|
|
|
|
|
|
|
We beginnen deze Orgelagenda met een interview met organist en orgeladviseur Stef Tuinstra, die nauw betrokken was bij de restauratie van het orgel van de Sebastiaankerk in Warffum. Redacteur Rudi Diekstra interviewde Tuinstra over het proces rond de restauratie.
Ter gelegenheid van de ingebruikname zijn er op 7, 8 en 9 juli speciale activiteiten om de restauratie van het orgel te markeren. Na het interview treft u het gebruikelijke overzicht aan van verwachte orgelconcerten de komende weken.
Veel leesplezier.
De redactie van de Orgelagenda
|
|
|
Beeld: Stef Tuinstra
In het weekend van 7,8 en 9 juli zal het Freytag-orgel in de Sebastiaankerk in Warffum feestelijk in gebruik worden genomen. Orgeladviseur Stef Tuinstra vertelt over de aanloop en de uitvoering van de restauratie.
Tuinstra: ‘Het verhaal begint in de jaren zeventig met een offerte van de firma Reil om het orgel van Warffum te restaureren. Klaas Bolt was hierbij betrokken. Uiteindelijk is hier in 1987 en 1988 de eerste fase van de restauratie uit voortgekomen, waarbij de windlade van het hoofdwerk is gerestaureerd. Ik was toen als assistent betrokken bij het hele gebeuren. In 1990 is Klaas overleden en toen heb ik de adviseurswerkzaamheden van hem overgenomen. In 1993 is er daarna nog groot onderhoud geweest waarbij het pedaal weer deels bespeelbaar is gemaakt. In 1988 was het pedaal namelijk helemaal afgekoppeld.’
Pneumatisch pedaal
Was het gerestaureerde deel van het Freytag-orgel in de jaren daarna in goede conditie, het niet gerestaureerde deel werd gaandeweg heel slecht. Onder andere door gebrek aan financiële middelen liet de tweede fase van de restauratie echter lang op zich wachten. Bij een poging in 2010 lieten de financiën het niet toe en in 2015 viel de aanvraag van Warffum buiten de loting bij het toekennen van overheidssubsidie. Pas bij de derde poging, in 2019 en in 2021, konden in twee fasen de benodigde financiële middelen worden binnengehaald. Tuinstra: ‘De plannen waren daarbij wel wat gewijzigd. De discussie ging telkens opnieuw over het al dan niet behouden van het vrije pneumatische pedaal dat in 1932 was bijgebouwd door de firma Spiering. Uiteindelijk hebben we het pedaal pneumatisch gelaten in plaats van mechanisch omdat de pneumatiek van 1932 subsidiabel werd gesteld. Daardoor kon echter ook geld komen voor het integrale herstel van de kleurstelling. Een win-win situatie!’
Freytag en Timpe
De orgelbouwer Freytag stamt uit de zogenaamde ‘Schnitger-school’. Freytag was een leerling van Hinsz. En Hinsz was weer een leerling van Arp Schnitger, een van de beste orgelbouwers uit de geschiedenis. Andere Freytag-orgels in onze provincie staan in Bellingwolde, Oostwold en Finsterwolde. Het orgel in Warffum heeft veel overeenkomsten met deze orgels, maar er zijn ook een aantal grote verschillen. ‘Freytag overleed tijdens de bouw en Timpe, één van zijn meesterknechten, nam de werkzaamheden in Warffum over. We hebben namelijk dingen ontdekt in het orgel van Warffum die Freytag zeker anders had gedaan. De makelij van het register Cornet bijvoorbeeld, de windkanalen, de ordening van de registerknoppen, de gedeelde klavierkoppel en zo nog een aantal zaken. Wat ook opvalt is dat er in Warffum geen cartouche is op de borstwering met daarop de namen van de stichters. Finsterwolde en Oostwold hebben dat wel. Het snijwerk in Warffum is ook erg verschillend van stijl en uitvoering.’
‘Voeten’
Het orgel in Warffum heeft de waarschijnlijke uitbundige originele kleuren weer terug en heeft daarmee een gedaanteverwisseling ondergaan. Tuinstra hierover: ‘We hebben uitgebreid kleurenonderzoek gedaan en daaruit kwam naar voren dat de onderkant gemarmerd is geweest en het snijwerk wit met goud had. Ook een bijzondere ontdekking was dat er bij de originele registeropschriften ‘voeten’ staat. Dat heeft geen enkel orgel in Nederland, want de registers werden in ons land altijd aangeduid met ‘voet’, de lengtemaat van orgelpijpen. Dit heeft een Franse achtergrond; geen wonder want het was in 1812 nog de Franse tijd. Verder zijn er nieuwe blaasbalgen gemaakt in de stijl van Freytag waardoor het orgel weer nieuwe longen heeft en is de al prachtige oude klank nog meer geoptimaliseerd. Het orgel kan er de komende decennia weer tegenaan!”
De restauratie van het orgel is mede mogelijk gemaakt door subsidies van het rijk, de provincie en de gemeente Het Hogeland. Ook zijn er veel fondsen die een bijdrage hebben geleverd. Het orgel zal in de zomermaanden bespeeld worden op zaterdagen tussen 14:00 uur en 15:00 uur.
Programma ingebruikname (alle delen zijn gratis en voor iedereen toegankelijk)
Vrijdag 7 juli: 14:00 uur officiële overdracht. Klankdemonstratie door Stef Tuinstra. 16:00 uur concert Gerben Budding.
Zaterdag 8 juli: 11:00-15:00 uur. Open dag met orgelbespelingen. Rudi Diekstra (11:00 uur en 13:00 uur) en Hans Nomen (12:00 uur en 14:00). Workshops vanaf 11:15, 12:15, 13:15 en 14:15 uur door Stef Tuinstra (adviseur), Appie Veenstra (restauratieschilder) en de firma Reil (orgelbouwer). De heer Anne Pranger verzorgt rondleidingen. Tevens is de voormalige hervormde pastorie aan de Pastorieweg open voor bezichtiging.
Zondag 9 juli: 9:30 uur feestelijke ingebruikname eredienst. Voorganger: ds. Van Ool. Orgel: Rudi Diekstra. Met medewerking van Janneke Pietersma en Jan Slump (zang) en een gelegenheidskoor.
|
|
|
Beeld: Arjen Leistra; foto: eigen foto
Orgelconcert Arjen Leistra
Akerk Groningen
Concert in de Internationale Orgelserie Akerk door Arjen Leistra, stadsorganist Schiedam.
Max Reger
1873-1916
- Freu dich sehr, o meine Seele uit op.135a
- Phantasie über den Choral “Freu dich sehr, o meine Seele” op.30
Johann Sebastian Bach
1685-1750
- Praeludium en Fuga in B-moll BWV 867
arr. Max Reger
- Schafe können sicher weiden, BWV 208
arr. André Isoir
- Sonata III in d BWV 527
Andante
Adagio e dolce
Vivace
Franz Liszt
1811-1886
- Variationen “Weinen, Klagen, Sorgen, Sagen”
Datum: 3 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €7,50 (tot 16 jaar en studenten)
|
|
|
Beeld: Leo van Doeselaar; foto: Eduardus Lee
Orgelconcert Leo van Doeselaar
Martinikerk Groningen
Het programma van Leo van Doeselaar, titulair-organist van de Martinikerk Groningen bestaat uit werken van rebs, Kittel, Oley, Müthel, Schneider, W.F. en C.Ph.E. Bach en Vogler. Ook de beroemde Fantasia en Fuga g-Moll BWV 542 van J.S. Bach staat op het programma.
Datum: 5 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €10,00 (studenten), €5,00 (kinderen van 13 tot en met 17 jaar)
|
|
|
Beeld: Schnitgerorgel Godlinze; foto: Jelte Oosterhuis
Orgelconcert Peter Westerbrink
Pancratiuskerk Godlinze
Het eerste van twee laagdrempelige zomeravondconcerten door Peter Westerbrink op het Arp Schnitgerorgel in de middeleeuwse Pancratiuskerk in Godlinze.
Het bijzondere instrument, met veel origineel pijpwerk van Arp Schnitger, laat zijn verfijnde maar ook robuuste klank horen in een programma met werken van Nederlandse en Noord-Duitse componisten uit de achttiende eeuw. Naast bekende namen als Vincent Lübeck en Georg Böhm komt ook origineel werk van Nederlandse bodem langs van voor ons vrijwel onbekende componisten als Frederik Nieuwenhuijsen, Popma van Oevering en Ruloffs, die in hun tijd tot de crème de la crème van de Nederlandse organisten behoorden.
Het orgel van Godlinze is zelden in het openbaar te horen. Dit concert is dus een uitgelezen moment om in ontspannen sfeer te genieten van de fraaie middeleeuwse kerk en het bijzondere Schnitgerorgel.
Datum: 7 juli
Tijd: 19:30 uur
Entree: €10,00; tot 16 jaar gratis
|
|
|
Beeld: orgel Pelstergasthuiskerk; foto: John Stoel
Orgel-inloopconcert Pelstergasthuis
Pelstergasthuiskerk Groningen
Stadsorganist Eeuwe Zijlstra start op zaterdagmiddag 8 juli de zomerserie orgel-inloopconcerten in de Pelstergasthuiskerk. Het concert begint om 13:30 uur. De kerk is open vanaf 13:00 uur. Hij bespeelt het oorspronkelijk uit 1627 daterende Schnitgerorgel.
Datum: 8 juli
Tijd: 13:30-14:00 uur
Entree: gratis
|
|
|
Beeld: Van Damorgel; foto: John Stoel
Orgelbespeling Albert Viersen
Liudgerkerk Garnwerd
De zesde orgelbespeling in de reeks zaterdagmiddag orgelbespelingen wordt verzorgd door Albert Viersen, organist in Ezinge en Saaksum. Medewerking wordt verleend door cellist Tjalling Nijboer en mezzosopraan Esther van Dijk. Albert Viersen houdt ervan om samen te spelen met andere muzikanten. Sinds jaar en dag verzorgt hij het inloopconcert met cellist Tjalling Nijboer en sinds enkele jaren ook met mezzosopraan Esther van Dijk. Dat orgel, cello en mezzosopraan goed zijn te combineren hopen Albert, Tjalling en Esther te laten horen op 8 juli.
Op het programma staan deze keer bekende en ook minder bekende werken, voornamelijk uit de 19e en 20e eeuw, van onder andere Lemmens, Liszt, Reinecke, Davis, Lehmann, Puccini, Schumann, Flégier en Morricone.
Datum: 8 juli
Tijd: 16:00 uur
Entree: gratis
|
|
|
Beeld: Schnitgerorgel Uithuizen; foto: Jelte Oosterhuis
Marktconcert Chang Jong Lee
Jacobikerk Uithuizen
Chang Jong Lee (*1992 Seoul, Zuid-Korea) studeert orgel aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen voor zijn master. Bij Erwin Wiersinga (repertoire) en bij Sietze de Vries (improvisatie). Tevens studeert Lee klavecimbel bij Johann Hofman.
Datum: 8 juli
Tijd: 16:00 uur
Entree: gratis, collecte ten bate van orgelstudenten
|
|
|
Beeld: Theo Jellema; foto: archief Erfgoedpartners
Orgelconcert Theo Jellema
Petruskerk Leens
Concert door Theo Jellema, stadsorganist van Leeuwarden.
Datum: 8 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €10,00 (Donateurs, CJP en jongeren 12-16 jaar)
|
|
|
Beeld: orgel Petruskerk Zuidbroek; foto: HuismanMedia
Krakau meets Zuidbroek: orgelconcert Dariusz Bakowski-Kois, Krakau, Polen
Petruskerk Zuidbroek
De beroemde organist en orgeldocent uit Krakau, Dariusz Bakowski-Kois geeft op 9 juli een orgelconcert in Zuidbroek. Deze organist is orgelprofessor aan de muziek universiteit van Krakau en organiseert verschillende muziek- en orgelfestivals in deze bijzondere stad. Het is de eerste keer dat hij in Zuidbroek concerteert. Het belooft een heel bijzonder concert te worden.
Datum: 9 juli
Tijd: 15:00 uur
Entree: €12,00
|
|
|
Beeld: Nicolas Berndt; foto: hildebrandtorgel.de
Orgelconcert Nicolas Berndt
Akerk Groningen
Concert in de Internationale Orgelserie Akerk door Nicolas Berndt, organist van het Bachorgel in de
St. Wenzelskirche te Naumburg (D)..
Datum: 10 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €7,50 (tot 16 jaar en studenten)
|
|
|
Beeld: Sietze de Vries; foto: Anjo de Haan
Orgelconcert Sietze de Vries
Martinikerk Groningen
Sietze de Vries is samen met Stef Tuinstra kerkorganist van de Martinikerk in Groningen. Hij is veelvuldig op het beroemde Schnitgerorgel van deze kerk te beluisteren en heeft er al menig concerten verzorgd. Sietze de Vries in onder meer docent op het Prins Claus Conservatorium in Groningen en hij staat bekend als een gedegen improvisator.
Datum: 12 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €10,00 (studenten), €5,00 (13 t/m 17 jaar)
|
|
|
Beeld: Francessa Ajossa; foto: eigen foto
Lunchconcert Francesca Ajossa
Martinikerk Groningen
Al meerdere jaren worden op de vrijdagmiddagen in de zomer lunchpauzeconcerten gegeven op het hoofdorgel van de Martinikerk. De inloopconcerten bieden de gelegenheid één van de fraaiste en meest bijzondere orgels van Europa te beluisteren.
Ook dit jaar zijn talentvolle organisten uitgenodigd die studeren aan onder andere het Prins Claus Conservatorium. Op 14 juli is de Italiaanse Francesca Ajossa (1999) aan de beurt. Francesca is tevens hoofdorganist van de Kerk in ’t Woudt.
Datum: 14 juli
Tijd: 12:45 uur
Entree: €2,00
|
|
|
Beeld: orgel Sebastiaankerk Warffum; foto: Anjo de Haan
Orgelbespeling Henk Koster
Sebastiaankerk Warffum
Datum: 15 juli
Tijd: 14:00 – 15:00 uur
Entree: gratis
|
|
|
Beeld: Mirjam Haag; foto: brabantscentrum.nl
Orgel-inloopconcert Pelstergasthuis
Pelstergasthuiskerk Groningen
Het tweede concert in de zomerserie orgel-inloopconcerten in de Pelstergasthuiskerk wordt verzorgd door jong talent: de Duitse organiste Mirjam Haag. Het concert begint om 13:30 uur. De kerk is open vanaf 13:00 uur. Zij bespeelt het oorspronkelijk uit 1627 daterende Schnitgerorgel.
Datum: 15 juli
Tijd: 13:30-14:00 uur
Entree: gratis
|
|
|
Beeld: kerk Garnwerd; foto: John Stoel
Orgelbespeling Jacob Rozema
Liudgerkerk Garnwerd
De zevende orgelbespeling in de reeks zaterdagmiddag orgelbespelingen wordt verzorgd door Jacob Rozema.
Datum: 15 juli
Tijd: 16:00 uur
Entree: gratis
|
|
|
Beeld: detail Schnitgerorgel Uithuizen; foto: Jelte Oosterhuis
Marktconcert Jan Smid
Jacobikerk Uithuizen
Op 15 juli geeft organist Jan Smid een marktconcert op het Arp Schnitger-orgel in de Jacobikerk. Entree is gratis, na afloop is er een collecte.
Datum: 15 juli
Tijd: 16:00 uur
Entree: gratis, collecte ten bate van orgelstudenten
|
|
|
Beeld: Wietse Meinardi; foto: archief Erfgoedpartners
Orgelconcert Wietse Meinardi
Farmsumer kerk, Farmsum
Organist Wietse Meinardi uit Assen speelt een concert met als thema ‘Barok in contrast’. Werken uit de barokperiode worden afgewisseld met eigentijdse werken.
- Batalla Imperial van Juan Bautista José Cabanilles (1644 – 1712); ook toegeschreven aan Johann Caspar Kerll (1627-1693)
- Uit Twelve Images van Albert de Klerk (1917-1998):
- Impetuoso (Gemma Coeberg)
- Gaio (Renée Mastenbroek)
- Spirituoso (Joop van Beusekom)
- Preludium in d (BuxWV 140) van Dietrich Buxtehude (1637-1707)
- Psalm 65 (‘De stilte zingt U toe o Here’) van Bert Matter (*1937)
- Passacaglia in e op een gegeven thema (1989) van Wietse Meinardi (*1966)
- Estampie (2021) van Henk Vogel (*1992)
- Concerto in b (naar RV 275) – Allegro, Adagio, Allegro van Antonio Vivaldi (1678-1741) in een bewerking van Johann Gottfried Walther (1684-1748)
- Prélude et Fugue van Johan Beeftink (*1941)
- Salamanca van Guy Bovet (*1942)
Datum: 15 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €10,00
|
|
|
Beeld: Erwin Wiersinga; foto: lc.nl
Orgelconcert Erwin Wiersinga
Petruskerk Leens
Concert door Erwin Wiersinga, titulair organist van de Martinikerk in Groningen.
Datum: 15 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €12,50 (standaard), €10,00 (Donateurs, CJP en 12-16 jaar)
|
|
|
Naast informatie over orgelconcerten attenderen wij u in de Orgelagenda graag op activiteiten, die u als liefhebber van orgelmuziek mogelijk interessant vindt. Deze keer een aantal orgelplusconcerten.
|
|
|
Beeld: David van Laar; foto: LBE
Zomerconcert Luthers Bach Ensemble
Akerk Groningen
Een zwoel zomerconcert door het Luthers Bach Ensemble getiteld When Bach meets Johann Adolf Hasse in samenwerking met de Akerk.
Op het programma onder meer het schitterende solomotet voor countertenor Alma redemptoris mater van Johann Adolf Hasse en de Paascantate Christ lag in Todesbanden BWV 4 van Johann Sebastian Bach. De solorol in het Hassemotet is in handen van countertenor David van Laar. Voor dit bijzondere project zijn daarnaast nog een aantal zangstudenten van het Prins Claus Conservatorium Groningen uitgenodigd om mee te zingen als solist en ook als korist.
Het Luthers Bach Ensemble (ripiënisten, solisten en barokorkest) wordt geleid door David van Laar en Tymen Jan Bronda.
Clarisse Planchais (sopraan), David van Laar (countertenor), Olivier Kemler (tenor), en Jitze Van Der Land (bas bariton) verzorgen de solistische bijdragen.
Kaarten aan de kerk en via https://akerk.nl/ en www.luthersbachensemble.nl
Datum: 15 juli
Tijd: 20:00 uur
Entree: €25,00
|
|
| 30 juni |
Arjen Leistra |
20:00 |
Groningen |
Akerk |
| 5 juli |
Leo van Doeselaar |
20:00 |
Groningen |
Martinikerk |
| 7 juli |
Peter Westerbrink |
19:30 |
Godlinze |
Pancratiuskerk |
| 8 juli |
Eeuwe Zijlstra |
13:30 |
Groningen |
Pelstergasthuiskerk |
| 8 juli |
Chang Jong Lee |
16:00 |
Uithuizen |
Jacobikerk |
| 8 juli |
Albert Viersen |
16:00 |
Garnwerd |
Liudgerkerk |
| 8 juli |
Theo Jellema |
20:00 |
|
Petruskerk |
| 9 juli |
Dariusz Bakowski-Kois |
15:00 |
Zuidbroek |
Petruskerk |
| 10 juli |
Nicolas Berndt |
20:00 |
Groningen |
Akerk |
| 12 juli |
Sietze de Vries |
20:00 |
Groningen |
Martinikerk |
| 14 juli |
Francesca Ajossa |
12:45 |
Groningen |
Martinikerk |
| 15 juli |
Mirjam Haag |
13:30 |
Groningen |
Pelstergasthuiskerk |
| 15 juli |
Henk Koster |
14:00 |
Warffum |
Sebastiaankerk |
| 15 juli |
Jan Smid |
16:00 |
Uithuizen |
Jacobikerk |
| 15 juli |
Wietse Meinardi |
20:00 |
Farmsum |
Farmsumer kerk |
| 15 juli |
Erwin Wiersinga |
20:00 |
Leens |
Petruskerk |
| 15 juli |
Luthers Bach Ensemble |
20:00 |
Groningen |
Akerk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
