|
Gedicht - inluiden Meertmoand Streektoalmoand
|
Peutergedichten | Fieke Gosselaar
Ain twij vief
Ik kom!
Eulifant zit verstopt
achter t pak hoagelslag.
Flamingo zuikt en zuikt.
Woar bist den?
Hier!
Woar den?
Hier!
Slurf stekt oet.
Oren binnen te braaid op kop.
Vonden!
zegt Flamingo.
***
Tou nou,
ain boontje,
zegt mamme.
Mien bord is rose,
mien lievelingskleur.
Der staait n poeske op.
Ik schoef t boontje opzied
en kin t poeske beder zain.
Ain boontje,
zegt mamme.
Ain boontje.
Den krigst n ijsje,
zegt pabbe
En t boontje is op.
***
Peerdebloum is n gele bloum.
In ain naacht veraandert ze
in n pluuskebloum.
Pluuskes binnen zaacht.
Ik kin ze bloazen
– pssfffffffffft –
net as n bellebloas.
Fieke Gosselaar (1982) groeide op in Finsterwolde en combineert het schrijven met haar werk als strafrechtjuriste bij de Rechtbank Noord Nederland. Ze schrijft poëzie in het Gronings en proza in het Nederlands. Ze publiceerde onder meer in bloemlezingen van Dichters in de Prinsentuin, Dag van de Grunneger Toal en in de bundel Verrassend Nedersaksisch.
|
|
|
|
|
Platform directeuren
16 maart
| Op dinsdag 16 maart wordt een korte digitale platform directeuren gehouden. De aanwezigen krijgen gelegenheid om de stand van zaken bij hun organisatie, mede bezien vanuit coronaperspectief, te delen. Het platform directeuren is bedoeld voor (betaalde) directeuren/coördinatoren van een erfgoedorganisatie in Groningen. |
Geldt dit voor u maar wordt u nog niet uitgenodigd, dan kunt u dat laten weten door een mail te sturen naar info@erfgoedpartners.nl. U ontvangt dan de link om in te kunnen loggen.
Datum: 16 maart 2021
Aanvang: 10:00 uur
Beeld: detail orgel Menkemaborg; foto: Anton Tiktak, Arte del Norte |
|
|
|
|
Publiekslezingen Archeologie
18 en 25 maart online
Deze maand worden twee online publiekslezingen archeologie gehouden. Deze zijn georganiseerd door Erfgoedpartners in samenwerking met het Noordelijk Archeologisch Depot (NAD) in Nuis en het Museum aan de A, het vroegere Noordelijk Scheepvaartmuseum, in Groningen.
Archeologielezing 18 maart: Pioniers na de IJstijd
Archeologen Dion Stoop (Noordelijk Archeologisch Depot, Nuis) en Pir Hoebe (Rijksuniversiteit Groningen).
Aan het eind van de ijstijd begon het klimaat te verbeteren waardoor toendralandschappen en bebossing langzamerhand noordelijker konden uitbreiden. Al snel vestigden pioniers zich in deze landschappen: mensen die in barre omstandigheden leefden van de jacht op wild en het verzamelen van planten. De archeologen vertellen wat de archeologie ons leert over de levenswijze en geschiedenis van deze mensen.
Aanmelden lezing 18 maart kan via deze link.
Op 25 maart geeft archeoloog Yftinus T. van Popta een lezing over zijn archeo-historisch onderzoek naar de ondergang van de tjalk Drie Gezusters in 1893 op de Zuiderzee: Gezonken in het zicht van de haven. Eeuwenlang zijn heel wat schepen vertrokken om via de
|
Zuiderzee hun bestemming te bereiken. Maar niet alle schepen kwamen op hun bestemming aan. Het gevaar lag namelijk altijd op de loer. Niet voor niets wordt Flevoland dan ook het grootste scheepskerkhof op land ter wereld genoemd: tot nu toe zijn ruim 450 scheepswrakken in de voormalige zeebodem aangetroffen. Deze wrakken worden met regelmaat gezien als houten constructies zonder enige identiteit, maar feitelijk zijn het stille getuigen van scheepsrampen en persoonlijk leed. Tijdens deze lezing zal worden aangetoond dat het wel degelijk mogelijk is om een scheepswrak en een scheepsramp aan elkaar te koppelen. Wat dan ontstaat is een zeer levendig en persoonlijk verhaal, vormgegeven aan de hand van de ramp met de Drie Gezusters.
Aanmelden lezing 25 maart kan via deze link.
De lezingen beginnen met een live introductie. Daarna volgt de lezing in de vorm van een van tevoren opgenomen filmpje van ongeveer twintig minuten. Na afloop kunnen de (online) aanwezigen live vragen stellen aan de sprekers.
Beide lezingen beginnen om 20:00 uur en zijn gratis te volgen. Na aanmelding ontvangt u een dag voor de lezing begint de link waarmee u de lezing(en) kunt bijwonen.
Beeld: pot uit de collectie van Museum Wierdenland; foto: Anton Tiktak, Arte del Norte |
|
|
|
|
Cultuurfonds start nieuwe regeling Erfgoedvrijwilligers!
Na de succesvolle regelingen van vorig jaar start het Cultuurfonds in 2021 een nieuwe regeling vanuit het Themafonds Erfgoedvrijwilligers!
Tot en met 30 april aanstaande kunnen erfgoedorganisaties een aanvraag doen voor educatieve projecten of apparatuur die erfgoedvrijwilligers ondersteunen in hun werkzaamheden. Deze regeling is voor erfgoedorganisaties, waarvan de vrijwilligers het kloppend hart vormen.
Kent of bent u een erfgoedorganisatie waarbij de middelen voor de publieksbegeleiding en -bereik dienen te worden uitgebreid, aangepast of gedigitaliseerd?
|
En heeft het als doel om het publieksbereik verder te versterken en te vergroten? Zie voor meer informatie over de regeling op de website van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Het Prins Bernhard Cultuurfonds stelt het op prijs als u dit bericht wilt delen met uw achterban, contacten en relaties. Hopelijk kan hiermee gezamenlijk ondersteuning worden geboden aan erfgoedorganisaties om zich educatief verder te versterken, de vrijwilligers beter te faciliteren en een nog groter publiek met erfgoed in aanraking te laten komen!
Bij vragen of meer informatie: monumentenzorg@cultuurfonds.nl.
Beeld: vrijwilligers MOW | Museum Westerwolde; foto: HuismanMedia
|
|
|
|
|
Herinnering: Kickstart Cultuurfonds
| Op 1 februari opende Kickstart Cultuurfonds, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds aan bijdraagt, een aanvraagloket. Hiermee wordt de culturele sector opnieuw ondersteund. Er is circa 20 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de volgende fase van Kickstart Cultuurfonds. Hiermee kunnen onder andere musea aanpassingen realiseren ten aanzien van de ander-half-meter-afstand-samenleving. |
Theaters, musea, muziekpodia en producenten van professionele podiumkunsten kunnen aanvragen indienen bij Kickstart Cultuurfonds en deze keer ook voor livestreams van voorstellingen en tentoonstellingen.
Kijk nu op kickstartcultuurfonds.nl voor de criteria en indiendata van 2021.
Beeld: Navulhulpkist Vestingmuseum Nieuweschans; foto: Anton Tiktak, Arte del Norte |
|
|
|
|
Over Erfgoed & Onderwijs Digitaal
Digitale gastlessen organiseren, auteursrecht en workshop
Graag delen we het nieuws dat we ontvingen van het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) over erfgoededucatie met de lezers van Erfgoedloper.
Hoe breng je leerlingen tijdens een lockdown toch in contact met je collectie? En hoe doe je dat op een manier die ook na de crisis relevant blijft? Op de website van DEN staat een artikel van Marianne Eggink over het organiseren van digitale lessen in vier stappen: "Gastlessen organiseren? Zo doe je dat digitaal!"
Culturele instellingen maken lesmateriaal met bijvoorbeeld beelden van hun collectie en bijpassende thema’s, maar hoe zit het eigenlijk met rechten daarover? Voor het digitale vakblad Eduschrift interviewde Marianne Eggink ontwikkelaar Welmoet Damsma van Naturalis over haar |
ervaringen met open content voor educatief materiaal. Hierbij de link naar het artikel: "Auteursrecht en cultureel erfgoed: wat mag je gebruiken voor lesmateriaal? En hoe doe je dat?"
Op 23 maart en 6 april staan er twee bijeenkomsten over digitale gastlessen op de planning.
KEP 2-daagse workshop: Digitale beleving van jouw archief in de klas
Het Kennisplatform Educatie en Presentatie (KEP) organiseert deze workshop in samenwerking met het NDE-programma ‘Digitaal erfgoed voor het onderwijs’
Beeld: erfgoed digitaal; foto: NDE |
|
|
|
|
BRANDSTOF, het Noordelijk Festival Cultuureducatie
Het Noordelijk Festival Cultuureducatie BRANDSTOF vindt plaats tussen 12 en 22 april 2021 online. Ontdek hoe docenten de eigen inbreng van kinderen kunnen inzetten bij het vormgeven van cultuuronderwijs.
Twee weken lang kun je kiezen uit 24 activiteiten, zoals workshops, lezingen en kickstart-sessies. Zo is er een gesprek met de makers van de documentaireserie 'Klassen', geeft ontwikkelingspsycholoog
Beeld: beeldmerk BRANDSTOF |
Steven Pont een lezing over de eigenheid van kinderen in en buiten de klas en vertelt theatermaker Merlijn Twaalfhoven hoe docenten èn leerlingen de kunstenaar kunnen aanwakkeren en wat hiervan de meerwaarde is.
Deelname kan kosteloos aan zoveel activiteiten als gewenst.
Meer informatie en programma BRANDSTOF Noordelijk Festival Cultuureducatie
|
|
|
|
|
Meertmoand Streektoalmoand
Moi Forum! Veur Mekoar: visuele Groninger taal en cultuur wandeling door het Forum
Het is Meertmoand Streektoalmoand, de maand waarin we traditiegetrouw onze streektaal vieren. Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC) pakt deze maand vooral digitaal uit met een breed pakket aan activiteiten rondom de Groninger taal. Door de aanhoudende coronabeperkingen kan de Dag van de Grunneger toal ook dit jaar in maart in de fysieke vorm niet plaatsvinden. CGTC slaat daarom opnieuw de handen ineen met Forum Groningen en komt op zaterdagavond 20 maart met de tweede editie Moi Forum! Veur Mekoar. Het programma wordt om 20.00 uur uitgezonden via Podium TV (Ziggo kanaal 35, Kabelnoord kanaal 19) en via Platform F, het online mediakanaal van het Forum. De talkshow in en over het Gronings werd vorig jaar ontwikkeld en in september dat jaar live de Rabo uitgezonden vanuit Studio in het Forum. De tweede editie heeft een iets andere opzet.
|
Talkshow met amusement
De talkshow Moi Forum! Veur Mekoar wordt dit keer een visuele tour door het Forumgebouw, langs verschillende actuele onderwerpen, objecten en studiogasten. Allen dragen zij Groningen en het Gronings, de taal en de cultuur een warm hart toe. Presentator Arno van der Heyden neemt de kijker mee: ‘Een grote verscheidenheid aan alles wat in onze provincie en omstreken gezegd, gezongen, gesproken, gemaakt en gekookt wordt komt voorbij. We doen dat in de vorm van een reis vol verwondering. Met amusement, humor, poëzie en muziek - een lust voor het oor, oog en de tong. En waar kunnen we dat beter doen dan in onze nije grieze, het Forum!’ Het programma voor de 2e editie Moi Forum! Veur Mekoar is ontwikkeld in samenwerking met toneel- en scriptschrijver Jan Veldman.
Meer info via onze website.
Beeld: vorige editie Moi Forum! Veur Mekoar |
|
|
|
|
Doe mee met de online Grunneger Krougkwis!
Vrijdag 12 maart van 19.30 tot 21.00 uur organiseert CGTC de online Grunneger Krougkwis! De quiz bestaat uit verschillende rondes. Per ronde komen 10 vragen voorbij over Groningen, het Gronings en Groningers. Groningsprekenden kunnen zich opgeven, maar ook voor de niet autochtone Groninger is de krougkwis een leuke uitdaging! Genoeg kans om te winnen en met mooie prijzen! Meedoen kan als individu, maar je kunt je uiteraard ook als team aanmelden.
Ga je de uitdaging aan? Stuur dan een mailtje met je naam en ‘Ik dou mit mit de Grunneger Krougquiz’ in het onderwerpveld naar info@cgtc.nl. Je ontvangt een bevestiging en vrijdag 12 maart rond 19.15 uur ontvang je in je mailbox de link waarmee je toegang krijgt tot de digitale kroug waar Olaf Vos je door de Grunneger Krougkwis zal loodsen. Zorg jij voor een drankje en een hapje, dan zorgen wij voor de dieverdoatsie. Hopelijk tot vrijdag 12 maart!
Méér Gronings
In de Meertmoand Streektoalmoand organiseert CGTC naast Moi Forum! Veur Mekoar meer activiteiten om het Gronings extra te vieren. Zo is er |
het digitale open podium Loat die heuren, loat die zain!. Ben je muzikant of schrijver en heb je een nieuw Gronings liedje, verhaal of gedicht dat wij en het Groninger publiek moeten horen? Betreed dan het digitale podium van CGTC. Maak een filmpje van jouw optreden en stuur het naar info@cgtc.nl. Elke dinsdag in de Meertmoand Streektoalmoand staat het open podium ‘aan’ en gedurende de dag komen de mooiste en meest bijzondere inzendingen voorbij op de socials van CGTC: YouTube, Facebook en Twitter.
Op donderdag 11 maart vindt de presentatie van de derde Groningse editie van de Wiesneus plaats op de Anne de Vriesschool in Stadskanaal. Rients Faber, Groninger muzikant en kinderboekenschrijver, komt langs en geeft een optreden met Hen Engelien. Op woensdag 24 maart kan iedereen meedoen met de online taalcursus Gronings voor Beginners gegeven door docent Gronings Piet Reitsma.
Opgave voor de taalcursus kan door een mailtje te sturen naar info@cgtc.nl. Voor meer informatie kijk op www.cgtc.nl en volg ons via de sociale media.
Beeld: shutterstock |
|
|
|
|
Even voorstellen: Monique Spaltman
De bestuurlijke fusie tussen Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur, die zich onlangs voltrok, betekende een wijziging in de samenstelling van het bestuur. Bestuursleden traden af en vier nieuwe traden toe. Graag stellen wij in de Erfgoedloper de nieuwe bestuursleden aan u voor. Deze keer richten wij de schijnwerper op Monique Spaltman.
Monique (61) is sinds twee jaar directeur van Landgoed Verhildersum in Leens. Zij is voor het bestuur gevraagd als vertegenwoordiger van een museum in de Ommelanden. ‘Ik besef dat mijn toetreden samenhangt met mijn functie. Mijn eerste bestuursvergadering was op 26 januari.’ Monique heeft niet lang hoeven nadenken of ze het bestuurslidmaatschap zou accepteren. ‘Erfgoedpartners is een belangrijke vraagbaak en vertegenwoordiger voor de sector dus ik draag er graag mijn steentje aan bij. Ik blijf hierdoor zelf goed op de hoogte van wat er speelt en het is goed voor mijn netwerk. Ik hoor geregeld nieuwe dingen bij Erfgoedpartners, dat is ook gunstig voor mijn werk. Zo wist ik bijvoorbeeld niet dat ieder aangesloten museum recht heeft op 8 uur gratis advies.’ Nog zeer onlangs verzorgde de consulent behoud en beheer van Erfgoedpartners een cursus voor de schoonmakers van de borg. ‘Heel leerzaam.’ Helemaal nieuw was de erfgoedsector niet voor Monique. ‘Tot 2007 zat ik tien jaar in het bestuur van de Fraeylemaborg.’
Gevraagd wat haar ambitie is wat betreft het bestuurslidmaatschap zegt ze graag een bijdrage te willen leveren op beleidsniveau.‘
Loopbaan
Als 18-jarige kwam Monique vanuit Hengelo naar Groningen om te studeren. ‘Ik ben er nooit weer weggegaan.’ Monique lacht als haar wordt gevraagd wat ze heeft gestudeerd. ‘Ja, heel wat anders: diëtetiek oftewel voedingsleer.’ Ze heeft na haar afstuderen een heel traject doorlopen. ‘Van 1991-1998 zat ik in de directie van Fontana Bronnenbad Nieuweschans. Het Bronnenbad had een lastige periode achter de rug en moest opnieuw op de kaart worden gezet.’ Ook was ze hoofd communicatie van het landelijke kennisinstituut Vilans voor verbetering van langdurige zorg. Als ZZP-er heeft ze al dertig jaar een communicatie- en adviesbureau. ‘Maar dat lijdt een sluimerend bestaan. Als directeur van Verhildersum heb ik eenvoudigweg geen tijd meer om daar veel aandacht aan te besteden. Officieel werk ik drie dagen maar in de praktijk worden dat er veel meer. Het is niet te combineren met een eigen bedrijf.’
Nieuwe carrière
Op haar 59ste begon Monique nog aan een nieuwe carrière. ‘Iemand wees mij op de vacature bij Verhildersum. Ik ben aangenomen op mijn marketingachtergrond, de kunst om meer met Verhildersum aan de weg te timmeren. Mijn mediakanalen. Op deze manier hebben we een leuke mix van leeftijden.’ ambitie is om de organisatie professioneler te maken. Zo werk ik momenteel aan een meerjaren-onderhoudsplan voor zowel het steen als het groen en wil daar subsidie voor vinden. |
Er is een hoop achterstallig onderhoud. Mijn streven is dat dit bij mijn vertrek moet zijn weggewerkt. Ik vind het leuk om te werken in een team. Mijn baan is veelomvattend. Het varieert van nieuwe stalling voor de koeien tot kleurhistorisch onderzoek naar de verflagen van de borg.
Vrijwilligers
Het Landgoed kan een beroep doen op zo’n 200 vrijwilligers. ‘Wij hebben vrijwilligers die al veertig jaar aan onze organisatie zijn verbonden. Hun kennis is zeer waardevol. Aan de andere kant zijn ook jonge vrijwilligers actief, vaak studenten. Zij komen bij ons via de sociale
Promotie
Verhildersum op de kaart zetten gebeurt op verschillende manieren. Samenwerking met musea in de buurt is daar één van. Ook worden nieuwsbrieven en filmpjes gemaakt die vervolgens op de website worden gezet. Dat dit rendement heeft blijkt wel uit de enorme stijging van het aantal online bezoekers. ‘Toen corona vorig jaar begon, hebben we een online seizoens-opening georganiseerd. Konden wij voor heel 2019 zo’n 37.000 online bezoekers registreren, in 2020 waren er dat ruim 91.000. De filmpjes hebben daar zeker aan bijgedragen. De meeste filmpjes zijn door Monique gemaakt.
Monique regelde een Google grant-subsidie om te kunnen adverteren op internet. De subsidie bestaat uit 10.000,- dollar per maand. Monique: ‘Je moet het wel besteden, anders veronderstelt men dat je dat geld niet nodig hebt. Ik kan nu ook de andere vijf musea hier langs de Waddenkust meenemen in de promotie.
Collectie
De collectie is uiteraard belangrijk. Over twee weken komt een boek uit over de merklappen van het museum. ‘Een vrijwilliger, specialist in genealogie van Groninger families, heeft aan de hand van jaartallen en initialen onderzoek gedaan naar wie de maaksters zijn van de merklappen.’ Het boek is ook in het Engels en Duits vertaald en verhalen over diverse merklappen zullen op de website van Verhildersum te vinden zijn.
Hobby
Ook dit interview sluiten we af met een vraag naar de hobby’s van de geïnterviewde. ‘Mijn grootste hobby sinds tien jaar is biljarten, ik doe zelfs mee aan wedstrijden, al liggen die natuurlijk momenteel stil. Ik heb ook prijzen gewonnen. Ik ben lid van Sociëteit De Harmonie, heb daar ook leren biljarten.’
Dat Monique kan ‘multitasken’ blijkt wel als ze tijdens het telefonisch interview ondertussen ook een dame helpt die langskomt om haar tas met rijbewijs, sleutels en dergelijke, die ze op het landgoed had laten liggen, op te halen.
Beeld: Monique Spaltman; foto: Anjo de Haan |
|
|
|
|
Een kist met hengsels is te vinden in de gelagkamer van Bie Koboa. Het lijkt wel een soort houten rugtas! Het object is een marskraam of zoals in het Gronings vaak wordt gezegd een ‘kiep’. De kiepkerel of marskramer was een venter die langs de deuren ging om kleine huishoudelijke artikelen te verkopen. Doorgaans waren dit in Groningen seizoensarbeiders uit Duitsland die met een ‘kiep’ op de rug in periodes met weinig werk wat extra geld probeerden te verdienen.
De naam Marskramer wordt nog gebruikt voor een winkelketen in huishoudelijke artikelen. Maar een heel ander beroemd Nederlands bedrijf stamt ook af van arbeiders die oorspronkelijk als marskramer de kost verdienden. |
Clemens en August Brenninkmeijer komen uit zo’n familie die Nederland niet meer verlaten heeft. Het heeft de familie geen windeieren gelegd, want de Brenninkmeijers met hun C&A behoren tot de rijkste families van Nederland.
Nog even terug naar de marskraam. Wie ziet zichzelf door weer en wind met een dergelijke kist op de rug lopen? Het zal zeker geen gemakkelijk bestaan zijn geweest! Tegen dergelijke rondreizende figuren bestond in vroeger tijden de nodige weerstand. Maar zoals hierboven aangegeven kan het toch altijd goedkomen: dat bewijst het verhaal van de familie Brenninkmeijer wel!
Beeld: Anton Tiktak, Arte del Norte
Tekst: Fred Ootjers |
|
|
|
|
|
|
Molengidscursus:
Molens en techniek
|
|
11 Maart
|
|
19.30-22.00 uur
|
|
ZOOM
|
|
|
|
|
|
12 Maart
|
|
|
19.30-21.00 uur
|
|
|
Online
|
|
|
|
Archeologielezing:
Pioniers na de IJstijd
|
|
|
18 Maart
|
|
|
20.00 uur
|
|
|
Online
|
|
|
|
|
|
|
20 Maart
|
|
|
20.00 uur
|
|
|
Podium TV en PLatform F
|
|
|
|
Taalcursus Gronings voor Beginners
|
|
|
24 Maart
|
|
|
Online
|
|
|
|
Archeologielezing:
Gezonken in zicht van de haven
|
|
|
25 Maart
|
|
|
20.00 uur
|
|
|
Online
|
|
|
|
|
Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS Stichting Erfgoedpartners
Lopende Diep 8
Groningen, Gr 9712 NW
Netherlands (050) 313 00 52. Reacties en kopij: info@erfgoedpartners.nl.
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen,
kunt u dit aangeven door op deze link te klikken. Let op: als u zich afmeldt, ontvangt u geen enkele mail meer van Erfgoedpartners en Centrum Groninger Taal & Cultuur. Als u zich alleen voor de Erfgoedloper wilt uitschrijven, pas dan uw voorkeuren aan.
U ontvangt deze mail omdat u ingeschreven bent voor onze nieuwsbrief.
Copyright (C) 2021 Stichting Erfgoedpartners All rights reserved.
Stuur deze mail door naar een vriend
Update profiel
|
|
|
