Dit jaar nemen wij afscheid van Tom Heyne, consulent cursussen en trainingen. Tom gaat met pensioen. Ter gelegenheid van zijn afscheid, is Tom geïnterviewd. Hierin blikt hij terug op zijn werkzaamheden voor, eerst, Museumhuis Groningen en later Erfgoedpartners.
In 2002 werd Tom Heyne medewerker van, toen nog, het Museumhuis Groningen. Tom, daarnaast werkzaam voor Noorderpoort, herinnert zich de eerste maanden nog goed. “Ik was de dagelijkse onderwijshectiek met sociale werkplaatsjongeren bij Noorderpoort gewend, het was hier wat rustiger.” De contacten met het Museumhuis waren tot stand gekomen omdat Tom ook bij Noorderpoort de opleiding ‘behoudsmedewerker musea’ verzorgde en daarvoor contacten onderhield met de erfgoedhuizen in Noord-Nederland.
MusIP
Een belangrijke klus, die eerste jaren, was het Museum Inventarisatie Project (MusIP), een landelijk project, dat in Groningen werd uitgevoerd door het Museumhuis. Vanuit het Rijk was hiervoor geld beschikbaar gesteld.1) “In drie jaar hebben wij de deelcollecties van de musea in Groningen geïnventariseerd. Dankzij MusIP kregen de musea, en wij natuurlijk, inzicht in ‘wat hebben we’. Het dwong musea ook om na te denken over welk verhaal ze willen vertellen en welke collectie daarbij nodig is. ‘Wat is je kerncollectie’? Het project heeft duidelijk bijgedragen aan een professionaliseringsslag binnen de erfgoedinstellingen. De Provincie was blij met het eindrapport dat wij in 2007 presenteerden. Er bleek een collectie Groningen te bestaan; 70% van de objecten kon gerelateerd worden aan stad of provincie Groningen.” Ook het project ‘Digitaal Museum’, gestart in 2016, zoals dat door Erfgoedpartners is opgezet, profiteert daar nog van.
Vrijwilligers
Tom was vooral verantwoordelijk voor platformbijeenkomsten, cursussen en trainingen. “Gemiddeld vijftien per jaar.” Een belangrijke doelgroep waren de vele vrijwilligers die in de erfgoedinstellingen te vinden zijn. “Je leidt vrijwilligers op, maar de eisen die aan de musea worden gesteld zijn wel professioneel. Ik heb dat altijd als een spagaat gevoeld. Ik heb heel veel waardering voor al die mensen die energie steken in erfgoed.” Speciaal voor deze doelgroep – dat is inclusief bestuurders – ontwikkelde Tom de cursus ‘Museaal denken en handelen’. Deze cursus behandelt de belangrijkste aspecten van het museumwerk. Denk daarbij aan behoud en beheer van collecties, communicatie en pr en het ontvangen van publiek.2)
Wat is veranderd, de afgelopen jaren, is dat het voor musea er niet gemakkelijker op is geworden om vrijwilligers te vinden. Bovendien is de gemiddelde leeftijd omhoog gegaan omdat mensen langer moeten doorwerken.
|
Expertise behouden
Af en toe werden door Tom experts ingehuurd voor de cursussen, trainingen, platformbijeenkomsten en Kijkje in de keuken, een tweejaarlijkse ontmoetingsdag voor medewerkers van erfgoedinstellingen in Groningen. “Deze bijeenkomsten zijn niet alleen zinvol vanwege de kennisoverdracht maar hebben daarnaast als voordeel dat mensen elkaar ontmoeten en met elkaar kunnen afstemmen.”
Tom benadrukt dat het voor erfgoedinstellingen belangrijk is dat expertise behouden blijft. “Leg het vast, en zorg voor overdracht als je vertrekt.” Een ander punt van aandacht is de in- en externe communicatie. “Ik merkte vaak bij in-company-trainingen dat er sprake was van een soort werkoverleg, waarbij verbeterpunten werden afgesproken.”
Ook bij veiligheidszorg, een ander project waar Tom mee bezig is geweest, is communicatie van (levens)belang. “Hoe kun je calamiteiten voorkómen, wat doe je bij een calamiteit, maak daarover werkafspraken en leg het vast in protocollen. En heel praktisch: wat doet iedere medewerker als het alarm afgaat."
Afscheid
Heeft Tom, tot slot, nog wat ‘stichtelijke’ woorden ter leringhe ende vermaek, nu hij stopt bij Erfgoedpartners? “Geniet van al dat moois hier en draag het over aan de volgende generatie. Wees trots op je eigen streek. Laat je eigen geschiedenis zien. Probeer ook naar vermogen stappen vooruit te zetten en blijf samenwerken in goede harmonie in het behouden en presenteren van al het moois en bijzondere van het Groninger erfgoed.” Here endeth the lesson.
Oh nee, niet helemaal: “graag wil ik iedereen bedanken voor de fijne samenwerking en nogmaals alle waardering voor de inzet van al die erfgoedmedewerkers. Misschien tot ziens, het ga jullie goed.”
Waarvan akte!
Op de foto ziet u Tom zoals de meesten van u hem kennen: als docent.
1) Onder minister Hedy d’Ancona was geld beschikbaar gesteld om de achterstand in behoud en beheer in Nederlandse erfgoedinstellingen in te lopen (Deltaplan voor het Cultuurbehoud). Het Deltaplan is een belangrijke schakel geweest in de ontwikkeling van een museaal rijksbeleid dat voornamelijk op de rijkscollectie en rijksmusea was gericht naar een bestelbeleid, dat het gehele museale veld bestrijkt. (Bron: Wikipedia)
2) Alle belangrijke processen binnen het museum passeren de revue. Leidraad van deze museale verkenning zijn de basiseisen voor een museum van het Nederlands Museumregister. De bijeenkomst heeft een informatief karakter, waarbij de theorie aan de hand van praktijkvoorbeelden behandeld wordt. De koppeling met het eigen museum en de eigen werkpraktijk zal steeds gelegd worden.
Foto: Tom geeft cursus in Nijkerk
|
