Bekijk nieuwsbrief in uw browser
alt_textalt_text

ERFGOEDLOPER

Nieuws van Centrum Groninger Taal & Cultuur en Erfgoedpartners

nummer 294 | 09/02/2024

list

In dit  nummer

Beeld header:
geschutstoren borg Ewsum Middelstum
Foto: archief Erfgoedpartners
  • Bijna een miljoen bezoekers voor Groningse musea in 2023
  • Cursus Begraven met Beleid
  • Nieuwsbrief erfgoededucatie januari 2024
  • De Onderwijscanon van Groningen
  • Nieuw bordspel: Streektaalstrijd
  • Bedreigd erfgoed
  • Inspiratiemiddag Maand van de Geschiedenis
  • Glashelder. Aandachtspunten voor museale vitrines
  • Nieuwe Erfgoedvrijwilligersregeling van het Cultuurfonds
  • Erfgoedvrijwilliger.nl verdieping: werven en begeleiden van vrijwilligers
  • Collectie Groningen uitgelicht
column-icon

Column 

Laat de computer het werk doen

Deze week mocht ik een duik nemen in de wondere wereld van kunstmatige intelligentie. Mijn jongere collega’s zijn al druk in de weer met  ‘chatgtp’ voor vertalingen en samenvattingen en dat is reuze handig. Ook landelijk hebben we al wat ervaring opgedaan door de beleidsplannen van alle provinciale erfgoedhuizen op deze manier te vergelijken. De toepassingen lijken eindeloos en juist daar zit niet alleen mijn weerstand, maar ook de zorgen van vele anderen. We horen ook veel over toepassingen in landen waar onderdrukking heerst en de overheid hiermee een middel in handen heeft om iedereen overal in de gaten te houden. Of van toepassingen via sociale media om nepnieuws te verspreiden. Op zich is dit geen nieuw fenomeen en voorbeelden uit de geschiedenis kunnen zaken relativeren. Zo werden rond 1500 koningen, keizers en pausen bang voor de boekdrukkunst. Opeens konden meer mensen hun denkbeelden publiceren en daarmee de samenleving beïnvloeden zowel met goed onderbouwde teksten als met opruiende pamfletten. Door even terug in de tijd te kijken weet je dat het natuurlijk niet de techniek is die zorgen baart, maar de manier waarop mensen ermee omspringen. Ik zou niet terug willen naar een tijd zonder boeken en straks willen we niet terug naar een wereld zonder kunstmatige intelligentie en alle mogelijkheden die daarbij horen. Denk alleen al naar het onderzoek naar historische tekstfragmenten waarbij de computer helpt om van kleine stukken beschreven papier de herkomst te achterhalen of naar de wetenschap van de archeologie. De belangrijkste boodschap die ik op de cursus meekreeg? Blijf vooral zelf nadenken en laat de computer het werk doen.

column-icon Roeli Broekhuis

Bijna een miljoen bezoekers voor Groningse musea in 2023

Traditiegetrouw heeft Erfgoedpartners aan het begin van het jaar de bezoekcijfers 2023 opgevraagd bij de musea. Hieruit kwam naar voren dat de musea zich goed hebben hersteld na de coronajaren en dat zij qua aantallen zelfs meer bezoekers hebben ontvangen dan in 2019, het jaar vóór corona.
Naast regulier museumbezoek kwamen ook veel mensen af op activiteiten en evenementen. Speciale tentoonstellingen, goede pr via persberichten, website, sociale media en mond-tot-mondreclame zorgden voor aantrekkende bezoekersaantallen.
De musea hebben in 2023 gemerkt dat in de meeste gevallen corona geen belemmering meer is voor de bezoekers. De stijgende bezoekersaantallen zijn daar getuige van.

Het persbericht en het overzicht zijn te vinden op de website van Erfgoedpartners:

Beeld: bezoeker aan het Universiteitsmuseum Groningen tijdens de Groninger museumnacht 2023;
foto: Jesse Schaap

Cursus Begraven met Beleid
4 en 5 april 2024

De cursus Begraven met Beleid is een tweedaagse cursus. Tijdens deze dagen is er ruimte om casussen uit de praktijk te bespreken, waarbij zoveel mogelijk wordt aangesloten bij ervaringen en vragen van de deelnemers.

Praktische informatie
Doelgroep: De cursus Begraven met Beleid is bedoeld voor beheerders en beleidsmedewerkers van overheden en instellingen die eigenaar zijn van kerkhoven en begraafplaatsen.
Duur: Donderdag 4 april 2024
10.00-15.45 uur
vrijdag 5 april 2024
09.00-17.00 uur
Kosten: € 150,- excl. BTW
Locatie: Doopsgezinde kerk,
Oude Boteringestraat 33, Groningen

Voor informatie over het programma klik hier.

Video
https://youtu.be/fC3d-ptA-lg

Beeld: Erfgoedpartners

Nieuwsbrief erfgoededucatie januari 2024

In de provincie Groningen is volop erfgoed te vinden dat heel geschikt is om te bezoeken met leerlingen. In de afgelopen jaren zijn er talloze erfgoededucatieprojecten ontwikkeld door musea, vaak in samenwerking met erfgoeddocenten. Daardoor sluiten de projecten goed aan bij het schoolprogramma en zijn ze behalve informatief ook altijd creatief en verrassend. Al deze projecten zijn te vinden op onze website.

Drie keer per jaar versturen wij een themanieuwsbrief waarin elke keer
rond een bepaald thema een aantal projecten in het zonnetje worden gezet. We hopen daarmee leerkrachten op ideeën te brengen en te inspireren om met de leerlingen op pad te gaan.

In de nieuwsbrief van januari worden een paar projecten uitgelicht die goed aansluiten bij het thema vervoer.
Zie voor deze en de vorige nieuwsbrieven onze website.

Beeld: Erfgoedpartners

De Onderwijscanon van Groningen

De afgelopen tijd is hard gewerkt aan de onderwijscanon van Groningen. Deze canon bevat zogenoemde ‘vensters’; onderwerpen die betrekking hebben op de geschiedenis van Groningen.

Op donderdag 14 maart worden deze nieuwe onderwijscanonvensters bekendgemaakt. Alle culturele (erfgoed) instellingen in Groningen zijn hierbij van harte welkom. Daarnaast neemt Anja Sinnige, adviseur burgerschap en erfgoed, de aanwezigen mee in de wereld van actueel erfgoedonderwijs.
Ook na de presentatie staan interessante bijeenkomsten op het programma in het kader van de onderwijscanon: zo zijn er werksessies op 28 maart en 11 april, waarbij onderwijsexperts klaarstaan om de deelnemers te helpen bij het vernieuwen van het educatiemateriaal van de instelling, en op 4 april vindt een bijeenkomst plaats over diversiteit en inclusie.

Meer informatie en aanmelden.
Kunst Cultuur zijn initiatiefnemer van dit project.

Beeld: logo Onderwijscanon van Groningen

Nieuw bordspel: Streektaalstrijd

Het spel werd ontwikkeld door taalwetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen: Raoul Buurke, Hedwig Sekeres, Lourens Visser en hoogleraar Martijn Wieling. Het bordspel bestaat uit een geografische kaart van Nederland en Vlaanderen, verdeeld in zeven gekleurde vlakken. Elke kleur staat voor een streektaal die vandaag de dag nog steeds gesproken wordt: Fries, Nedersaksisch, Hollands, Zeeuws, Limburgs, West- en Oost-Vlaams en Brabants. Je speelt het spel met twee tot zeven spelers en elke speler vertegenwoordigt een taalgebied.

Het doel van het spel is dat mensen op een speelse manier kunnen leren over taalwetenschap en de variatie
aan streektalen in Nederland en Vlaanderen. Ook willen de ontwikkelaars met het spel vooroordelen wegnemen over mensen die streektalen spreken. Mensen denken vaak dat streektaalsprekers bot of onintelligent zijn. Terwijl dat helemaal niks met het spreken van een streektaal te maken heeft.

Meer informatie over het spel, zoals de spelregels, waar je het kunt aanschaffen en wat de aanschafkosten zijn, is te vinden op de website van Centrum Groninger Taal & Cultuur:
Nieuw bordspel Streektaalstrijd: verover Nederland en Vlaanderen met jouw streektaal | CGTC

Beeld: Streektaalstrijd; foto: CGTC

Bedreigd erfgoed

Vanaf 21 januari vindt in het Berlagehuis in Usquert een serie lezingen plaats over bedreigd erfgoed. De lezingen worden ingeleid door Goos Gosling Slotegraaf, voorzitter Heemschut afdeling Groningen.

Op 11 februari wordt de derde lezing gehouden door landschapsarchitect Hannah Schubert. Zij heeft haar lezing de titel ‘Vermarkting en rendementsdenken rondom erfgoed’ gegeven.

In deze lezing vertelt Hannah Schubert over haar visie op het huidige rendementsdenken als het gaat om gebouwen en erfgoed. Een pand dat haar bestemming verliest, verliest te vaak ook haar bestaansrecht: het gebouw wordt gesloopt, want het is niet meer rendabel. Met haar project Tweede Natuur wilde ze gefaalde gebouwen een tweede kans geven. Wat nu als we een gebouw dat haar functie verliest langzaam maar zeker overgenomen laten worden door het
landschap? Dan ontstaan er nieuwe bijzondere plekken van schoonheid en verwondering.
Meer informatie vind je hier.

Praktische informatie
Locatie: Berlagehuis, Raadhuisstraat 3, Usquert
Inleiding: Goos Gosling-Slotegraaf
Datum: 11 februari 2024
Tijd: 14:30 inloop en koffie/thee
15:00 aanvang lezing van ongeveer een uur
Kosten:  € 10,- p.p. voor één lezing, € 35,- p.p. voor alle 5
Betalen: Betalen kan vooraf op bankrekening
NL 15 RABO 0160 8814 63
o.v.v. Zondagmiddaglezingen 2024, of aan de zaal (contant én pin)
Kaarten reserveren: Gezien het beperkte aantal plaatsen is het verstandig u vooraf op te geven door een e-mail te sturen naar info@berlagehuisusquert.nl Dan bent u verzekerd van een plaats.

Beeld: Detail Berlagehuis Usquert;
foto: Janna Bathoorn

Inspiratiemiddag Maand van de Geschiedenis

Op woensdag 13 maart vindt van 14:00-17:30 uur de inspiratiemiddag van de Maand van de Geschiedenis 2024 plaats! Dit jaar in Beeld en Geluid in Hilversum. Het thema van de Maand is ‘Echt nep’.

Het programma is een mix van thema-inspiratie, praktische info en netwerken. Natuurlijk is er een interview met de essayist van dit jaar en worden tips en tricks geboden tijdens een panelgesprek met deelnemers van afgelopen jaar over best practices. Wat voor activiteiten
organiseerden zij, wat ging er goed, wat niet en hoe regelden zij zaken als communicatie en marketing? Ook is er ruimte voor een samenwerkopdracht, waarbij je met een groepje collega's uit het veld aan de slag gaat om een activiteit te verzinnen. Ook een podiumkunstuitvoering staat op het programma en de middag wordt afgesloten met een gezellige borrel.

Aanmelden (deadline 1 maart)

Beeld: inspiratiebijeenkomst Maand van de Geschiedenis

Glashelder. Aandachtspunten voor museale vitrines

Deze publicatie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is bedoeld als praktisch hulpmiddel bij het opstellen van wensen voor museale vitrines. In de brochure (71 pagina’s) komen verschillende aspecten aan bod, zoals veiligheid, luchtdichtheid en het bufferen van vitrines. Ook worden er verschillende voorbeelden van speciale vitrines kort toegelicht.
 
De publicatie is bedoeld voor vormgevers, educatiemedewerkers, restauratoren, conservatoren en liefhebbers die zich bezighouden met het gebruik en de ontwikkeling van vitrines in musea.

Link om de brochure te kunnen downloaden:
Glashelder. Aandachtspunten voor museale vitrines | Publicatie | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Beeld: vitrine; foto: helioz.nl

Nieuwe Erfgoedvrijwilligersregeling van het Cultuurfonds

De nieuwe Erfgoedvrijwilligers-regeling staat online. De regeling is specifiek bedoeld voor projecten met een digitale insteek. Tot 1 mei 2024 kunnen kleine erfgoedorganisaties een aanvraag doen voor initiatieven die erfgoedvrijwilligers in hun werk ondersteunen. Deze regeling is voor erfgoedorganisaties, waarvan de vrijwilligers het kloppend hart vormen. Zie voor een toelichting en voorwaarden: Erfgoedvrijwilligersregeling - het Cultuurfonds

Beeld: vrijwilligers textielwerkgroep Borg Verhildersum Leens;
foto: Caroline Penris

Erfgoedvrijwilliger.nl verdieping: werven en begeleiden van vrijwilligers

Of u nu zelf vrijwilliger bent, met vrijwilligers werkt, of in het bestuur van een stichting zit: soms loopt u tegen iets aan en ziet u door het bomen het bos niet meer. Erfgoedvrijwilliger.nl maakt u hierin graag wegwijs met instructiefilmpjes en korte cursussen over uiteenlopende onderwerpen.
In eerdere edities van Erfgoedloper besteedden we al aandacht aan Erfgoedvrijwilliger.nl als plek waar erfgoedinstellingen vrijwilligersvacatures kunnen plaatsen. Maar de pagina biedt méér. Op de pagina ‘verdieping’ vindt u informatie in de vorm van filmpjes en factscheets, gemaakt door verschillende erfgoedhuizen in Nederland, waarin elke keer een concreet onderwerp behandeld wordt. Ook worden complete online cursussen aangeboden in samenwerking met het e-learningplatform Leer je Erfgoed.
Werven en begeleiden van vrijwilligers
Op erfgoednieuws.nl staat onder andere een interessante handreiking voor het werven en begeleiden van vrijwilligers. Vrijwilligers zijn vaak de drijvende kracht achter een erfgoedorganisatie. Zij besturen, beheren, onderhouden en organiseren. Ze zijn daarom onmisbaar! Nieuwe vrijwilligers werven of ze voor langere tijd behouden valt echter niet altijd mee. Een gedegen vrijwilligersbeleid en een uitgekiende wervingsstrategie gaan hier zeker bij helpen. In een aantal stappen en met behulp van verschillende handvatten kun je op jacht naar nieuwe vrijwilligers.

Dit stappenplan, met een handleiding die werd ontwikkeld door Erfgoed Gelderland, is te vinden op de website van Erfgoedvrijwilliger Werven en begeleiden van vrijwilligers - Erfgoedvrijwilliger

Kijk voor meer informatie, video’s en factsheets op Erfgoedvrijwilliger.nl!

Beeld: museum klok-en-peel

Collectie Groningen uitgelicht

Het tanen (een manier om katoenen visnetten en zeilen te conserveren) gebeurde in taanketels, waarin zeilen en netten ondergedompeld werden. Vroeger werd daarvoor run (een afkooksel van eikenschors) gebruikt. Later werd dat vervangen door cachou, een extract uit tropische houtsoorten zoals de Acacia catechu.

Cachou is afkomstig uit de bast van tropische bomen, vooral van de acacia, de betelpalm en de mimosa. Het hoofdbestanddeel van deze stof is taan. De bruingele kleur van cachou wordt taneet genoemd. Touw en netten werden meestal in de taanketel gekookt, zeilen werden op de grond uitgelegd en met een
borstel getaand. Oude vissersboten hadden door het tanen vaak bruine zeilen, wat heeft geleid tot de term bruine vloot, waarmee overigens een veel ruimere groep historische schepen aangeduid wordt.

Cachou wordt ook gezien als een geneeskundige stof. Het wordt gebruikt als smaakstof in drop en als smaak- en kleurstof in alcoholische dranken. In het Franse Toulouse worden sinds het eind van de negentiende eeuw blikjes cachou-snoep met een sterke mintsmaak volgens onveranderd recept verkocht onder de naam ‘Cachou Lajaunie’.

Tekst: Visserijmuseum Zoutkamp
foto: Anton Tiktak, Arte del Norte

 

Archeologielezing III
 

column-icon

21 maart

clock

20:00-22:00 uur

column-icon

Garnizoenskerk Oudeschans

Cursus Begraven
met Beleid

column-icon

4 april

clock

19:00-15:45 uur

column-icon

Doopsgezinde kerk Groningen

Cursus Begraven
met Beleid

column-icon

5 april

clock

09:00-17:00 uur

column-icon

Doopsgezinde kerk Groningen

alt_textalt_text

Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS en CGTC
Raadhuisstraat 3, 9988 RE Usquert (0595) 74 93 30.
Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.

Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.

Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken.

Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.

U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.

Copyright (C) 2024 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.

Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel

Email Marketing Powered by Mailchimp