View this email in your browser

ERFGOED MET JE KLAS - WOII

Beste ICC’er,

In de provincie Groningen is volop erfgoed te vinden dat heel geschikt is om te bezoeken met leerlingen. In de afgelopen jaren zijn er talloze erfgoed educatie-projecten ontwikkeld door musea, vaak in samenwerking met erfgoeddocenten. Daardoor sluiten de projecten goed aan bij het schoolprogramma en zijn ze behalve informatief ook altijd creatief en verrassend. Al deze projecten zijn te vinden op erfgoedonderwijsingroningen.nl
Je kunt filteren op gemeente zodat je direct de projecten ziet in de buurt van jouw school.

Bekijk hier alle erfgoededucatieprojecten

Projecten in het zonnetje

Drie keer per jaar versturen we een nieuwsbrief waarin we elke keer een paar projecten in het zonnetje zetten rond een bepaald thema. We hopen dat we jullie daarmee op ideeën brengen en inspireren om met de leerlingen op pad te gaan.

In deze nieuwsbrief lichten we een aantal projecten uit die passend zijn binnen het thema Tweede Wereldoorlog.

Een zwart-wit foto van de Langestraat in Winschoten, met rechts de fourniturenwinkel van de familie Polak

Gronings De Langestraat in Winschoten, rechts de winkel van de Joodse familie Polak. Foto: Streekhistorisch Centrum Stadskanaal.

De Tweede Wereldoorlog

In 2025 herdenken en vieren we dat het 80 jaar geleden is dat we in Nederland na vijf jaren van bezetting onze vrijheid terugkregen. Tijdens dit jubileumjaar besteden we extra aandacht aan de thema's vrijheid en oorlog.

De Tweede Wereldoorlog is tijdens geschiedenislessen op school gelukkig nog steeds een belangrijk thema. Wie na 1945 is geboren is opgegroeid in een tijd van vrede en vrijheid. We moeten wel voorkomen dat de oorlog langzaam uit ons collectieve geheugen verdwijnt, want vrede en vrijheid zijn allerminst vanzelfsprekend.

Op onze website erfgoedonderwijsingroningen.nl bieden we diverse projecten aan die aansluiten bij de Tweede Wereldoorlog. In deze nieuwsbrief geven we je een aantal suggesties waarmee je in de klas aan de slag kunt.

Uitgewist, maar niet vergeten

GROEP 7 + 8

Grafstenen op de Joodse begraafplaats in Hoogezand-Sappemeer

‘Twee jaar en twee maanden is lang, om er niet te mogen zijn’, schrijft de joodse slagersdochter Julia van Geuns in een brief over haar onderduikperiode bij de familie van Kampen in Jipsinghuizen.

Julia zit met haar familie meer dan twee jaar ondergedoken. Ze overleven de oorlog. Maar de meeste joodse gezinnen uit Hoogezand-Sappemeer komen niet meer terug. De oorlog verwoest de joodse gemeenschap in Hoogezand-Sappemeer.

Na de oorlog ligt de joodse begraafplaats in Kolham er verlaten bij. Langzaam verdwijnen de herinneringen aan de joodse gemeenschap uit het straatbeeld. Weten kinderen van nu nog wel dat ook hun dorp een joodse gemeenschap had?

Dit project, waarin leerlingen onderzoekend leren, laat leerlingen kennis maken met het joodse verleden van hun dorp

(iBeeld: de Joodse begraafplaats in Hoogezand-Sappemeer; Foto: beeldarchief Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer)

Ontdek Uitgewist maar niet vergeten

Het drama van Trimunt

GROEP 7 + 8

Een collage bij dit project, met de radarstelling en een illustratie van een oudere vrouw die een jongen iets vertelt

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwden Duitse soldaten een radarstation in Trimunt. Het station ondersteunde de vliegbasis in Leeuwarden. Tijdens de april/meistakingen in 1943 werden zestien bewoners, waaronder een jongen van 13 jaar oud, geëxecuteerd. Om de slachtoffers te herdenken is er een monument opgericht.

Dit project gaat over de geschiedenis van de radarstelling en waarom deze door de Duitsers werd gebouwd, maar ook over wat oorlog doet met menselijke verhoudingen.

(Afbeelding bij het project Het drama van Trimunt. Ontwerp en illustratie: Monique Beijer)

Ontdek Het drama van Trimunt

Duifje en haar familie

GROEP 7 + 8

Een collage van Duifje, oude familiefoto's en een brief, voorzien van een illustratie van een meisje dat iets bestudeert.

Op een foto van 5 juli 1942 zie je de joodse familie Denneboom. Een dag later moest vader Denneboom zich melden in Kamp Westerbork.

Hoe zag het leven van de familie eruit voor de Tweede Wereldoorlog? Waar woonden en werkten ze? Gingen de kinderen ook naar school? Dat onderzoeken de leerlingen tijdens dit project.

(Afbeelding bij het project Duifje en haar familie. Ontwerp en illustratie: Monique Beijer)

Ontdek Duifje en haar familie

Stolpersteine, een steen, een naam, een herinnering

GROEP 7 + 8

Collage bij dit project. Een stolpersteine van bovenaf gezien, met een illustratie van een meisje met een rugzak om.

Op steeds meer plekken in Nederland verschijnen Stolpersteine in het straatbeeld. In een straat of voor een huis worden stenen met namen geplaatst als duidelijk herkenbare monumenten voor de slachtoffers van de terreur van de Tweede Wereldoorlog.

‘Een steen, een naam, een herinnering’ bestaat uit zes lessen. Tijdens de eerste drie lessen doen de leerlingen onderzoek naar de stolpersteine in de eigen omgeving. De laatste drie lessen zijn verdiepingslessen.

Het project is beschikbaar in

(Illustratie boekomslag: Astrid Mulder)

Wie niet weg is, is gezien

GROEP 7 + 8

Vijf kinderen uit het Westerkwartier vertellen hoe hun leven helemaal veranderde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze moesten moeilijke keuzes maken, werden buitengesloten en maakten heftige gebeurtenissen mee.

Op de zolder van de borg Nienoord zijn de verhalen van deze kinderen te vinden. Leerlingen luisteren met hun eigen telefoon naar Selma, Hertha, Kees, Alie en Folkert. Ze kunnen hun spullen bekijken en ontdekken in welke situaties ze terechtkwamen. Ook spelen de leerlingen het grote onderduikspel en onderzoeken ze hoe Hitlers regels om joden buiten te sluiten het leven van de familie Denneboom uit Leek beïnvloedden.

(Afbeelding bij het project De onderdijkzolder. Beeld: Museum Nienoord)

Ontdek De onderduikzolder

We hopen dat deze informatie nuttig was en we wensen
jullie heel veel erfgoedplezier in de komende tijd!

Meer ideeën

Neem een kijkje op www.erfgoedonderwijsingroningen.nl voor een overzicht van alle erfgoededucatieprojecten die worden aangeboden in 2025.
Je kunt filteren op groep en gemeente. Zo vind je snel projecten die bij jouw leerlingen passen en die in de buurt zijn van je school

Het woord ‘erfgoedonderwijs’ geeft ruimte om naast de erfgoededucatieprojecten ook een plek te bieden aan andere initiatieven, projecten en producten die zicht richten op erfgoed en onderwijs.

(Illustratie: Mo Beijer)

Overzicht erfgoededucatieprojecten

Drie keer per jaar in jouw inbox

Erfgoededucatie uitgelicht

Meld je aan voor deze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle bestaande en nieuwe projecten.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

GRATIS TIJDSCHRIFT

Wiesneus

Wist je dat er jaarlijks een gratis tijdschrift in het Gronings beschikbaar is voor alle Groningse kinderen? De eerstvolgende Wiesneus wordt onder scholen verspreid in maart 2025. De inschrijving hiervoor is inmiddels gesloten

Binnenkort kan je jouw school weer aanmelden voor de Wiesneus van 2026. Houd de nieuwsbrief in de gaten voor updates!

De editie van 2024 kunt u hier digitaal bekijken.