Orgels zijn grenzeloos Dörte Mierau over internationale samenwerking
Sinds 2011 is Dörte Mierau werkzaam voor de afdeling Economische Zaken van de gemeente Groningen. Dörte had daarvoor al wat kleinere projecten voor de gemeente gedaan, zoals de begeleiding van kunstenaars binnen de WWiK-regeling (Wet werk en inkomen kunstenaars). “Ik ben zelf kunstenaar. Ik werk voornamelijk met en op glas. De liefde voor glas komt zeker voort uit de vele concerturen in oude kerken met hun fascinerende ramen. Zo heb ik uiteindelijk een kerkraam voor een kerk in Jena ontworpen en uitgevoerd.”
De afdeling Economische Zaken benaderde Dörte om de uitwisseling met onder andere Hamburg te coördineren. “Internationalisering viel in 2011 nog onder Economische Zaken. Ik moest iemand vervangen en het was voor mij echt een sprong in het diepe. Het is een heel andere wereld dan de kunstwereld, maar je leert er veel van.” Dörte had als geboren Berlijnse het voordeel dat ze de taal en de cultuur kent. Haar streven is om samenwerking tussen Duitsers en Nederlanders te bevorderen. “Ik zoek dan vooral de structurele samenwerking in plaats van de incidentele.“
Orgels en orgelmuziek zijn Dörte al van kind af vertrouwd. “Wij gingen met de kerst altijd naar de Marienkirche in Berlijn vlak bij de Alexanderplatz, en genoten daar van de orgelmuziek. Het orgel van Joachim Wagner (tevens leerling bij Gottfried Silbermann) geld als de mooiste van Berlijn.”
Dörte, die filosofie studeerde in Berlijn en Jena, kwam in 1991 met haar familie (“voor de wetenschap”) naar Groningen. Pas toen leerde ze de Arp Schnitger orgels kennen. “Ik was vertrouwd met de orgels van de uit Saksen afkomstige Gottfried Silbermann, bijvoorbeeld in Dresden en Freiberg. De klank van de Silbermann orgels is ‘zuidelijk’, net als de kerkgebouwen waar ze staan: barok, met veel goud en versieringen. Hoe anders de Arp Schnitger orgels: ze zijn van een andere ‘temperatuur’. En ze staan in kerken die veel soberder zijn dan de kerken in Saksen. Ik vermoed dat de noordelijke cultuur, het landschap en vooral de geschiedenis daar invloed op heeft gehad.” Dörte geniet van de glans van de oude orgels. “Ik hou van de klassieke klank, die ik als heel modern, eigentijds ervaar.”
Meer grensoverschrijdende samenwerking
Dörte Mierau is een warm pleitbezorger voor de samenwerking tussen Nederland en Duitsland en dan niet alleen ten aanzien van bijvoorbeeld de energietransitie, de klimaatadaptie, de digitalisering en de werkgelegenheid, waar zij zich voornamelijk op richt. “Cultuur is de brug voor alles.” Ze zet graag haar netwerk in om via de orgels Duitsers en Nederlanders “op natuurlijke wijze” te verbinden. Ze realiseert zich dat het niet gemakkelijk is, gezien het beperkte budget en capaciteit, maar de intentie is er. Ze roemt herhaaldelijk Thomas Albert, de intendant van het Musikfest Bremen met het Arp-Schnitger Festival als vast onderdeel. “Er is geen grotere kenner van het werk en leven van Arp Schnitger dan Albert. Hij komt geregeld in Groningen, is er als het ware kind aan huis. Wij zouden vanuit Groningen ook vaker Bremen moeten opzoeken.”
Dörte heeft gemerkt dat het orgellandschap nogal versplinterd is qua organisatie. “We kunnen meer gemeenschappelijk doen. Wat mij betreft is dit Arp Schnitgerjaar slechts het begin. Er is geen grens als het om Schnitgerorgels gaat.”
In april 2019 is de inmiddels vierde Letter of Intent over de samenwerking tussen Groningen en Hamburg getekend. De Letter omvat onderwerpen en projecten op het gebied van economie, wetenschap, educatie, cultuur en design, waaronder ook de uitwisseling van orgelstudenten en -docenten.
Een beeld uit de voorstelling over Arp Schnitger
‘Gliek un doch heel anners’
Arp Schnitger un de oostfreesk Örgelbauwers
(Historisch Theoter un orgelconcert)
Een Nederduits toneelstuk ter gelegenheid van het 300e sterfjaar van de beroemde orgelbouwer Arp Schnitger.
Tijdens de bijna twee uur durende plot wordt het leven en de betekenis van de beroemde orgelbouwer Arp Schnitger in zes scènes spannend uitgerold en episodisch belicht. De scènes van het stuk zijn verweven met orgelmuziek. Afwisselend klinkt het grote kerkorgel en het renaissance Baldachin orgel uit het Organeum om de stemming te verklanken en de voortgang te ondersteunen. Dit versterkt de spanningsboog met veel drama en emotie. De rollen zijn de acteurs op het lijf geschreven. De personages ontvouwen zich vol expressiviteit en laten het publiek meevoelen met de acteurs. De Nederduitse tekst is rijk aan prachtige nuances en raadselachtige humor.
Het Theaterstuk is een gezamenlijk project van de Arbeitsgemeinschaft Ostfriesischer Volkstheater e.V. en het Organeum in Weener. Het wordt ondersteund door het Ministerie van Wetenschap en Cultuur van Nedersaksen in het kader van de orgelcampagne ‘Hoch Empor’ en door de Evangelisch Gereformeerde Kerk.
Datum: 23 juni 2019, Dorpskerk Midwolda Tijd: 16:00 uur
Toegang: €10,-
ticketreserveringen bij: Organeum in Weener tel 0049 4951-912203
Ludolf Heikens (NL) 0597-551051
Detail van het orgel in de Martinikerk. Foto: John Stoel
Zomerserie orgelconcerten in de Martinikerk te Groningen
Vanaf 19 juni is er weer iedere woensdagavond in de Martinikerk een orgelconcert in het kader van de jaarlijkse zomerserie. Diverse nationale en internationale toporganisten zullen het befaamde Schnitgerorgel bespelen. Het instrument kent een enorme grandeur en is bij uitstek zeer geschikt voor de vertolking van oude muziek en met stip van Barokmuziek. Niet voor niets worden hier vaak werken van componisten als Dietrich Buxtehude, Matthias Weckmann en Johann Sebastian Bach uitgevoerd. Maar in de zomerserie 2019 zal blijken dat ook andere muziekstijlen op dit orgel prima kunnen klinken. Zo zullen er ook werken van bijvoorbeeld Couperin, Honegger, Liszt, Duruflé, Hindemith, Escher, Alain, Welmers en De Klerk te horen zijn.
De avondconcerten in de Martinikerk beginnen steeds om 20:00 uur. De deuren zijn altijd een half uur voor aanvang geopend. De entreeprijzen variëren van €10, €8 en €5. Een programmaboekje van de serie wordt bij de ingang aangeboden. Na afloop van elk concert is er gelegenheid tot ontmoeting. Een drankje wordt hierbij aangeboden. Dit is altijd een mooie gelegenheid om met elkaar na te praten over het concert en de belevingen met elkaar te delen. Ook de concertgevers zijn hierbij betrokken en zijn dan ook aanspreekbaar.
Op woensdag 26 juni zal de Deense organiste Bine Bryndorf werken uitvoeren van J.S. Bach, M. Preatorius, D. Buxtehude, J.A. Reincken en F. Tunder.
Op de website van de organisatie, www.avondmuziek.nl, is meer informatie te vinden over de zomerserie, waaronder de volledige programma’s.
Vincent Hensen-Oosterdijk
‘Back to Bach’ Vincent Hensen-Oosterdijk
Hervormde kerk Oostwold
Op zaterdag 29 juni geeft Vincent Hensen-Oosterdijk een concert op het Freijtag-orgel (1811) in de Hervormde kerk te Oostwold. Het thema van de avond is ‘Back to Bach’. Hensen-Oosterdijk neemt zijn toehoorders mee op een muzikale reis door de geschiedenis. Via muziek van componisten als Wagenaar, Mendelssohn, Haydn, C.P.E. Bach en Krebs komen we eigenlijk als vanzelf uit bij de grote meester Johann Sebastian Bach. Van hem wordt het bekende Concerto I gespeeld. https://freytagorgeloostwold.jimdo.com/orgelconcerten-2019/
Datum: 29 juni 2019
Tijd: 20:00 uur
Toegang: €10,-
Robert Kuizenga. Foto: Simon van Boxtel
Benefietconcert Westeremden countertenor Robert Kuizenga en organist Tymen Jan Bronda Andreaskerk Westeremden
Op zaterdag 29 juni verzorgen countertenor Robert Kuizenga en organist Tymen Jan Bronda een benefietconcert in Andreaskerk te Westeremden. Het concert wordt georganiseerd door de familie Helmantel. De opbrengst van dit bijzondere concert gaat naar het nieuw gebouwde barokorgel in de Lutherse kerk Groningen.
Op het programma werken van ondermeer Johann Sebastian Bach met zijn cantate Vernügte Ruh BWV 170. Verder staan op het programma bekende aria's van Handel & Purcell. De organist omlijst het programma met orgelsolo werken. De in Zwitserland woonachtige orgelbouwer Bernhardt Edskes stelt zijn nieuwste orgel (in stijl van Arp Schnitger) beschikbaar voor deze avond. Een bijzonder instrument speciaal gemaakt voor barokke kamermuziek.
info: www.helmantel.nl
Kijk voor een voorproefje naar een filmpje van een eerder optreden van Robert Kuizenga en het Luthers Bach Ensemble in Westeremden: https://youtu.be/bcxECa8Tt_E
Datum: 29 juni 2019
Tijd: 20:00 uur (vanaf 19:30 inloop met koffie en thee)
Toegang: €15,- (inclusief hapje en drankje)
Christiaan Teeuwsen
Internationaal orgelseminar met afsluitend deelnemersconcert Nieuw-Scheemda en Noordbroek
Van 24 tot en met 30 juni is er weer een internationaal orgelseminar, georganiseerd door de Orgelacademie Noordbroek, geleid door Peter Westerbrink en Christiaan Teeuwsen (Ontario/Canada). Een week lang maken studenten en collega’s uit Canada, Amerika en Zuid-Korea intensief kennis met de beroemde orgels in onze provincie. Op zondag 30 juni is er een afsluitend deelnemersconcert. Het begint om 14:00 uur in het sfeervolle kerkje van Nieuw-Scheemda, bekend om zijn prachtige kleine Schnitger-orgel. Om 15:30 uur is het vervolg in de kerk van Noordbroek met een programma van Noord-Duitse meesters uit de 17e eeuw. Van harte welkom! Nadere info op www.peterwesterbrink.nl onder ‘nieuws’ .
Datum: 30 juni 2019
Tijd: 14:00 uur
Peter Westerbrink
Internationale orgelserie Der Aa-kerk start op 1 juli
Sinds 2013 worden er op het vermaarde Arp Schnitger-orgel (1702) van de Der Aa-kerk in Groningen op de maandagavonden in juli concerten gegeven. Van oudsher is de klank van het orgel befaamd voor met name de interpretatie van muziek uit de Noord-Duitse barok en daarom komen beroemde namen als Scheidemann, Tunder, Weckman, Bruhns en Buxtehude regelmatig voorbij in de programmering. Echter, na de her-ingebruikname van het orgel in 2011, bleek ook hoe mooi muziek uit later tijd vertaald kan worden naar het Schnitger-orgel, versterkt door de magische akoestiek van de Der Aa-kerk. Voorbeelden zijn muziek van Reger, Mendelssohn, Alain, Welmers en Ten Holt.
Dit jaar start de serie op 1 juli met een concert door Peter Westerbrink, organist van de Der Aa-kerk. Hij speelt werk van Noord-Duitse orgelmeesters en put daarbij uit de rijke schat aan werken die de orgelcultuur van de Hanze heeft opgeleverd. Centraal staan composities van Matthias Weckman (1616-1674). De concerten beginnen steeds om 20:00 uur.
De programma’s zijn te vinden op www.peterwesterbrink.nl.
