|
Special
|
Rectificatie
In de vorige Erfgoedloper stond verouderde informatie voor wat betreft het programma bij een aantal molens. Daarom ontvangt u deze editie opnieuw.
EEN GRONINGER MOLENWEEKEND
‘In navolging van diverse andere provincies in ons land heeft onze Vereniging het plan opgevat een Groninger Molendag in te stellen. Momenteel is het bestuur doende de vrijwillige molenaars hiervoor warm te krijgen. Immers zonder hun medewerking is zo’n provinciale dag natuurlijk onuitvoerbaar. Het ligt in de bedoeling dat de eerste Groninger Molendag zal plaats vinden op zaterdag 2 september 1989 en dat dit dan een jaarlijks terugkerend evenement zal gaan worden. Noteert u alvast de datum?’
Bron: de Zelfzwichter nr. 54, juni 1989
Al 33 jaar wordt een molendag in Groningen georganiseerd. Eerst door de Vereniging Vrienden van de Groninger molens zoals uit bovenstaand fragment blijkt en tegenwoordig zelfs twee dagen: de tweede zaterdag en/of zondag in juni. Jaarlijks, met uitzondering van de coronajaren 2020 en 2021, werd/worden inderdaad de molendag/en georganiseerd. Ook in 2022 weer gelukkig.
Deze Erfgoedloper is daarom helemaal gevuld met informatie over molens in Groningen met speciale aandacht voor het Groninger Molenweekend. Het thema van het Groninger Molenweekend 2022 is Het ambacht van de molenaar. Dit thema is door Erfgoedpartners, die het Groninger Molenweekend tegenwoordig organiseert, gekozen omdat het Gilde van Vrijwillige Molenaars vijftig jaar geleden werd opgericht.
De eerste Groninger Molendag in 1989 had tot doel het publiek enthousiast te maken voor de molens, niet alleen om te laten zien hoe mooi en waardevol ze voor het landschap zijn maar ook om mensen te vinden voor het ambacht van molenaar. En dat is ook in 2022 nog het motto: het publiek laten genieten van de molens in onze provincie en aandacht vragen voor de opleiding tot vrijwillig molenaar. Het ambacht van molenaar werd in 2017 ingeschreven op de Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid als eerste Nederlands immaterieel erfgoed.
Hieronder volgt een keuze uit de programma’s, die molenorganisaties hebben samengesteld voor het Groninger Molenweekend 2022. Raadpleeg voor het volledige overzicht van de deelnemende molens, wanneer zij draaien (zaterdag, zondag of beide dagen) en hun programma de website van Erfgoedpartners:
Overzicht programma's Groninger Molenweekend 2022
Groninger Molenweekend 2022: 11 en 12 juni
Het ambacht van de molenaar
|
|
|
|
|
W E S T E R K W A R T I E R
Poldermolen De Eolus Den Ham
De molen zal draaien en bij voldoende wind water malen. De molenaar vertelt over de werking van de molen. In De Eolus zijn diverse modelmolens en molenonderdelen te bezichtigen. Ook worden er molenboeken en molenansichtkaarten verkocht. |
Korenmolen Nieberter molen
De molen is op zondag 12 juni geopend van 11:00 – 16:00 uur.
Er wordt gemalen en er is een fietstocht uitgezet naar de molen van Enumatil en terug (29km).
Beeld: molenaar Bas Juk
op de Nieberter molen;
foto: Jelte Oosterhuis |
|
|
|
|
E E M S D E L T A
Poldermolen Meervogel Hoeksmeer
Ontdek de dit voorjaar uit het ei gekropen grutto's, kieviten en andere weidevogels in één van de mooiste natuurgebiedjes van Groningen in een ware weidevogel belevingsspektakel. |
Beeld: de Meervogel;
foto: beeldarchief Erfgoedpartn |
|
|
|
|
H E T H O G E L A N D
Koren- en pelmolen De Vier Winden, Pieterburen
Mede in verband met het 50-jarig bestaan van het Gilde van Vrijwillige Molenaars waarbij Groningen als pelprovincie van ons land naar voren treedt, wordt uitleg gegeven over het pellen van gerst tot gort. |
De verschillende werktuigen die benodigd zijn voor het pellen worden getoond en de werking ervan wordt uitgelegd. De Vier Winden is een instructiemolen, waar de opleiding tot vrijwillig molenaar wordt verzorgd. De molenaars geven graag uitleg over de opleiding.
Beeld: molen Windlust Zandeweer;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
M I D D E N – G R O N I N G E N
Korenmolen Windlust Overschild
Bij voldoende wind malen de molenaars graan tot veevoer. Tevens geven zij rondleidingen. |
Beeld: molen Windlust Overschild;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
G R O N I N G E N
Poldermolen De Helper Paterswoldsemeer
De molen draait en maalt. Wilt u zelf molenaar worden? Kom langs bij de Helper en informeer naar de mogelijkheden op deze opleidingsmolen. |
Beeld: molen De Helper Haren;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
O L D A M B T
Korenmolen Molen Edens Winschoten
Open dag voor belangstellenden voor de molenaarsopleiding. Edens is een lesmolen en de molenaar, Jan Kugel, vertelt graag alles over de opleiding. |
Beeld: molen Edens;
foto: Jelte Oosterhuis |
|
|
|
|
W E S T E R W O L D E
Standerdmolen Bourtange
De koren- en pelmolen in Bourtange is getuige van de slag om de vesting. Re-en-actors en kanongebulder, musketknallen en piekeniers die elkaar te lijf gaan. De molen is geopend en de molenaars demonstreren de techniek. Bij voldoende wind kan er ook worden gemalen. |
Beeld: standerdmolen Bourtange;
foto: Jelte Oosterhuis |
|
|
|
|
Hoe word je molenaar?
| Dit jaar bestaat het Gilde van vrijwillige molenaars vijftig jaar. Daarom is er in deze editie van het Groninger Molenweekend extra aandacht voor de opleiding tot molenaar. Zo kan men (in ieder geval) op vier van de negen instructiemolens informatie krijgen over de opleiding. Dat zijn poldermolen De Helper bij het Paterswoldsemeer, koren- en pelmolen De Vier Winden in Pieterburen en korenmolen Molen Edens in Winschoten. En op |
(instructie)Molen van de Groote Polder in Slochteren wordt lesgegeven, bezoekers zijn van harte welkom om ‘mee te kijken’ en eventueel vragen te stellen.
Meer informatie over de opleiding is te vinden op de website van het Gilde:
instructeurs en stagemolenaars provincie Groningen
Beeld: molenaar Cor Kosmeier;
foto: Jelte Oosterhuis |
|
|
|
|
Film over pellen
| Het Gilde, afdeling Groningen, heeft in het kader van het jubileum een film over pellen laten maken: ‘Van gerst tot gort’. De reden om voor dit thema te kiezen is dat pelmolens voornamelijk in de provincie Groningen te vinden zijn. De film is online te bekijken. |
Beeld: de kaarschuif open,
molenaar Janko Doornbos van koren- en pelmolen De Jonge Hendrik in Den Andel (onlangs met eervol leeftijdsontslag)
aan het werk;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
| Voor het Groninger Molenweekend 2019 heeft Erfgoedpartners, die het evenement organiseert, een molenlied laten componeren door de bekende Groninger zanger Erwin de Vries. |
Beeld: fragment Grunneger Meulenlaid |
|
|
|
|
Molens en educatie
| Voor kinderen van de basisschool biedt Erfgoedpartners de programma’s De Molenmuis voor de kleuters en Naar de molen voor oudere kinderen aan om hen kennis te laten maken met molens. En wie weet is jong geleerd, oud gedaan! |
Onderstaande bijdrage over molens en educatie is van Kim van Steenwijk, educatiemedewerkster van Erfgoedpartners.
Beeld: de molenaarsknecht in de klas;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
De Molenmuis (groep 1/2)
Het pakket De Molenmuis is opgebouwd rond het gelijknamige prentenboek en bestaat uit drie onderdelen:
1. Een bezoek van de molenaar/molengids aan de klas (als de molenaar/molengids dit wil).
2. Een leskist met materialen voor gebruik in de klas.
3. Een bezoek van de leerlingen aan de molen.
De molenaar levert de kist af op school. Sommige molenaars komen ook in de klas om samen met de leerlingen de inhoud van de kist te bekijken en alvast iets te vertellen over de molen.
Wat de leerlingen en de molenaar niet doorhebben is dat er met de kist ook een bezoeker is meegekomen: de Molenmuis. Zodra de leerlingen |
de muis hebben ontdekt starten er verschillende activiteiten in de klas over molens.
De kinderen ontdekken hoe een molen werkt, onderzoeken hoe je wind kunt voelen en hoe je zelf wind kunt maken, ze knutselen molentjes van lege melkpakken en oefenen in het speellokaal met het beklimmen van molentrappen ter voorbereiding aan het bezoek aan de molen.
De logé (de Molenmuis) kan natuurlijk niet eindeloos in de klas blijven wonen. Dus het beestje moet terug naar de molen. Het terugbrengen van de leskist en de Molenmuis naar de molen vormt de aanleiding om met de leerlingen de molen te bezoeken.
Beeld: onderdelen van het lespakket
De Molenmuis; foto: Kim van Steenwijk |
|
|
|
|
Naar de molen (groep 3 t/m 8)
Het project Naar de Molen! Bestaat uit drie onderdelen:
1. Een gastles door een molenaar/molengids in de klas.
2. Een leskist in de klas.
3. Een bezoek aan de molen door de leerlingen.
1.1 Gastles
De molenaar/molengids brengt een bezoek aan de klas en neemt de leskist mee. Tijdens de gastles vertelt hij/zij over de molen die de kinderen op een later moment zullen gaan bezoeken. Tijdens de les maakt de molenaar/molengids gebruik van beeldmateriaal en de lokale geschiedenis.
De leskist zit vol materialen die bij de gastles gebruikt kunnen worden, zoals een set modelmolenstenen (ligger en loper), een vijzel, een handmolen, kokers met granen en tekeningen van een koren-, pel- en poldermolen. Na afloop van de gastles laat de molenaar/molengids de leskist achter in de klas.
1.2 In de klas
In de kist zijn materialen opgenomen die na het bezoek van de molenaar/molengids in de klas gebruikt kunnen worden. Er kan bijvoorbeeld een activiteitencircuit worden uitgezet en een kijktafel worden ingericht. Er is een usb-stick met korte filmpjes van verschillende soorten molens en er zijn
|
molendeterminatiekaarten. In de handleiding zijn verschillende aanvullende activiteiten opgenomen, zowel voor groep 3/4 als voor groep 5 t/m 8.
1.3 Het bezoek aan de molen
Tijdens het bezoek aan de molen wordt de klas gesplitst in twee of meer groepen, afhankelijk van de grootte en de toegankelijkheid van de molen.
Bij het bezoek aan de molen zal de molengids aanwezig zijn om één groep in de molen te begeleiden. Een andere groep gaat met de molenaar mee. De overige leerlingen gaan met de kijkwijzer uit de leskist rondom de molen aan de slag. Na ongeveer 20 minuten wisselen de groepen. Indien mogelijk laat de molenaar de molen draaien. Vanuit veiligheidsoverwegingen is de molenaar degene die beslist hoe het bezoek aan de molen verloopt en waar de leerlingen wel en niet mogen komen.
Beide projecten zijn te boeken zijn via de website van Erfgoedpartners en geïnteresseerden kunnen daar ook de deelnemende molens vinden. Als je zoekt op de titel van de projecten verschijnen vanzelf de molens die meedoen.
Beeld: kinderen op de stelling van koren- en pelmolen Grote Geert Kantens;
foto: beeldarchief Erfgoedpartners |
|
|
|
|
Harm Wiertsema genoot in zijn tijd in Scheemda en wijde omgeving een grote faam als vakbekwaam molenbouwer. Maar hij was daarnaast natuurlijk ook de mens Harm Wiertsema met een privéleven. De Stichting Historische Werkplaats Wiertsema heeft uit de nalatenschap van deze laatste telg van een oud molenaarsgeslacht een prachtige collectie heel persoonlijke foto's, documenten en artefacten verworven.
Daaronder een aantal notitieboekjes, vol gekrabbeld met onder andere berekeningen, maten, beschrijvingen en schetsen van molens. Het was ook voor Harm niet doenlijk om alles |
te onthouden en hij schreef notitieboekje na notitieboekje vol. Waarmee hij voor het nageslacht onbedoeld een rijke bron van informatie naliet.
Vertederend zijn ook de rookpijpen en de onafscheidelijke pet van Harm. Zag je Harm, dan zag je zijn pet. Ook het fotoalbum met de cartes de visite geeft een intieme kijk in het privéleven van de molenbouwer uit Scheemda.
Christa Moesker maakte in opdracht van Stichting Historische werkplaats molenmaker Wiertsema een animatie over zelfzwichting.
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte |
|
|
|
|
|
|
Workshop Linked Open Data
|
|
9 juni
|
|
13:30 – 16.30 uur
|
|
Doopsgezinde kerk, Groningen
|
|
|
|
|
|
16 juni
|
|
|
19:30 – 22.00 uur
|
|
|
Noordelijk Scheepvaartmuseum, Groningen
|
|
|
|
|
|
11 en 12 juni
|
|
|
Groninger molens
|
|
|
|
|
Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS Stichting Erfgoedpartners
Lopende Diep 8
Groningen, Gr 9712 NW
Netherlands (050) 313 00 52. Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.
Deze nieuwsbrief kon tot stand komen mede dankzij de jaarlijkse subsidie van de Provincie Groningen.
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken. Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.
U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.
Copyright (C) 2022 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.
Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel
|
|
|
