeuwarden de laatste jaren enorm is opgebloeid. Dat de stad in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa was had een zichtbaar positief effect. Het gaf bijvoorbeeld een boost aan de bewoners.’
Haar loopbaan bracht Obby allereerst naar het Fries Film Archief. Dit archief werkte nauw samen met de collega-instellingen in Drenthe en Groningen waar Harry Romijn een coördinerende rol in vervulde. ‘Veel van wat ik weet over archivering, heb ik van Harry geleerd. Ik werk ondertussen al 23 jaar in de cultuur’, concludeert ze.
Takenpakket Adviseur erfgoed
Werpen we nu een blik op het takenpakket van Obby bij Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur de komende tijd. ‘Die taken zullen zich voor een groot deel bevinden op museumterrein maar ook immaterieel erfgoed maakt deel uit van mijn werkzaamheden’, licht |
Obby toe. Diverse zaken zullen Obby’s aandacht vragen. We noemen ze hier in de volgorde zoals ze tijdens het gesprek aan de orde kwamen.
Allereerst zal de adviseur erfgoed zich deels met museumconsulentschapstaken bezighouden. Zo kunnen vragen over de Museumnorm aan haar gesteld worden. ‘De Museumnorm kan musea helpen om structuur aan te brengen in je organisatie’, weet Obby als geen ander. Het MOW is namelijk geregistreerd museum. De vakgroep museumconsulenten (het vroegere Landelijk Contact van Museumconsulenten) maakt tegenwoordig deel uit van Overleg Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland (OPEN) www.openerfgoed.nl, en Obby vertegenwoordigt Groningen in dit landelijk overlegorgaan.
Een onderwerp dat de komende jaar veel aandacht vraagt is veiligheidszorg. Een landelijke taskforce werkt aan een nieuw netwerk, om bedreigingen op te vangen, belangrijk nu door klimaatveranderingen bijvoorbeeld overstromingen niet ondenkbaar zijn.’
Als erfgoedparticipatiecoach vertegenwoordigt Obby Groningen bij landelijke overleggen. Deze functie houdt in dat wordt nagedacht over het borgen en zichtbaar maken van erfgoedpraktijken binnen diverse gemeenschappen. ‘Denk daarbij vooral aan immaterieel erfgoed. Een belangrijke vraag daarbij is hoe je de mensen in dit hele brede veld kunt bereiken.
Verder zal Obby, in overleg met consulent behoud en beheer Yvonne Nijlunsing, het platform collecties weer opstarten.
Tenslotte is Obby betrokken bij diverse evenementen zoals het Noord-Nederlands Museumcongres in 2026 en bij de Dag van de digitalisering.
Maatwerk
Uit bovenstaande opsomming blijkt wel dat het takenpakket van Obby heel divers is en ook verschillend qua tijdsinvestering kan zijn. Soms zijn het kleinere taken, soms zullen projecten meer tijd en aandacht van Obby vragen. Maar voor haar is het belangrijk om maatwerk te leveren. ‘Iedere doelgroep heeft een eigen manier van benaderen’, weet ze uit ervaring. Stimuleren en versterken van erfgoedgemeenschappen zijn voor Obby belangrijke aandachtsvelden. ‘Ik werk eraan om mensen met elkaar te verbinden, als dat lukt, ben ik blij’.
Contact
Wilt u contact met Obby, dan kan dat natuurlijk. Obby is te bereiken via
e-mail en telefoon:
veenstra@erfgoedpartners.nl of
06 520 45 164.
Beeld: Obby Veenstra; foto: eigen foto |
|
|
|
Het blijft natuurlijk de vraag hoe sommige voorwerpen zo verspreid in de bodem in Oudeschans terecht zijn gekomen. Een vuilnisophaaldienst die alle afval naar één punt afvoerde bestond nog niet. In de regel werd al het overbodige dicht bij de woning gedumpt. Maar ook werden voorwerpen gewoon verloren. Een oorijzer bijvoorbeeld.
Typisch zo'n sieraad dat door z'n toch wat instabiele positie op het hoofd, er bij een onverhoedse beweging bijna om vroeg om weg te raken. En niet bijzonder genoeg om er een zoektocht voor op touw te zetten.
Het hier getoonde voorwerp is een oorijzer of ook wel mutsbeugel genoemd. Het oorijzer bestaat uit een halfronde beugel met min of meer haaks daarop de stiften. Op de |
overgang van stift naar beugel is een oog aangebracht. Bijna iedere vrouw of meisje droeg in de zestiende en zeventiende eeuw een kanten muts die met behulp van de mutsbeugel op het hoofd werd geklemd. De stiften drukten dan op de wangen.
De in Oudeschans aangetroffen oorijzers zijn van ijzer of koper gemaakt. De koperen varianten zijn meestal verzilverd of verguld. De stiften komen in verschillende uitvoeringen voor.
Het oorijzer of mutsbeugel werd in een groot deel van Nederland gedragen. In Groningen, Friesland en Noord-Holland was het het meest verspreid. Uit de verende beugel ontstond later het voor de streekdrachten zo karakteristieke luxe oorijzer.
Tekst: Vestingmuseum Oudeschans
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte |
|
|
|
|
|
|
v.a. 26 maart
|
|
avond
|
|
Berlagehuis
Usquert
|
|
|
|
|
24 mei
|
|
13:00-16:30 uur
|
|
Boerderij Hoogheem Nieuwolda
|
|
|
|
Workshop filmen met je smartphone
|
|
20 juni
|
|
09:30-16:30 uur
|
|
Assen
|
|
|
|
|
|
26 juni
|
|
14:00-16:00 uur
|
|
Berlagehuis Usquert
|
|
|
|
Festival Dichters in de Prinsentuin
|
|
26 tot en met 29 juni
|
|
-
|
|
Prinsentuin Groningen
|
|
|
|
Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.
Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken. Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.
U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.
Copyright (C) 2025 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.
Stuur deze mail door naar een vriend Update profiel
|
|
|