Organist Peter Westerbrink over orgelconcerten rond het kerkelijk of liturgisch jaar

Op 1 januari aanstaande geeft Peter Westerbrink zijn Nieuwjaarsconcert in de kerk van Noordbroek. Inmiddels is dit concert, dat dan voor de achttiende keer wordt gegeven, een traditie geworden waarvoor niet alleen mensen uit Groningen maar van uit het hele land speciaal komen. Het is een bijzonder moment om op de eerste dag van het jaar te luisteren naar muziek van Bach, want ook dat is traditie. De kerk is koud maar dat is voor Peter juist een plus. Wat is de essentie van muziek, zonder het comfort van de makkelijke stoel en een behaaglijke temperatuur? Het Nieuwjaarsconcert is voor de organist een hoogtepunt. ‘Ik vind het bijzonder dit concert voor te bereiden. Het besef te mogen spelen op zo’n prachtig oud instrument in een Middeleeuwse kerk waar mensen zitten op nieuwjaarsdag met al hun lief en leed, om te luisteren naar het orgel, dat is pure rijkdom. Iedereen voelt: dit is bijzonder. Vooral als ik de Passacaglia van Bach speel. Dit oerstuk waarmee Bach in zo’n vijftien minuten een kathedraal opbouwt is fenomenaal. Die eeuwenoude muziek doet je beseffen dat je in een traditie staat. Het is wel een ‘moeilijk’ concert (niet ontoegankelijk) vanwege de lading die een concert op zo’n dag kan hebben.’

Betekenis en verdieping
Denk na over je programma is het motto van Peter, doe niet zomaar wat. Het is niet vrijblijvend. Vraag je af wat de kern is. ‘Ik mis te vaak de urgentie van een concert. Waar ging het om? Ik vraag wel eens: waarom doe je dat? Vertel het verhaal achter de noten. Wat ik belangrijk vind, is mensen bewust maken en hen vooraf uitleggen waar ze naar gaan luisteren. Ik probeer dat altijd te doen zodat de muziek meer betekenis en verdieping krijgt. Je mag rustig aan het publiek vragen: doet het je iets? Lang niet iedereen weet bijvoorbeeld meer wat Advent betekent. Dat het gaat om verwachting en inkeer en dat wij naar het licht toewerken.’

Het kerkelijk jaar is een krachtig kader bij de samenstelling van een programma. Tot voor enige jaren verzorgde Peter een Allerheiligenconcert. ‘Ik overweeg dit weer op te pakken.’ Op Hemelvaartsdag zijn er concerten in Uithuizermeeden en in Farmsum klinkt volgend jaar rond Hemelvaartsdag l’Ascension van Messiaen. ‘Ik heb in 2018 in Farmsum in december Messiaens kerstcyclus La Nativité gespeeld. Het was een groot succes met zo’n 80 à 90 mensen in de kerk, meer dan men daar doorgaans gewend is.’

Net als Nederland kent Duitsland Ewigkeitssonntag*, de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Er zijn dan veel orgelconcerten. Duitsers hebben daar meer gevoel voor. Zo zijn er ook op oudejaarsavond orgelconcerten. ‘Dat is bij ons niet goed denkbaar. Mooi dat collega Tymen Jan Bronda dat in de Lutherse Kerk heeft opgepakt. Ik zou nog wel eens een concert Zwischen den Jahren, de tijd tussen Kerst en Nieuwjaar, willen organiseren.’

Orgelconcert door Jaap Zwart
Protestantse Kerk Farmsum

* Noel Suisse                                                     Louis Claude Daquin 1694-1772
* Quand Jesus naquit à Noel                                   Claude Balbastre 1727-1799
* Hirtenmusik aus dem 2. Teil des                 Johann Sebastian Bach 1685-1750
  Weihnachts-Oratoriums; (Frei für Orgel
  bearbeitet von Sigfrid Karg-Elert 1877-1933)
* In dulcio jubilo; BWV 729                                              Johann Sebastian Bach
* Choral Prelude ‘Quem pastores                                   Healy Willan 1880-1967
(Prijs de Heer die herders prijzen)
* Wie schön leuchtet der Morgenster Op. 67                    Max Reger 1873-1916
* Variaties over het oud-Nederlands kerstlied              Willem Mudde 1909-1984
  ‘Er is een kindeke geboren op aard’
* Keuze uit Suite kerstfeest I en II                                       Jan Zwart 1877-1937
  Pastorale ‘De herdertjes lagen bij nachte’
  Preludium ‘Komt allen tezamen’                                                         
  ‘Er ruischt langs de wolken’
  Pastorale ‘De herders’
  ‘Halleluja looft den Heer’
  ‘O, heerlijk hoe begeerlijk’ 
  Meditatie ‘Vol van pracht’  
  Twee bewerkingen over ‘Stille nacht’
  Postludium ‘Daar is uit ’s werelds duistre wolken’
* Improvisatie

Datum: 26 december
Tijd: 14:30
Toegang: 10,00