Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_textalt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 312 | 08/11/2024

list

In dit  nummer

Beeld header:
Abdij Aduard zijkant
Beeld: Museum Sint Bernardushof Aduard
  • Museummagazine Noord-Nederland | Noord-Duitsland 2025-2026
  • Klankjuwelen 2025
  • Maand van het digitaal erfgoed
  • Meertmoand Streektoalmoand 2025: Geef uw Groninger taal activiteit door voor de Meertmoandledder
  • Muizen in huis
  • Erfgoedvrijwilliger verdieping: digitale erfgoededucatie
  • Zondagmiddaglezing Bedreigd Erfgoed: Zef Hemel
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Beeldvorming

Het schijnt dat we als mensen zijn geprogrammeerd om binnen enkele seconden een beeld te vormen van een situatie. Vaak leidt dat tot een oordeel dat zich later slecht laat corrigeren. In tijden van gevaar is dat een uiterst nuttig mechanisme, maar het kan ook leiden tot beeldvorming die niet terecht is. Dat viel mij afgelopen herfstvakantie op toen ik een paar dagen in Neurenberg was. De naam van deze stad is in mijn hoofd verbonden aan het tribunaal dat na de Tweede Wereldoorlog is gehouden tegen Duitse kopstukken van het Naziregime. Tot mijn grote verrassing bleek het een heel leuke stad te zijn met op sommige pleinen een sfeer die verwant voelde aan het Noorderplantsoen in Groningen. Ik was verbaasd en na een kleine digitale zoektocht kwam ik erachter dat de verbinding met de Nazi’s pas na de machtsoverdracht aan Hitler is ontstaan. Voor die tijd heeft de stad zijn uiterste best gedaan om hen buiten de deur te houden door manifestaties te verbieden. Op dat moment realiseerde ik me dat ik geheel ten onrechte een stad had afgeschreven vanwege een de geschiedenis die ik heb geleerd en een beeld dat ik me had gevormd. Het was voor mij niet alleen een belangrijke les, maar ook een aansporing om actief te blijven zoeken naar het andere verhaal. In de erfgoedsector is die kanteling al bezig door een persoon, voorwerp of periode vanuit meerdere perspectieven te beschrijven. Uiteindelijk is het de gelaagdheid van de verhalen die een beeld compleet maakt en het oorspronkelijke oordeel bijstelt.

column-icon Roeli Broekhuis

Museummagazine Noord-Nederland | Noord-Duitsland 2025-2026

De uitnodiging voor deelname aan het Museummagazine Noord-Nederland | Noord-Duitsland 2025-2026 is deze week naar de musea verstuurd. Aanmelden voor het magazine kan via de link. Hier vindt u ook de uitnodigingsbrief met informatie over bijvoorbeeld de tarieven, die gelijk zijn gebleven aan voorgaande jaren.

Beeld: omslag Museummagazine 2024-2025; foto: archief Erfgoedpartners

Klankjuwelen 2025

In het voorjaar van 2025 verschijnt voor de zevende keer het orgelblad Klankjuwelen, de jaarlijkse uitgave van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Dit tijdschrift kan worden gemaakt vooral dankzij de inzet van de vele orgelcommissies en organisten die mooie programma’s samenstellen.

Aanmelden programma’s
Orgelcommissies, organisten en anderen die orgelconcerten
organiseren kunnen vanaf nu weer hun concerten aanleveren via www.erfgoednieuws.nl. Informatie daarover is te vinden op de website van Erfgoedpartners.
Daar vind men de uitnodigingsbrief, planning en tarieven en de procedure plaatsing evenementen.
Aanleveren kan tot 18 december 2024.

Beeld: omslag Klankjuwelen 2024

Maand van het digitaal erfgoed

November is de maand van het digitaal erfgoed, dit jaar alweer de vierde editie. Het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) organiseerde onder andere de volgende activiteiten:

Werelddag van de digitale duurzaamheid 2024
(7 november 2024, Utrecht)

Uitreiking HackaLOD Awards 2024
(9 november 2024, Amsterdam)

Green IT Event
(18 november 2024, Rotterdam)

Netwerkevenement Lancering Nationale Strategie Digitaal Erfgoed 2025-2028
(28 november 2024, Amsterdam)

Regelmatig worden berichten over deze maand op LinkedIn
(via Netwerk Digitaal Erfgoed)
en Instagram via
(NetwerkDigitaalErfgoed) geplaatst.

Een volledig overzicht van de activiteiten in de Maand is te vinden via deze link. Dit overzicht wordt in de aankomende weken nog verder aangevuld, dus houd deze pagina in de gaten voor updates.

Mocht uw organisatie nog een evenement organiseren tijdens de maand van het digitaal erfgoed en wilt u dat NDE dit evenement in hun agenda opneemt, dan kunt dat laten weten via info@netwerkdigitaalerfgoed.nl.

Beeld: Maand van het digitaal erfgoed; datadoedag 2023;
foto: NDE

Meertmoand Streektoalmoand 2025: Geef uw Groninger taal activiteit door voor de Meertmoandledder

Het duurt nog even, maar in maart 2025 vieren we de streektaal en dus ook de Groninger taal. Traditiegetrouw staat de Meertmoand Streektoalmoand geheel in het teken van de streektaal en vinden er de hele maand speciale activiteiten plaats. Erfgoedpartners I Centrum Groninger Taal & Cultuur brengt ook in 2025 in de aanloop naar maart de speciale uitgaansladder Moi, gaaist mit? moi, gaaist met? uit. De Meertmoandledder biedt een overzicht van muziekconcerten, festivals, literaire optredens, theater en veel meer, en dat allemaal in de Grunneger toal. De streektaalmaand maart staat centraal, maar er wordt ook alvast vooruitgekeken naar wat er verder in het jaar 2025 op het programma staat. De organisatie nodigt hiermee Groningers uit stad en alle regio’s uit op pad te gaan en streektaalactiviteiten te bezoeken.

Oproup
Wilt u met uw Groninger taal activiteit, optreden of streektaalevenement ook een vermelding in de Meertmoandledder? Meld uw
activiteit dan aan op www.erfgoednieuws.nl of mail uw informatie naar info@cgtc.nl.

Zo levert u informatie aan voor de Meertmoandledder:
  • Naam evenement
  • Datum / Data
  • Korte omschrijving van maximaal 2 alinea’s
  • Relevante info/links (bijvoorbeeld link of qr code naar / informatie over kaartverkoop, website en/of contactinformatie voor bezoekers)
* Informatie die uw organisatie opgeeft op onze website www.erfgoednieuws.nl wordt automatisch doorgeplaatst als u deze voorziet van het label ‘streektaal en cultuur’

Meer waiten over de Meertmoand Streektoalmoand? Houd www.cgtc.nl en de sociale media van Centrum Groninger Taal & Cultuur in de gaten.

Beeld: Moi gaaist mit meertmoandledder;
foto: CGTC

Muizen in huis

Vanaf dat het kouder wordt in de herfst is het zaak panden buitenom te controleren of er geen toegangsmogelijkheden voor muizen zijn. Vaak komen ze binnen via de overgang van de muren naar het dak omdat dit bouwkundig dikwijls zwakke plekken heeft. Je kunt last hebben van huismuizen, veldmuizen en spitsmuizen. Vooral spitsmuizen kunnen veel overlast veroorzaken door hun stank. Het is makkelijk deze te herkennen omdat hun uitwerpselen veel groter zijn dan van de andere muizen. Het is echter wettelijk verboden deze muizen te doden. Weren mag wel.
Met name spitsmuizen houden niet van sterke geuren zoals pepermunt of andere heftige geuren (WC-blokjes). Op plaatsen waar je vermoed dat ze binnenkomen, maar je nog niet weet via welke opening, kun je dit met een geur proberen te voorkomen. Dit moet je wel volhouden tot de winter echt begint. Zodra de kou is ingetreden hebben ze meestal een heenkomen gevonden en heb je even rust.

Bestrijden
Het doden van huis- en veldmuizen met gif is alleen nog toegestaan door erkende bedrijven, hetgeen weer een kostenplaatje met zich
meebrengt en alleen maar een tijdelijke oplossing biedt.
Zonder dat je je pand ontoegankelijk maakt voor muizen heeft dit dus weinig zin. Bovendien trekt gif ook juist muizen aan. Ook als je denkt dat je pand goed dicht is, moet je toch blijven controleren. Dit kan door vallen waarmee je ze levend vangt. Muizenklemmen zijn het meest geschikt, maar hier moet je wel mee om leren gaan. Pindakaas met brood en hier bolletjes van maken is effectief. Zorg dat er genoeg voedsel in de val zit, zodat de muis er lang over doet en de kans groter is hem te vangen. Ook is het belangrijk dat de aanlooproute rechtstreeks naar het voedsel gaat, en de muis niet van de achterzijde er heen moet. Dan gaat de val af, maar vang je hem niet. Je kunt de val in een kleine kartonnen doos zetten, met het lokaas aan de voorzijde. Op deze manier zijn de klemmen ook uit het zicht. Tijdens de herfst moet je iedere dag de klemmen controleren. Op deze manier weet je ook of je nog muizen in je pand hebt.
Het volgende filmpje, dat te vinden is op het YouTube-kanaal van Erfgoedpartners, laat zien hoe je een muizenval kunt stellen.

Beeld: muizenval;
foto: ongediertebestrijden.shop

Erfgoedvrijwilliger verdieping: digitale erfgoededucatie

Of u nu zelf vrijwilliger bent, met vrijwilligers werkt, of in het bestuur van een stichting zit: soms loopt u tegen iets aan en ziet u door het bomen het bos niet meer. Erfgoedvrijwilliger.nl maakt u hierin graag wegwijs met instructiefilmpjes en korte cursussen over uiteenlopende onderwerpen.

In eerdere edities van Erfgoedloper besteedden we al aandacht aan Erfgoedvrijwilliger.nl als plek waar erfgoedinstellingen vrijwilligersvacatures kunnen plaatsen. Maar de pagina biedt méér. Op de pagina ‘verdieping’ vindt u informatie in de vorm van filmpjes en factsheets, gemaakt door verschillende erfgoedhuizen in Nederland, waarin elke keer een concreet onderwerp behandeld wordt. Ook worden complete online cursussen aangeboden in samenwerking met het e-learningplatform Leer je Erfgoed.
Dit keer lichten we een filmpje van DEN (voorheen Digitaal Erfgoed Nederland) uit over digitale erfgoededucatie.

Digitale erfgoededucatie
Educatie is vaak een belangrijke doelstelling voor erfgoedinstellingen. Het geven van rondleidingen, lezingen en aanbieden van activiteiten aan scholieren in het primair en voortgezet onderwijs is van groot belang om ze bewust te maken van het erfgoed in de eigen omgeving. Het is in diverse wetenschappelijke studies
aangetoond dat dit belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen.

Steeds vaker worden digitale hulpmiddelen ingezet bij erfgoededucatie. Denk aan audiotours, virtuele rondleidingen of digitale collectiestukken. Deze hulpmiddelen kunnen een belangrijke toevoeging zijn, omdat hierdoor ook mensen met een visuele, auditieve of fysieke beperking toegang krijgen tot erfgoed. Ook kan het helpen om een bezoek aan een instelling interactiever te maken, wat ervoor kan zorgen dat men zich meer betrokken gaat voelen. Dat geldt natuurlijk voor het reguliere publiek, maar zeker ook voor schoolklassen.
 
Stappenplan ontwikkelen digitale erfgoededucatie
DEN ontwikkelde een speciaal stappenplan voor erfgoedorganisaties om (nog beter) digitaal onderwijsmateriaal te ontwikkelen dat aansluit bij de wensen van zowel docenten als leerlingen. Het stappenplan wordt samengevat in een informatieve video.

Bekijk de video
Ga naar het volledige artikel op www.erfgoedvrijwilliger.nl /verdieping.

Bekijk de video van DEN op YouTube.

Beeld: erfgoedvrijwilliger.nl

Zondagmiddaglezing Bedreigd Erfgoed: Zef Hemel

In de serie Bedreigd erfgoed, georganiseerd door de Stichting Berlagehuis Usquert, wordt de afrondende lezing op 24 november verzorgd door Zef Hemel. Het blikt tegelijkertijd vooruit op een vervolgserie Bedreigd Cultuurlandschap. De lezing begint om 15:00 uur en is in het Berlagehuis. Deelname kost €10,00 per persoon.

Zef Hemel heeft zich, inmiddels al anderhalf jaar hier wandelend, georiënteerd op het noorden, óns noorden. Zijn achterliggende uitgangspunten schreef hij eerder zo op: Het idee van Noord-Nederland opgevat als een lege ruimte die zich met nieuwe programma’s vullen laat om zo de Randstad te ontlasten, zouden we moeten loslaten. De ruimteclaims die voortvloeien uit de noodzakelijk geachte transities wijs ik af omdat ze op termijn tot nog meer groei en vervuiling zullen leiden. In plaats van in programma’s en experimenten zouden we in betekenissen moeten denken. Kijk om je heen. Alles is er al. Je moet
het alleen zien, leren waarderen, opnieuw betekenis geven. Dat kost tijd. Concentreer je op wat dichtbij is.

Het onderwerp dat Zef Hemel op 24 november zal aansnijden is:

Wat we van China kunnen leren
In China is het platteland veel sneller en ernstiger leeggelopen, vernield en verwaarloosd dan bij ons, maar China is nu ook veel verder met het herstellen en herwaarderen daarvan. Wat zijn de parallellen, de verschillen en de overeenkomsten? Hoe kunnen we daar ons voordeel mee doen, al is ons politieke bestel natuurlijk heel anders (en van grote invloed). Hoopvolle en tot nadenken stemmende ervaringen en observaties van onze Chinese tegenvoeters.

De lezing wordt weer ingeleid door Goos Gosling Slotegraaf, voorzitter Heemschut Groningen

Meer informatie en aanmelden

Beeld: Zef Hemel; foto: dvhn.nl

Collectie Groningen uitgelicht

Deze ovale winkelblikken sierden ooit de toonbank van de kleine kruidenierswinkel en nodigden uit om één of twee ons van deze overheerlijke toffees mee naar huis te nemen. Ze zijn gemaakt rond 1925-1930 in oranje en blauw.

Beide blikken stralen een tijdsbeeld uit dat doet denken aan Joop ter Heul en de Jopopinoloukicoclub. Er wordt gechauffeurd. Op het blauwe blik, het nachtblik, straalt de koplamp van het automobiel de donkere nacht in, terwijl op het oranje blik, het dagblik, de auto door het groene landschap toert.

In de jaren na de Eerste Wereldoorlog weet Verkade, gedwongen door de schaarste van
de belangrijkste grondstoffen voor de brood- en beschuitfabricage, de bakens te verzetten. Ze breidt het assortiment uit met biscuit, chocolade en suikerwerken, zoals de toffees. De kennis voor het produceren van deze producten wordt in het buitenland (Engeland) opgedaan. Arnold Verkade, de tweede zoon van Ericus Verkade, volgt daar een aantal jaren een opleiding.

In 1919 gaat de nieuwe biscuitfabriek aan de Zaan in productie. In 1937 gevolgd door een gloednieuwe 'Chocoladefabriek' waarin een aparte Suikerwerk -en Bonbonafdeling is opgenomen.

Tekst: Het Behouden Blik Uithuizermeeden
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte

 

Lezingenreeks
Cultuurgeschiedenis

column-icon

vanaf 29 oktober

clock

19:30-21:30 uur

column-icon

Doopsgezinde kerk
Sappemeer

Museumcongres
Noord-Nederland

column-icon

2 december

clock

10:00-17:00 uur

column-icon

De Lawei/Museum
Dr8888

alt_textalt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2024 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp